زندگی شبانه در ایران چیزی نیست که در کنترل دولت و شهرداری باشد. حیات شبانه حداقل در تهران و شهرهای بزرگ و توریستی چون مشهد، اصفهان، رشت و کیش همیشه در جریان بوده است. طبیعی است که زندگی شبانه در تمام شهر جریان ندارد. در نیویورک هم که شعارش «شهری که هیچوقت نمی‌خوابد» است، مراکز معینی چون «میدان تایمز» منهتن همیشه بیدار هستند؛ مثل دربند، درکه، تجریش و بام تهران که تا ۳ صبح بیدار است، مثل میدان شهرداری رشت و مراکز توریستی کیش.
حال اما چند وقتی است که طرح «الزام شهرداری به برنامه‌ریزی و بسترسازی و احیای زیست شبانه» این برداشت را القا می‌کند که زیست شبانه به تازگی قرار است در تهران ایجاد شود. کلیات این طرح با ۱۶ رای موافق و ۵ رای مخالف در شورای شهر به تصویب رسید تا شهرداری، زمینه را برای شب زنده داری از ۱۲ تا ۳ صبح در پنج منطقه تهران (تجریش، نازی آباد، تهرانپارس، صادقیه و میدان ولیعصر) فراهم کند. برخی موافقت کردند و برخی مخالفت.
محسن هاشمی، رئیس شورای شهر تهران درباره اجرای این طرح گفته است: «مخالف حضور فرزندانم در زیست شبانه هستم. خودم نیز شب‌ها ساعت ۱۰ می‌خوابم و ۵ صبح بیدار می‌شوم بنابراین تمایلی به این طرح ندارم. در صورتی که فرزندان جداگانه برنامه‌هایی برای زیست شبانه داشته باشند نگران می‌شوم و به‌نظرم این مسأله در صورتی که در چارچوب خانواده باشد، مشکل‌زا نیست. در صورتی که در یک خانواده نیز پدر به‌تنهایی در زیست شبانه باشد، قطعاً نگرانی‌هایی برای زنان ایجاد می‌کند».
حجت‌الاسلام احمد پناهیان، پژوهشگر و مدرّس حوزه و دانشگاه نیز به تسنیم گفت: «شب‌گردی در ساعات پایانی شب و حتی گردش در فضاهای مجازی آن هم در ساعات پایانی شب تا صبح با وجود بودن در خانه، زندگی بشری را مختل کرده است. این افراد دیگر آن انسان‌های فعال در روز نخواهند بود. کسانی که طرح زیست شبانه را ارائه کردند اگر مسلمان هم نباشند، باید بشردوست و نوع‌دوست باشند چراکه خودشان هم بشر هستند، این طرح خیانت به بشر و سلامت بشر است».
پناهیان افزود: «کسی که این ایده را در غرب عملیاتی می‌کند پیش‌زمینه فکری حساب شده‌ای برای آن دارد، آنها این کار را انجام می‌دهند تا جامعه جوان غرب را از تکاپو، قدرت اندیشه و سلامت روح و جسم بیاندازند، تا دیگر آن جوان حق‌طلبی نکند و با ظلم و ظالم درگیر نشود، پیش از این با مشروبات الکلی و مواد مخدر این کار را می‌کردند و امروز با بیدار نگه داشتن آنها در نیمه‌های شب، این خیانتی جدّی به نسل جوان است، این در حالی است که حیات جامعه به تلاش و تکاپوی جوانان وابسته است».
این گفته آقای حجت الاسلام درحالیست که کشورهای عربی و خاورمیانه‌ای چون ترکیه، لبنان و عراق از پیشگامان حیات شبانه هستند. به طور کل زندگی شبانه بسیار به سن، شرایط اجتماعی و اقتصادی و آب و هوا ارتباط دارد. در مناطق گرمسیر خاورمیانه و آمریکای جنوبی که بعضا وضعیت اشتغال و اقتصاد چندان به سامان نیست، زندگی شبانه بین جوانان بیکار رایج است. با شیفت‌های کاری چندین ساعته در ایران نیز، فرصت در کنار خانواده بودن و دسته جمعی سری به رستوران و خیابانی زدن تنها در شب هنگام میسر می‌شود.
سردار سلیمانی، جانشین فرمانده نیروی انتظامی در این رابطه گفت: «برای اینکه پاسخگوی نظم و امنیت باشیم نمی‌توانیم مجموعه نیروهای ناجا را در طول سال، هر روز در آماده‌باش نگه داریم و از سوی دیگر نمی‌توانیم به مردم بگوییم در نیمه‌های شب در خیابان‌ها حضور داشته باشند اما نظم و امنیت آنها به ما ربطی ندارد؛ به‌خصوص در نیمه‌های شب که اراذل و اوباش، سارقان و مجرمان تلاش می‌کنند با استفاده از چنین موقعیت زمانی که کمترین نظارت در آن وجود دارد و حتی دوربین‌های شهری نیز کمتر فعال است، اقدامات مجرمانه خود را انجام دهند».
وی افزود: «ابتدا باید روشن شود که طرح حیات شبانه به چه علتی در طول سال [و به جز ماه رمضان و ایام محرم] ادامه پیدا می‌کند. در صورتی که قصد تقلید از کشورهای اروپایی را داریم باید بدانیم در چنین کشورهایی سر ساعتی مشخص صنوف فعالیت خود را در شب تعطیل می‌کنند».
گفتنی است شهرهای بزرگ کشورهای توریستی چون آلمان و اسپانیا رده‌های اول و دوم بهترین مکان‌های دنیا برای حیات شبانه را دارند.
حیات شبانه برای شهرهای توریستی از جمله واجبات است و تهران به عنوان پایتخت به طور خودجوش از چنین سبکی بهره می‌برد. محمد سالاری، عضو شورای شهر تهران در این رابطه گفت: «کسی مدعی نیست زیست شبانه به طور مطلق و در هر شکلش پدیده‌ای مفید و مثبت است، بلکه یک بستر شکل‌گرفته بر اثر اقتضائات جامعه است که میزان مثبت یا منفی بودن آن را نحوه برنامه‌ریزی و مدیریت آن مشخص می‌کند. امروزه رونق زیست شبانه که بر اثر برنامه‌ریزی و نظارت هوشمندانه به وجود آمده باشد، از مؤلفه‌های زیست‌پذیری شهرها و از عوامل برندینگ شهری محسوب می‌شود».
حجت نظری، عضو دیگر شورای شهر تهران نیز گفت: «احیای زیست شبانه می‌تواند به اقتصاد شهری کمک کند و حتی می‌توانیم ساماندهی مشاغل را نیز در بخشی از شب انجام دهیم. این اقدام فارغ از جنبه اقتصادی جنبه فرهنگی و اجتماعی نیز دارد و ما با فقر نشاط اجتماعی مواجه هستیم و این اقدام موجب افزایش نشاط اجتماعی و اعتماد عمومی می‌شود. این اقدام باید هرچه سریعتر در شهر تهران اتفاق بیفتد چرا که ما هر روز داریم موقعیت این پتانسیل از شهر را از دست می‌دهیم».
امکانات تفریحی بیشتر برای مردم علاوه بر تاثیرات مثبت روحی و روانی به گردش اقتصاد نیز کمک می‌کند، امری که به نظر می‌رسد حال دست‌اندرکاران را نیز به فکر استفاده از «فرصت» اقتصادی شبانه تهران انداخته است.
