شش سال قبل وقتی کنچیتا وورست خواننده جوان اتریشی با ظاهری مردانه و آرایشی زنانه پا روی صحنه مسابقه یوروویژن گذاشت، در سراسر جهان نامش به‌ عنوان یک خواننده انقلابی که مرزهای جنسیت را به چالش کشیده است بر سر زبان‌ها افتاد.

در ترکیه اما این حرکت خیلی عجیبی نبود. چرا که آن‌ها برای نیم‌قرن ستاره‌ای داشتند که اجراهایش مملو از پولک، پر و شال‌های رنگی بود. ستاره‌ای که سالیان سال با ترانه‌ها و اجراهایش زندگی کرده بودند.

zeki muren

«زکی مورن» خواننده، ترانه‌سرا، آهنگساز، شاعر، مجری، بازیگر، طراح و تصویرگر بود.

او در استان بورسای ترکیه در سال ۱۹۳۱ متولد شد و تنها فرزند یک تاجر مقدونی بود.

زکی در اولین کنسرت زنده خود در سال ۱۹۵۵، با لباس‌های انتخاب‌شده برای یک مرد جوان خوش‌سیما و آراسته روی صحنه رفت، اما با گذشت زمان شروع کرد به طراحی سبک ویژه و شخصی خودش.

چکمه‌های بلند تا ران، جوراب‌شلواری‌های درخشان، لباس‌های نگین‌دار، اپل‌های روی شانه و شنل‌های درخشان، کلاه‌گیس و آرایش.

او به‌راستی «پر زرق و برق‌ترین هنرمند» ترکیه بود.

در قلب یکی از محافظه‌کارترین جوامع خاورمیانه، پنجاه سال قبل او با پیراهن‌های کوتاه، آرایش غلیظ و کلاه‌گیس‌های مجلل روی صحنه می‌رفت، می‌خواند و مردم را به وجد می‌آورد.

البته برای او ساده نبود که از کنار تمام علامت سؤال‌هایی که سبک زندگی‌اش در اطرافش ایجاد کرده بود بدون توجه بگذرد.

محبوبیت بیش‌ از اندازه او باعث شد که بخش بزرگی از جامعه سنتی ترکیه، چشمش را به روی این تفاوت‌ها ببندد و گویی که «زکی مورن بودن» چیزی ورای مرد یا زن یا هم‌جنس‌گرا بودن بود.

تاریخ تولد مورن (۶ دسامبر) از سال ۲۰۱۲ به‌عنوان روز موسیقی هنری ترکیه جشن گرفته می‌شود.

او در اواخر عمر بیمار بود و در ۲۴ سپتامبر ۱۹۹۶، در مراسمی که برای وی در تلویزیون TRT İzmir برگزار شد، دچار حمله قلبی شد و درگذشت.

زکی مورن هرگز ازدواج نکرد و تمام ثروت خود را وقف امور خیریه و آموزشی کرد. تاکنون هزاران دانش‌آموز در ترکیه با حمایت‌های بنیاد خیریه زکی مورن توانسته‌اند به تحصیل خود ادامه دهند.

قدم زدن در خیابان‌های استانبول یا حتی روی صحنه رفتن به سبک و سیاق زکی مورن حتی در این سال‌ها نیز در ترکیه عادی و معمولی یا پذیرفته‌شده تلقی نمی‌شود؛ اما زکی مورن آن‌چنان قلب مردم سنتی ترکیه را تسخیر کرد که تا ابد برای آن‌ها، «پاشای موسیقی» خواهد ماند.