بازداشتها ابتدا با متخصصین جراحی قلب آغاز شد. آنها را در اعتراضات بیرون از بیمارستان شناسایی کردند و مجبورشان کردند قرارهای جراحی را عقب بیاندازند. پس از آن، یک مقام رسمی، دانشجویان را تهدید کرد که در صورت شرکت در اعتراضات، از دانشگاه اخراج و به خدمت نظام وظیفه اعزام میشوند.
وقایع سهشنبه نتوانست تغییری اساسی در رویارویی دیکتاتور بلاروس با مردمش ایجاد کند. هرچند جنبش اعتصاب ملی در روز دوم هم، موفق نشد جمعیت انبوهی را همراه خود کند. ولی لحظات حساسی از این دست نشان از جدی بودن مخمصهای دارد که رئیس جمهور الکساندر لوکاشنکو، حالا خود را در آن گرفتار میبیند.
در یک برنامۀ تلویزیونی تبلیغاتی، لوکاشنکو که به وضوح مشوش بود، اعلام کرد که مخالفان «از خط قرمز عبور کردند». او گفت کشور همین الان هم «هفت یا هشت قدم» وارد انقلاب شده است و توصیه کرد: «سعی نکنید کسی را تحریک کنید؛ نه کارگران، نه دانشجویان و نه پزشکان و معلمان یا مسئولین دولتی ... بگذارید خودشان تصمیم بگیرند که کجا و چگونه زندگی کنند.»
اولگ پولونتسکی، یکی از یازده متخصص قلب که پیش از ساعت ۸ صبح دستگیر شد، قبول دارد که خودش در مورد همراهی با اعتراضات تصمیم گرفته، اما این تصمیم را «تحریف» شده توصیف میکند. او نیز مثل بسیاری دیگر از مردم بلاروس، نگران عاقبت کار است.
پولونتسکی میگوید: «از اتفاقی که افتاده بسیار ناامید و غمگین هستم. البته ما به خاطر حرفهای که داریم، تندرویهایی را از نزدیک شاهد بودیم. دوست دارم بیدار شوم و بفهمم که همه اینها فقط یک خواب وحشتناک بود.»
این جراح قلب اولین کسی بود که پس از دو ساعت و نیم از بازداشتگاه پلیس آزاد شد. او گفت بالاخره توانسته بیشتر عملهای جراحی آن روز را به انجام برساند و در کنفرانسی با همکاران روسی خود شرکت کند. پولونتسکی از ترس بلایی که ممکن است سر بیماران و بیمارستانش بیاید گفت که نمیخواهد در اعتصابات و اعتراضاتِ آتی شرکت کند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
تردید و ترس هنوز هم اصلیترین مانع شکلگیری فعالیتهای اعتصابی در سطح وسیع است. روز دوشنبه تقریبا تمام شرکتهای دولتی بزرگ به طور عادی به فعالیت خود ادامه دادند و فقط درصد کوچکی از کارکنان به فراخوان اعتصاب، پاسخ دادند. در "بلاروسنفت" شرکت نفت دولتی، شش کارگر پس از انتشار ویدیویی در حمایت از اعتصابات اخراج شدند.
یک استثناء بزرگ، کارخانه «گراندو ازوت» بود که تولیدکنندۀ ترکیبات نیتروژن و کود شیمیایی در غرب بلاروس است. گزارش شده که در این کارخانه، چندین کارگاه در پی اعتصابِ بسیاری از کارگران از ادامه کار بازماندند. مقامات برخلاف روز دوشنبه، اقدامی جهت دستگیری کارگران نکردند. در عوض به مدیران وعدههایی دادند، که نشانهای است از اینکه راه تطمیع و تشویق کارگران به ترک اعتصاب، آنقدرها هموار نبوده است.
جمعیت دانشآموزی هم یکی دیگر از پایگاههای بزرگ اعتصابها بود. طوری که اکثر مدارس و دانشگاهها در سراسر بلاروس به نوعی دست به تحصن زدند. خیلی روشن نیست که دانشجویان و دانشآموزان چه اهرم فشاری روی سیستم دارند ولی ظاهرا لوکاشنکو به طور مشخص آنها را به خیانت متهم کرده و نشان داد که از این گروه بسیار آزرده است. او از والدین خواست «قبل از این که کسی آسیبی ببیند» فرزندانشان را از اعتراضها برحذر دارند.
لوکاشنکو گفت: «هر دانشجویی که به اعتراضات بپیوندد از حق ادامۀ تحصیل محروم میشود. آنها را به ارتش میبریم، به خیابانها میفرستیم ... با معلمان هم اگر چنین رفتار پستی انجام دهند، همین کار را میکنیم.»
به اعتقاد آرتیوم شرایبمن، تحلیلگر سیاسی در مینسک، باید صبر کرد و دید آیا دیکتاتور به تهدیدات خود عمل می کند یا نه. حرفهای لوکاشنکو خیلی وقتها با واقعیت فاصله دارد.
آقای شرایبمن گفت: «اگر واقعا محرومیتهای بزرگ و فراگیری انجام شود، بله، در این صورت این پتانسیل وجود دارد که به عاملی جدی تبدیل شود. حاصل چنین حرکتی احتمالا دو چیز بیشتر نخواهد بود - برخی مردم به ترس میافتند و برخی دیگر از عصبانیت دست به اقدام شدید میزنند.»
استراتژی پرخطر اپوزیسیون و تعیین ضربالاجل برای اعتصابها میتواند در همین راستای خشم و ترس مورد ارزیابی قرار بگیرد. از یک سو، هنوز مانده تا اعتصابات به سطح گستردهای برسد که اقتصاد ملی را دچار خطری جدی کند. و از سوی دیگر، جان تازهای هم به جنبش اعتراضی بخشیده است.
تعداد شرکتکنندگانی که در تظاهرات روز یکشنبه مینسک حاضر شدند، بین ۱۰۰ هزار تا ۲۰۰ هزار برآورد شده که بسیار بیشتر از هفتههای پیش از آن است.
به اعتقاد شرایبمن، بزرگتر شدن اعتصابات بستگی به این دارد که در آینده چه قدر معترضان تحریک شوند و به جنبش اعتراضی بپیوندند: «تا به اینجا، مقامات بلاروس نشان دادهاند که استعداد خوبی در ایجاد چنین تحریکاتی دارند.»
© The Independent