همزمان با سفر مصطفی مدبولی، نخست‌وزیر مصر و هیئت همراهش به بغداد، نخستین نشست کمیته عالی مشترک مصر و عراق روز شنبه گذشته ۳۱ اکتبر ۲۰۲۰، در بغداد برگزار شد و طی آن ۱۵ توافق‌نامه و یادداشت تفاهم و همکاری میان دو کشور در زمینه‌های مختلف از جمله برق، گاز، انرژی‌های تجدیدپذیر، صنایع جنگی، ارتباطات، حمل و نقل و بازسازی به امضا رسید. البته حدود سه هفته پیش، فواد حسین، وزیر امورخارجه عراق به منظور فراهم کردن زمینه امضا شدن توافقنامه‌های یادشده عازم قاهره، پایتخت مصر شده بود.

دولت مصر سعی دارد از دریچه سهم‌گیری در بازسازی عراق، نقش خود را در برنامه‌های اقتصادی این کشور گسترش دهد و برای رسیدن به این هدف، دو کشور موافقت خود را برای ایجاد سازوکار "نفت برای بازسازی" اعلام کردند.

در کنفرانس مطبوعاتی مشترکی که با حضور مصطفی‌الکاظمی، نخست وزیر عراق و مصطفی مدبولی، همتای مصری‌اش در بغداد برگزار شد، نخست وزیر عراق به منظور دستیابی به اهداف مشترک در ترویج فرهنگ میانه‌روی و مبارزه با تروریسم و افراط‌گرایی درمنطقه، خواستار افزایش ارتباطات و ایجاد هماهنگی میان مراکز آموزشی، فرهنگی و مذهبی عراق و مصر شد.

وی همچنان خاطرنشان کرد که بغداد به کمیته مشترک عراق، مصر و اردن که یکی از جلسات آن در ماه اوت گذشته در امان، پایتخت اردن برگزار شد، اهمیت بسیاری قائل است. مصطفی‌الکاظمی گفت: انتظار دارد که این همکاری سه‌جانبه به زودی در چارچوب پایدار همگرایی اقتصادی و همكاری‌های استراتژیك قرار گیرد.

در همین راستا، مصطفی مدبولی اظهار داشت که همکاری‌های دوجانبه و سهم‌گیری مصر در اجرای شماری از پروژه‌های حیاتی و زیرساخت‌های انرژی، برق، نفت و گاز، مسکن و حمل و نقل برای حمایت از عراق در سطح همکاری‌های دوجانبه مورد بحث و بررسی قرار گرفت. وی افزود: دو کشور بر آغاز سریع شماری از پروژه‌های که شرکت‌های مصری می‌توانند آنها را از طریق سازوکار "نفت برای بازسازی" اجرا کنند، تأکید کردند و دولت عراق پروژه‌های که در اولویت قرار دارند را به زودی اعلام خواهد کرد. نخست وزیر مصر خاطرنشان کرد که در مورد ساختار این سازوکار تازه ایجاد شده، توافق صورت خواهد گرفت تا مسیر همکاری میان دو کشور از طریق این سازوکار به هدف اجرای پروژه‌های مختلف اعم از توسعه‌ای یا سرمایه‌گذار هموار شود.

نخست وزیر مصر با اشاره به اهمیت منابع آبی، گفت: مصر و عراق، در مورد موضوع امنیت آب به توافق رسیدند و با توجه به این‌که مصر و عراق به عنوان کشورهای پایین دست شناخته می‌شوند، موضوع آب را حائز اهمیت بسیار دانسته و آن را به امنیت ملی خود مرتبط می‌دانند و بر منافع دو کشور در حفظ حقوق آب تأکید دارند، زیرا این موضوع در عین حال، تهدیدی برای امنیت ملی جهان عرب به شمار می‌رود.

به گفته ناظران، در حالی‌که بغداد در چارچوب تلاش‌های خود برای بازگشت به آغوش جهان عرب، خواستار گسترش همکاری با قاهره است، مصر سعی دارد از طریق بخش‌های دولتی و خصوصی در بازسازی عراق سهم گیرد.

در همین حال، وزارت امور خارجه عراق، روز شنبه گذشته، در بیانیه‌ای اظهار داشت که سفر هیئت مصری به بغداد در ادامه بحث‌های گسترده‌ای که فواد حسین، وزیر امورخارجه عراق در قاهره داشت، انجام شد. همچنان، احمد الصحاف، سخنگوی وزارت امور خارجه عراق با اشاره به همکاری میان بغداد و قاهره گفت: عراق علاقه‌مندی بسیاری به ادامه تلاش‌های یادشده داشته و سعی دارد روابط دو کشور بر اساس حفظ منافع مشترک بیشتر از پیش گسترش یابد.

از سوی دیگر، ابراهیم المنشاوی، استاد علوم سیاسی دانشگاه قاهره، گفت: تردیدی نیست که گسترش روابط و همسویی میان قاهره و بغداد بر اساس اعتقاد به وحدت سرنوشت، منافع مشترک و عمق روابط تاریخی دو ملت، می‌تواند موضع دو کشور را در برابر چالش‌ها و خطراتی که امنیت و منافع مشترک مصر و عراق را تهدید کند، تقویت کند. وی افزود: سیاست مصر در قبال عراق متکی بر لزوم حفظ وحدت و حاکمیت عراق و مخالفت با هرگونه مداخله خارجی یا راه اندازی حملات غیر قانوی در مرزهای آن کشور است.

به باور المنشاوی، تلاش مصر برای سهم‌گیری در بازسازی عراق از طریق"مکانیسم تبادل نفت برای بازسازی" به این دلیل است که قاهره به توانایی شرکت‌های دولتی و خصوصی مصر برای رقابت و حضور قدرتمند در صحنه بازسازی و سرمایه‌گذاری عراق اعتماد کافی دارد.

قابل ذکر است که از جمله توافقنامه‌ها و تفاهم‌نامه‌های که روز شنبه گذشته میان بغداد و قاهره امضا شد، تفاهم‌نامه همکاری میان وزارت نفت عراق و وزارت نفت و منابع طبیعی مصر بود، همچنان کامل‌الوزیر، وزیر حمل و نقل مصر و نازنین محمد وسو، وزیر آبادانی، مسکن و شهرسازی عراق توافقنامه دیگری را در زمنیه ساخت جاده‌ها و پل‌ها به امضا رساندند، افزون بر آن‌که سند دیگری نیز در زمینه مسکن و ساخت و ساز میان دو کشور به امضا رسید.