جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، در اولین تماس خود با رهبران منطقه خاورمیانه با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، صحبت خواهد کرد.

جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید، روز سه‌شنبه گفت این تماس «به زودی» صورت خواهد گرفت، اما تاریخ دقیق آن‌را اعلام نکرد. ساکی تاکید کرد که اسرائیل «متحد مهمی» برای آمریکا است.

باگذشت نزدیک به یک ماه از ریاست‌جمهوری بایدن او هنوز با نخست‌وزیر اسرائیل تماس نگرفته و این باعث ناخرسندی برخی اسرائیلی‌ها شده است. دنی دانون، سفیر سابق اسرائیل در سازمان ملل، چند روز پیش با توییتی به این اعتراض کرد که بایدن با رهبران ۱۰ کشور از جمله کانادا، بریتانیا، فرانسه، آلمان و مکزیک تماس گرفته اما هنوز با رهبر «نزدیک‌ترین متحد آمریکا» یعنی اسرائیل تماس نگرفته است. او حتی شماره تلفن دفتر نخست‌وزیری در اورشلیم را هم در توییت خود قرار دارد. آقای دنون بعدها گفت کلمات خود را خوب انتخاب نکرده اما همچنان از پیغام توییت خود دفاع می‌کند.

روزنامه لیبرال‌ماب هاآرتز در اسرائیل در سرمقاله‌آی از نتانیاهو انتقاد کرد که به علت نزدیکی بسیار به ترامپ رابطه اسرائیل با حزب دموکرات آمریکا را تخریب کرده است و تلفن نزدن بایدن هم نشانی از همین است. این روزنامه گفت این هم از جمله شواهدی است که نتانیاهو به منافع ملی اسرائیل ضربه زده و باید کنار گذاشته شود.

نخست‌وزیر اسرائیل اما در گفتگو با شبکه ۱۲ تلویزیون این کشور گفت او «روابطی عالی» با حزب دموکرات دارد. او گفت روابطش با سیاستمداران آمریکایی بر اساس سیاست‌های آن‌ها است و نه تعلقات حزبی‌شان. نتانیاهو افزود: «هر کس از سیاست‌های ما پشتیبانی کند من هم با او هستم. و هر کس که ما را به خطر بیاندازد (مثلا در رابطه با ایران هسته‌ای که خطری برای اساس موجودیت ما است) من با او مخالفم و برایم مهم نیست که از حزب دموکرات باشد یا نه.»

 نتانیاهو از مخالفین سرسخت برجام است و خواست بایدن برای بازگشت آمریکا به این توافق مورد انتقاد او و سایر رهبران سیاسی و نظامی اسرائیل قرار گرفته است.

نتانیاهو پیش از این با تاکید بر رابطه نزدیک واشنگتن و تل‌آویو گفته بود که آقای بایدن «به همان ترتیبی که صلاح می‌داند با رهبران جهان تماس می‌گیرد» و یادآوری کرد که او نگرانی‌های فوری‌تری مثل رسیدگی به دنیاگیری ویروس کرونا نیز دارد.

 بایدن علاوه بر متحدین فوق‌الذکر با رهبران برخی کشورهای مخالف آمریکا همچون شی ژینپینگ و ولادیمیر پوتین، روسای جمهور چین و روسیه، نیز تماس گرفته است. در مقابل، ترامپ اولین تماس خود با نتانیاهو را دو روز پس از رسیدن به ریاست‌جمهوری انجام داد.

آمریکا را می‌توان مهم‌ترین متحد اسرائيل در سطح جهان خواند. این کشور سالیانه حدود چهار میلیارد دلار کمک نظامی به اسرائیل ارائه می‌کند و در مجامع بین‌المللی همچون شورای امنیت سازمان ملل از قدرت خود استفاده می‌کند تا نگذارد از اسرائیل بخاطر سیاست‌های خود نسبت به فلسطینی‌ها و اشغال کرانه غربی و نوار غزه انتقاد شود.

ترامپ و نتانیاهو دوستی و رابطه حتی نزدیک‌تری با هم داشتند. ترامپ به برخی از دیرین‌ترین خواسته‌های اسرائیل جامه عمل پوشاند: او اورشلیم (بیت‌المقدس)‌ را به عنوان پایتخت رسمی اسرائیل اعلام کرد و سفارت آمریکا را از تل‌آویو به این شهر منتقل کرد. ترامپ در ضمن حاکمیت این کشور بر بلندی‌های جولان (که در اشغال نظامی اسرائیل است) را به رسمیت شناخت.

بایدن طبعا سیاست‌های متفاوتی خواهد داشت گرچه او نیز رابطه‌ای طولانی با اسرائیل دارد و سیاستمداران اسرائیل انتظار ندارند موضعی متخاصم علیه‌شان اتخاذ کند. بایدن در طول ده‌ها سال حضور خود در کنگره آمریکا بارها به اسرائيل سفر کرده و خود را صهیونیست می‌داند. او در ضمن رابطه شخصی نزدیکی با نتانیاهو دارد و حتی یک‌بار در پیغامی شخصی برایش نوشته بود: «بیبی، با هیچ کدام از حرف‌هایت موافق نیستم اما خیلی دوستت دارم.»

دولت بایدن اعلام کرده که سفارت خود را همچنان در اورشلیم نگاه خواهد داشت اما آرون دیوید میلر، دیپلمات باسابقه آمریکایی، در مقاله‌ای در وب‌سایت «سی‌ان‌ان» گفت بایدن تغییرات عمده‌ای در سیاست خود نسبت به اسرائیل خواهد داد. این دیپلمات گفت تماس نگرفتن بایدن با نتانیاهو «حرکتی حساب‌شده برای نشان دادن این است که بازگشتی به سیاست‌های اسرائیل‌محور سال‌های دونالد ترامپ درکار نخواهد بود.»

در زمان دولت باراک اوباما، که بایدن به عنوان معاون رئیس‌جمهور نقش مهمی در‌ داشت، روابط اسرائيل و آمریکا تنش‌های بسیاری بخصوص در موضوع برجام داشت. در سال ۲۰۱۲ نتانیاهو عملا از رقیب اوباما، میت رامنیِ جمهوری‌خواه، حمایت کرد. در سال ۲۰۱۵ او در حرکتی سنت‌شکن به دعوت نمایندگان جمهوری‌خواه در صحن کنگره صحبت کرد و از سیاست اوباما در پیوستن به برجام انتقاد کرد.

خانم ساکی تاکید کرد که تماس نگرفتن بایدن با نتانیاهو به معنای انتقاد از اسرائیل نیست. او گفت: «اسرائیل کشوری است که ما با آن رابطه امنیتی استراتژیک مهمی داریم.»

اسرائيل ماه آینده انتخابات در پیش دارد و برخی تحلیل‌گران می‌گویند این تاخیر تماس تلفنی بایدن تاثیری منفی بر عملکرد نتانیاهو در این انتخابات خواهد داشت.