واکنش خونسردانه ایران به فشار دولت بایدن برای تعامل دیپلماتیک، همزمان با افزایش تنش‌ها در منطقه، حکایت از آن دارد که نجات توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ ممکن است بسیار دشوارتر از آن باشد که بسیاری پیش‌بینی کرده بودند.

اکسیوس در تحلیلی به وضعیت بازی ایران و آمریکا در روزهای اخیر پرداخته است. در این تحلیل آمده است که هر دو طرف وارد رقص دیپلماتیک شده‌اند، اما به نظر می‌رسد که در چرخه حرکت می‌کنند.

ایالات متحده آمادگی خود را برای انجام مذاکرات مستقیم هسته‌ای اعلام کرد و برای ایجاد حسن نیت گام‌های نمادین برداشت، از جمله رفع محدودیت‌های حرکت دیپلمات‌های ایرانی در سازمان ملل و پس گرفتن درخواست دولت ترامپ برای اجرای مکانیسم ماشه در شورای امنیت.

آمریکا برای اجرای درخواست ایران، یعنی برداشتن یک‌جانبه تحریم‌ها آماده نیست. ایرانیان به خط‌مشی سخت خود ادامه داده‌اند، به ویژه با تصویب قانونی که دسترسی بازرسان سازمان ملل به چندین سایت هسته‌ای را محدود می‌کند.

اما ایرانیان با دستیابی به توافق با آژانس بین المللی انرژی اتمی (آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای) اعلام کردند که می‌خواهند دریچه دیپلماسی را باز بگذارند تا بازرسان بتوانند بخش عمده‌ای از کار خود را برای سه ماه دیگر ادامه دهند.

ایالات متحده آمریکا و هم‌پیمانان اروپایی آن هنگام تشکیل جلسه شورای حکام آژانس انرژی هسته‌ای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در هفته وین قطعنامه‌ای تهیه کردند تا از منع بازرسی آژانس توسط ایران جلوگیری کنند.

ایرانی‌ها با عصبانیت واکنش نشان دادند و تهدید کردند که اگر ایالات متحده آمریکا معاهده اخیر را برای محدودیت ایران تصویب کنند، توافق اخیر با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را کنار می‌گذارد.

ایرانیان همچنین پس پیشنهاد جلسه غیررسمی با امضا کنندگان توافق هسته‌ای را رد کردند در حالی که پیش از این از چنین گردهمایی استقبال کرده بودند. حالا آنها می‌گویند که زمان برای گفت‌وگو مناسب نیست.

می‌توان از این رفتار ایران اینگونه برداشت کرد که تمرکز اعمال فشار ایران، رئیس‌جمهور بایدن را به جای برداشتن تحریم‌ها، به «خرید وقت» متهم کرده است. در همین حال، دولت بایدن ادعا می‌کند که ایران فرصتی برای مذاکره دارد و از آن استفاده نمی‌کند.

با دنبال کردن خبرها، می‌توان گفت که مشکلات دیپلماتیک افزایش می‌یابد. آمریکا و متحدانش در روزهای اخیر انتقام حملات موشکی شبه نظامیان شیعه مورد حمایت ایران را تدارک دیدند.

ایالات متحده را گرفت حملات شبه‌نظامیان تحت حمایت ایران در عراق را تلافی کرد و به پایگاه‌های نظامی در مرز سوریه و عراق حمله هوایی کرد.

پس از آنکه یک کشتی اسرائیلی در خلیج عمان هدف قرار گرفت، اسرائیل با حمله به اهداف ایرانی در سوریه تلافی کرد. بنی گانتز، وزیر دفاع ادعا کرد ایران به منظور بهبود موقعیت چانه‌زنی خود در مذاکرات هسته‌ای به کشتی حمله کرده است.

در همین حال، شورشیان حوثی مورد حمایت ایران در یمن در این هفته سه حمله علیه عربستان سعودی انجام دادند، از جمله شلیک موشک به ریاض، پایتخت عربستان، که مورد رهگیری قرار گرفت.

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا در پادکستی در گفت‌وگو با هیلاری کلینتون بر مشکلات درگیر شدن مجدد در مساله ایران تاکید کرد اما گفت که آمریکا باید همراه با متحدان اروپایی اقدام کند.

به نظر می‌رسد که مرحله بعدی درگیری دیپلماتیک در نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین رخ دهد؛ بحث بر سر این که قطعنامه‌ای در محکومیت ایران، تصویب  شود یا خیر.