سازمان ما، «استاپ ایدز»، پس از دوره آزمایشی هجده ماهه تصمیم گرفته است به صورت دایم هفته کاری کوتاه‌تری برای تمام کارکنان در نظر بگیرد. ما چنان نتیجه مثبتی از این آزمایش گرفته‌ایم که سایر نهادهای غیردولتی و غیرانتفاعی را تشویق می‌کنیم که آن‌ها هم هفته کاری کوتاه‌تری برای کارمندان‌شان در نظر بگیرند.

با علاقه خوانده بودم که تعداد بیشتری از موسسات هفته کاری چهار روزه را با موفقیت در دستور کار خود قرار داده‌اند و مشتاق بودم ببینم این کار در مورد تیم کوچک شانزده نفره ما هم صادق است یا نه. به نظر واقعا مهم بود که به‌ منظور برقراری تعادل بهتر میان زندگی کاری و زندگی شخصی، به این جنبش بپیوندیم. 

ما در اکتبر ۲۰۱۹ برای آن که دریابیم آیا ضمن حفظ عملکرد فوق‌العاده سازمان، هفته کاری کوتاه‌تر به سلامت بیشتر نیروی کارمان می‌انجامد یا نه، برای بررسی، اعمال و نیز ارزیابی مستقل این امر، از اندیشکده «اتوُنومی» کمک گرفتیم.

در مجموع، هفته کوتاه‌تر کاری به معنای کاهش ساعات کار هفته به ۳۲ ساعت بدون کاهش دستمزدهاست، اما ما به هرحال بیش از ۳۵ ساعت در هفته کار نمی‌کردیم و به همین دلیل تصمیم گرفتیم تعداد ساعات کار را به ۲۸ ساعت در هفته تقلیل دهیم و به کارکنان سازمان اختیار دهیم آن را بین چهار تا پنج روز در هفته تقسیم کنند. بیشتر کارمندان موسسه گزینه چهار روز کار در هفته با تعطیلی جمعه را انتخاب کردند و چند نفری هم ترجیح دادند ساعات کاری را بین پنج روز تقسیم کنند.

در ابتدا سخت مشتاق این طرح آزمایشی بودیم، اما به خوبی آگاه بودیم که هرچند سلامت کارکنان‌مان مهم است، ولی تنها عامل موفقیت این آزمایش محسوب نمی‌شود. ما می‌بایست علاوه بر بهبود شرایط راحتی و سلامت افراد، بازده کار را افزایش می‌دادیم و سطح تولید و کارآیی آن را حفظ می‌کردیم.  

توافق کردیم که اگر طرح تمامی این معیارها را برآورده نکند، آن را کلا ملغی کنیم. اما طرح هفته کار کوتاه‌تر در تمام موارد، کامیابی بزرگی بود. ارزیابی‌های فراسازمانی، این کامیابی را پس از دو آزمایش شش و هجده ماهه تایید کرد.

کارکنان ما گزارش دادند که نسبت به گذشته کمتر تحت فشار نیازهای مختلف زندگی و استرس قرار داشتند، استراحت کامل‌تری کردند، و دارای انرژی بیشتری بودند. از هنگام شروع این آزمایش تا پایان آن، گزارش‌های مرتبط با استرس (به‌رغم تاثیرات منفی و پراضطرابِ ناشی از همه‌گیری جهانی کرونا) کاهش یافت.

ما پیشتر گزارش‌هایی مبنی بر آن که کاهش روزهای کاری هفته به چهار روز به افزایش تولید منجر می‌شود، خوانده بودیم. بر فرض، این طرح توسط شرکت مایکروسافت در ژاپن اجرایی شد که نتیجه آن ۴۰ درصد افزایش تولید بود. اما اطمینان نداشتیم که آیا این امر در مورد موسسه بسیار کوچک‌تر ما با کاری کاملا متفاوت هم صادق خواهد بود، یا نه. اما پژوهش‌ها درست می‌گفتند. تیم ما اکنون در ساعات کاری کمتر، بسیار کارآمدتر و پرکارتر از گذشته است و دست‌کم از همان میزان بازدهی برخوردار است که پیشتر در هفته کاری پنج روزه داشت.

به نظر به دور از عقل می‌آید، اما به طرزی باورنکردنی، استراحت بیشتر و دور کردن ذهن از کار و پرداختن به امور زندگی خصوصی، موجب افزایش انرژی و تمرکز روی کار و در نتیجه تولید و کارآیی بیشتری شده و کیفیت آن را نسبت به گذشته بهبود بخشیده است.     

هفته کوتاه‌تر کاری فواید جالب و پیش‌بینی نشده دیگری هم داشته است. در یک نظرخواهی، از کارکنان تازه استخدام شده پرسید شد که آیا اشاره به هفته کوتاه‌تر کاری در مرحله مصاحبه شغلی در تصمیمشان برای پیوستن به سازمان دخیل بوده است یا نه. بیشتر آنها گفتند که این امر، نکته‌ای مثبت در پذیرش این کار بوده است. فکر می‌کنم حال که می‌توانیم در مرحله آگهی کار به هفته کوتاه‌تر اشاره کنیم، استعدادهای جدیدی به سازمان جذب خواهند شد. 

پس از پایان دوره آزمایشی هفته کوتاه‌تر، همه کارکنان سازمان اشتراک نظر داشتند که فرهنگ کار در سازمان «استاپ ایدز» خودمختاری شخصی بیشتری در انجام وظیفه می‌دهد. آنها همچنین گفتند که احساس می‌کنند «سازمان برایشان ارزش قائل است و به آنها برای تکمیل کارشان در مهلت زمانی یک هفته، بدون آن که به میزشان زنجیر شده باشند، اعتماد دارد.»

کارکنان بخش غیردولتی و غیرانتفاعی، اغلب فرای محدوده تعیین‌شده کار می‌کنند، زیرا بازوهای کارزارها و عوامل تغییر هستند. ما با تمام وجود به کاری که می‌کنیم، اعتقاد داریم. سلامت روان و جسم کارکنان این بخش، به ویژه در جریان بحران‌هایی که جامعه را دستخوش خود می‌کند، زیر فشار قرار می‌گیرد. سازمان ما در تلاش بیشتر برای حمایت از آنها یا دریافت کمک برای ایجاد تغییر است. بحران کووید از آن مستثنی نبوده است. اما هفته کوتاه‌تر کاری ثابت کرد که چون مرهمی است که به کارمندان ما کمک می‌کند تا مشکلات را از سر بگذرانند و در واکنش به همه‌گیری، با کارآیی بیشتری عمل کنند. 

پس از آزمایش هفته کاری چهار روزه به مدت ۱۸ ماه، اکنون اطمینان دارم که بخش خدمات غیردولتی و خیریه باید برای بهبود زندگی شغلی کارکنانشان از این نمونه پیروی کنند.

مایک پادموُر مدیر موسسه خیریه «استاپ ایدز» است.