رئیس‌جمهوری ترکیه در یک برنامه تلویزیونی این کشور اعلام کرد که ذخایر جدید گازی در دریای سیاه کشف شده است و کار تولید گاز در این کشور از سال ۲۰۲۳ آغاز می‌شود.

رجب طیب اردوغان در این مصاحبه گفت که شرکت انرژی ترکیه «تاپو» موفق شده است ۱۳۵ میلیارد متر مکعب گاز در یک حوزه اکتشافی به نام آماسرا-۱ پیدا کند. به این ترتیب، مجموع گاز کشف‌شده در یک سال گذشته در دریای سیاه به ۵۴۰ میلیارد متر مکعب رسید.

موضوع مهم در رابطه با این اکتشافات در حوزه انرژی، توان فنی و مالی این کشور برای تولید و بهره‌برداری از این منابع است. مقام‌های شرکت دولتی انرژی ترکیه اعلام کرده‌اند که نیاز به سرمایه‌گذاری فنی و مالی خارجی برای استحصال گاز ندارند و قادرند خودشان کار بهره‌برداری را انجام دهند.

اما به نظر می‌رسد این اظهارات مقام‌های انرژی ترکیه بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد و بدون سرمایه‌گذاری خارجی و مشارکت کمپانی‌های بزرگ ممکن است استحصال گاز تا یک دهه هم به طول بینجامد. هدفی که ترکیه برای تولید گاز تعیین کرده به عوامل زیادی بستگی دارد، از جمله این که آیا ترکیه شرکای مجربی برای توسعه این میدان برخواهد گزید، و این که آیا مشوق‌های مالیاتی وضع خواهد کرد که سرمایه جذب کند، به‌ویژه در فضای کنونی که سرمایه‌گذاری در بخش انرژی به دلیل همه‌گیری کووید-۱۹ و افت بهای نفت و گاز کاهش یافته است.

پروژه‌های بستر دریا پیچیده‌اند و ممکن است میلیاردها دلار هزینه داشته‌باشند. افزون بر این، ترکیه باید خط لوله‌ای بسازد که گاز را به خشکی برساند. با توجه به این عوامل، برخی تحلیلگران اعتقاد دارند که تولید گاز از این میدان شاید در اواخر دهه جاری ممکن شود.

پرداخت بدهی انرژی با ارزهای خارجی یکی از مشکلات مزمن اقتصادی در ترکیه بوده است. عمده کسری بودجه سالیانه این کشور به دلیل همین صورتحساب‌های بزرگ واردات انرژی است. ترکیه سالیانه ۴۴ میلیارد دلار صرف واردات گاز و مصرف آن در صنایع و بخش خانگی می‌کند. پرداخت این بدهی‌ها فشار بسیار زیادی به بخش مالی این کشور و توانش برای جلوگیری از نوسانات ارزی دارد.

در چند سال گذشته اقتصاد ترکیه با مشکل نوسان قیمت ارز روبه‌رو بوده و سیاست‌های دولت در تغییر تیم اقتصادی بحران را عمیق‌تر هم کرده است.

سرمایه‌گذاری برای کشف منایع انرژی در دریای سیاه و دریای مدیترانه یکی از برنامه‌های بلندپروازانه اردوغان برای حذف صورتحساب پر و پیمان واردات انرژی بوده است.

در ماه‌های گذشته این کشور موفق شد یک ذخیره گازی بزرگ را در دریای سیاه کشف کند. حجم ذخایر قابل بهره برداری در این میدان که ذکریا نام دارد ۴۰۵ میلیارد متر مکعب است. این بزرگ‌ترین میدان گازی کشف‌شده در دریای سیاه است. میزان ذخایر کشف شده در دریای سیاه می‌تواند به اندازه مصرف این کشور در ۱۰ سال آینده باشد. البته این به شرطی است که میزان تقاضا در سطح کنونی باقی بماند.

هم‌اکنون ترکیه سالیانه حدود ۵۰ میلیارد مترمکعب گاز مصرف می‌کند. با استخراج گاز در دریای سیاه و دریای مدیترانه پیش‌بینی می‌شود که مصرف گاز در این کشور در یک دهه آینده تا ۶۰ درصد افزایش یابد. هنوز در بخش خانگی و صنعتی تقاضاهای بسیاری وجود دارد که در آینده باید به آن‌ها پاسخ داده شود.

روسیه و ایران دو کشوری هستند که اکنون نیاز گازی ترکیه را تامین می‌کنند. ایران گاز شرق و جنوب‌شرق و روسیه گاز مورد نیاز در شمال و غرب این کشور را تامین می‌کند. به نظر نمی‌رسد کشف این منابع جدید سبب شود تا ترکیه صادرات گاز را حذف کند. احتمالا این منابع صرف توسعه مصرف گاز و تغییر الگوی انرژی در این کشور شود.

با این وجود، تبدیل شدن ترکیه از کشور واردکننده گاز به تولید‌کننده سبب خواهد شد تا آن‌ها درست بالاتری در مذاکرات قیمت انرژی پیدا کنند.