در حالی که موج سوم کرونا در افغانستان ادامه دارد، این کشور به طور جدی با کمبود کپسول اکسیژن مواجه شده و نگرانی بسیاری بین مردم به وجود آمده است. در این میان، قطع واردات برق از ایران به هرات هم کارخانه‌های تولید اکسیژن را از کار انداخته است.

هرچند دولت افغانستان برای مهار مسئله کمبود اکسیژن اقدام‌هایی انجام داده است اما این تدابیر با تاخیر بوده و در عین حال ناکافی‌اند.

در میان برنامه‌های فوری که دولت افغانستان اعلام کرده، خریداری کپسول‌های اکسیژن از کشورهای همسایه مدنظر قرار گرفته است. وحید مجروح، سرپرست وزارت بهداشت افغانستان، اعلام کرده که این وزارتخانه چهار هزار و ۵۰۰ کپسول اکسیژن از ایران خریداری کرده است، اما این کپسول‌ها هنوز به افغانستان نرسیده‌اند.

بنابر اعلام این وزارتخانه، روزانه حدود ۳۰۰ کپسول اکسیژن هم از ازبکستان به افغانستان وارد می‌شود. در کنار این اقدام‌ها، حدود شش شرکت خصوصی در افغانستان اکسیژن تولید می‌کنند که کمبود برق، روند تولید آن‌ها را کند کرده است. از سوی دیگر، گزارش شده است که براساس یک سوءتفاهم، کپسول‌های وارداتی از ازبکستان، خالی و بدون اکسیژن بوده‌اند.  

در هرات نیز شماری از بستگان بیماران بستری در بیمارستان بیماران کووید-۱۹ درباره پیامدهای خطرناک کمبود اکسیژن هشدار داده‌اند. منابع محلی به ایندپیندنت فارسی گفته‌اند که چند روز پیش برق وارداتی ایران به هرات در اثر حمله مخالفان مسلح به پایه‌های برق، قطع شده بود که فعالیت کارخانه‌های تولید اکسیژن را معلق کرد و تولید اکسیژن کاهش یافت؛ اما اکنون جریان برق دوباره وصل شده است.

دستگیر نظری، سخنگوی وزارت بهداشت افغانستان، به ایندیپندنت فارسی گفت:‌ «در سراسر افغانستان، ۲۸ کارخانه تولید اکسیژن وجود دارد که هفت کارخانه در کابل است و دو کارخانه در هرات.» او می‌گوید که عملیات تولید اکسیژن به دلیل نبود برق متوقف نشده است؛ چون حتی اگر برق وارداتی قطع شود، منبع دیگر برق فعال می شود.

جیلانی فرهاد، سخنگوی والی هرات، نیز می‌گوید: «روزانه ۵۰۰ تا ۹۰۰ کپسول اکسیژن در هرات تولید می‌شود که به شماری از استان‌ها نیز فرستاده می‌شود.» اما با توجه به شدت موج کرونا و جمعیت بیش از ۳۰ میلیون نفری و کمبود انرژی برق، دسترسی به اکسیژن همواره با مشکل روبه‌رو بوده است.

فیروزه عزیزی، خبرنگار افغان که پدرش در بیمارستان بستری است، در توییتی نوشته است: «چهار روز است که شب و روز در جست‌وجوی دستگاه اکسیژنم تا جان پدرم را که در یک بیمارستان گران بستری است نجات دهم اما تاکنون نتوانسته‌ام آن را به راحتی پیدا کنم و دیگر توان و تحملش را ندارم.» او می‌نویسد که فقط از طریق دوستانش توانسته است اکسیژن مورد نیاز پدرش را به دست آورد و او را زنده نگه دارد.

میزان نیاز به اکسیژن در افغانستان به قدری بالا است که این کشور را در آستانه فاجعه بزرگی قرار داده است. برخی کارشناسان می‌گویند ناتوانی دولت در تهیه اکسیژن کافی در موج سوم همه‌گیری در افغانستان، افزایش مرگ‌ومیر ناشی از بیماری کووید-۱۹ را در پی داشته است.

بر اساس آمار وزارت بهداشت افغانستان، شمار جان‌باختگان به سه هزار و ۶۸۳ تن افزایش یافته است و تنها در یک شبانه روزگذشته ۷۱ نفر به دلیل ابتلا به این بیمار جان باخته‌اند. این آمارهمچنین نشان می‌دهد که در یک شبانه‌روز، یک هزار و ۸۰۴ مورد تازه ابتلا به کرونا به ثبت رسیده است.

پیشتر از این، سازمان عفو بین‌الملل نیز از کم‌کاری و اقدام دیرهنگام دولت افغانستان در تهیه اکسیژن  انتقاد کرد واز دولت خواست تا برای رفع این کمبود فورا اقدام کند؛ اما دولت افغانستان می‌گوید که نهاد‌های همکار مانند صندوق کودکان سازمان ملل متحد یا یونیسف و موسسه آغاخان که مسئول همکاری در ارائه خدمات بهداشتی در دوران همه‌گیری کرونا به دولت افغانستان بوده‌اند، در انجام مسئولیت‌های خود کوتاهی کرده‌اند.

از سوی دیگر، این کشور در قعر فهرست دریافت‌کنندگان واکسن قرار دارد. آقای مجروح که امروز در مجلس نمایند‌گان افغانستان سخنرانی می‌کرد گفت که قرار بود افغانستان تا ماه مه ۱۶ میلیون دوز واکسن دریافت کند اما اوج‌گیری دوباره کرونا در کشور هند، برنامه را بر هم زد و مانع رسیدن واکسن به افغانستان شد.

سرپرست وزارت بهداشت افغانستان هم هشدار داد که گسترش ویروس کرونا در افغانستان در حال افزایش است و به شدت پیش می‌رود. او گفته است که شدت موج سوم بیماری کووید-۱۹ در افغانستان، هفت برابر موج اول و دوم است و اگر شهروندان تدابیر بهداشتی را رعایت نکنند و رفت‌وآمدها کم نشود، این بحران وسیع‌تر خواهد شد.

آقای مجروح از نمایندگان  خواست تا مجلس را هم دو هفته تعطیل کنند و ماسک بزنند.

در حالی که در بسیاری از کشورهای جهان بساط همه‌گیری کرونا در حال برچیده شدن است، موج سوم در افغانستان تازه آغاز شده و رو به افزایش است و خطراتی جدی را متوجه شهروندان این کشور کرده است. این موج با شدت‌گیری چالش‌های امنیتی، خروج نیروهای خارجی، تهدید سقوط شهرهای بزرگ‌، افزایش حملات طالبان و تلفات غیرنظامیان همراه  و باعث شده است تا همه‌گیری کرونا از اولویت‌های دولت افغانستان کنار گذاشته شود.

قطع برق‌ وارداتی از کشورهای همسایه نظیر ایران و ازبکستان و تخریب پایه‌های برق به دست طالبان برای افزایش فشار بیشتر بر دولت افغانستان، در کنار کمبود اکسیژن به شدت بر مشکلات دوران همه‌گیری افزوده و دولت را در تنگنای بیشتری قرار داده است. بسیاری از بیمارستان‌های افغانستان با کاهش شدید برق و انرژی مواجهند. نبود برق کافی و دائمی، استفاده از دستگاه‌ها و تجهیزات بیمارستان‌ها را با مشکل روبه‌رو و کار کارخانه‌های تولید اکسیژن را کند کرده است.