روز جهانی زن، ۸ مارس، هر ساله در ایران از طرف طیف مدافعان حقوق زن ارج نهاده می شود. امسال ولی با توجه به اعتراضهای مستمر زنان به وضعیت حقوقی خود و گسترش صدای اعتراض آنها در دنیا این روز اهمیت مضاعفی برای زنان ایران دارد. همچنین همزمان با چهلمین سال پیروزی انقلاب اسلامی در ایران نگاهها به سمت تحلیل و عملکرد جمهوری اسلامی در مورد نیمی از شهروندان خود می رود.

بهترین تحلیل، اما، نگاهی به چند خبر «خوب» اخیر است. معصومه ابتکار، معاون ريیس جمهور در امور زنان و خانواده از ارایه لایحه ای مبنی بر محدودیت حق طلاق همسر برای مردان خبر داد. طبق ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی ایران، مرد می تواند با رعایت شرایط مقرر از جمله پرداخت مهریه، نفقه و احرت المثل با مراجعه به دادگاه تقاضای طلاق همسرش با بدهد. لایحه ارسال شده توسط دفتر ابتکار به هیات دولت، این ماده را محدود می کند. این در حالیست که حق طلاق از جمله سایر حقوق چون حضانت فرزند، تحصیل، اشتغال به کار، سفر و غیره به زنان داده نمی شود.

این لایحه باید ابتدا به تصویب هیات دولت برسد و بعد برای رای گیری به مجلس ارسال شود. پس از کسب رای از نمایندگان مجلس باید به تصویب شورای نگهبان برسد. این رویه طولانی، علاوه بر فرهنگ مردسالار جامعه و سیستم حکومتی منجر به عدم تغییر و اصلاح قانونی در وضعیت زنان در ایران شده است.

دولت دوازدهم لایحه منع خشونت علیه زنان را تصویب کرد که هنوز پشت درهای قوه قضاییه منتظر است. غلامحسین محسنی اژه‌ای، سخنگوی قوه‌قضاییه بهمن‌ماه با اشاره به «اشکالات زیاد این لایحه» گفت: «یا باید به طور کلی لایحه دیگری تنظیم شود یا اصلاحات روی این لایحه با همکاری دولت انجام شود. سیاست دستگاه قضایی بر حبس زدایی است ولی برای هر موضوعی حبس برگزیدند و این مساله موجب تزلزل بنیان خانواده می‌شود».

طیبه سیاوشی، عضو فراکسیون زنان مجلس نیز در آبان ماه امسال خبر از طرح افزایش حداقل سن ازدواج داد و اعلام کرد که این طرح در مجلس رای آورد ولی در شورای نگهبان با مخالفت روبرو شد. در همین رابطه، سخنگوی شورای نگهبان، عباسعلی کدخدایی گفت: «نظر رسمی شورای نگهبان در خصوص طرح افزایش حداقل سن ازدواج وقتی اعلام می‌شود که این طرح در مجلس تصویب و به شورا ارسال گردد. ضمن اینکه در حل مشکلات فرهنگی کشور نباید صرفا به دنبال راهکارهای حقوقی و اجبار قانونی باشیم، چون لزوما نتیجه بخش نیست. مسائل فرهنگی، راهکارهای فرهنگی نیز لازم دارند.»

این اخبار به اصطلاح خوب که اثر از تلاش مسئولان برای بهبود وضعیت حقوقی زنان در ایران می دهد، در اصل نشان از نقض شدید و تبعیض عمیق وضعیت حقوقی و اجتماعی زنان دارند که کماکان در چهل سالگی انقلاب اسلامی نیز فعالان و مدافعان را دست به گریبان نگه داشته است. درست مثل مساله حجاب اجباری.

شاید امسال سال پر سر و صدایی در این زمینه بوده باشد و دختران خیابان انقلاب از ایران و کمپین آزادی های یواشکی از خارج از ایران موفق به جلب توجه اذهان عمومی شده باشند ولی این جنبش اولین بار در سال ۱۳۰۳ در روز ۸ مارس در گیلان آغاز شد که به حجاب اجباری اعتراض می کرد. جنبش زنان در ایران از آن زمان روند پر فراز و فرودی را تجربه کرده و می کند.

گزارش اخیر بانک جهانی ایران را در رتبه چهارم از قعر جدول قرار می دهد. زنان در ایران برای کار کردن نیاز به اجازه همسر و یا سرپرست مرد خود دارند.

در آستانه روز جهانی زن، نسرین ستوده وکیل و فعال سرشناس حقوق زنان و حقوق بشر به اشد مجازات محکوم شد. به گفته همسرش، رضا خندان، ستوده برای پرونده دوم و هفت اتهام به ۳۴ سال زندان و ۱۴۸ ضربه شلاق محکوم شده است.

سازمان عفو بین‌الملل در فراخوانی از افراد علاقمند خواسته است برای آزادی نسرین ستوده، به ابراهیم رییسی، جانشین صادق آملی لاریجانی در مقام ریاست قوه قضائیه، نامه بنویسند و از او بخواهند نسرین ستوده را فورا آزاد کند.

زنان و ورزش نیز دچار بی توجهی عمیق مسئولین هستند. به مناسبت روز جهانی زن، فیفا از پنج قاره خواسته تا طی برگزاری مسابقات فوتبال زنان این روز را ارج نهند. ایران نیز پیروی کرد ولی مهدی تاج، رئیس فدراسیون فوتبال ایران در این برنامه حضور نداشت.
به نقل از یورونیوز، دفتر زنان سازمان ملل متحد لیست زیر را برای افراد علاقمند به حمایت از زنان منتشر کرده است.

۱- به سخنان زنان و دخترانِ قربانی خشونتها گوش دهید (اشاره آنها به جنبشهای #Metoo# ،TimesUp#، NiUnaMenos است.)

۲- با حقایق تلخ زندگی زنان و دختران آشنا شوید

۳- داستان‌های خود در مبارزه با خشونت علیه زنان را با دیگران در میان بگذارید

۴- مشتری محصولات کارآفرینانِ زن باشید

۵- صفحه پروفایل خود را در شبکه‌های اجتماعی به رنگ نارنجی درآورید

۶- هنگام سخن گفتن از کلمات جدیدی استفاده کنید

۷- در ویژه برنامه‌های برابری جنسیتی شرکت کنید یا خودتان برنامه‌ای را سازماندهی کنید

۸- از یکدیگر حمایت کنید

۹- حقوق خود را بشناسید

۱۰- مردان و پسران را در کارزار مبارزه با خشونت علیه زنان همراه کنید

۱۱- خلاق باشید

۱۲- نشانه‌های خشونت‌های مبتنی بر جنسیت را بشناسید

۱۳- در فعالیتهای خیریه به نفع قربانیان خشونت شرکت کنید