عبدالله عبدالله، رئیس شورای عالی مصالحه ملی که هیئت جمهوری اسلامی افغانستان در نشست بین‌الافغانی صلح با طالبان در دوحه را رهبری می‌کند در مراسم گشایش این نشست به ملاعبدالغنی برادر، معاون رهبر طالبان و هیئت طالبان گفت: «بیایید از حاشیه عبور کرده به متن مساله بپردازیم،‌ این‌که چگونه می‌توان مذاکره را سریع‌تر و موثرتر ساخت. این خون‌هایی که ریخته می‌شوند خون افغان‌ها و مسلمان‌ها است. نه آن را می‌شود جبیره کرد و نه هم خود را می‌توان از مسئولیت رهانید.»

این نخستین دفتر نشست بین‌الافغانی صلح بین ملا عبدالغنی برادر، معاون رهبر طالبان و رئیس دفتر سیاسی این گروه در قطر و عبدالله عبدالله، رئیس شورای عالی مصالحه ملی افغانستان در دوحه است.

رهبران ارشد سیاسی مانند عطا محمدنور، کریم خلیلی، باتور دوستم و فاطمه گیلانی، از همراهان آقای عبداالله هستند. طرف دیگر میز علاوه بر ملا برادر، شیخ عبدالحکیم حقانی، قاضی‌القضات طالبان، مولوی شهاب‌الدین دلاور و سهیل شاهین و چند عضو دیگر دفتر سیاسی قطر نشسته‌اند.

آقای عبدالله همچنین گفت: «همه می‌دانیم که مردم افغانستان قربانی خشونت‌های کنونی‌اند. فرقی نمی‌کند که جمهوری اسلامی افغانستان به گزینه زور متوسل شود یا تحریک طالبان تلاش به پیروزی از طریق خشونت و جنگ کند، بازنده‌ اصلی جنگ کنونی مردم افغانستانند.»

آقای عبدالله تلویحا به تلاش طالبان به تسلط از راه نظامی نیز پرداخت و گفت: «باور به راه حل نظامی یا تاکید به پیروزی از راه زور و خشونت به جایی نمی‌رسد. فقط سبب ادامه‌ جنگ به انواع و اشکال متفاوت می‌شود. افغانستان هنوز هم به بازسازی و روابط سازنده به منطقه و جهان نیاز دارد. اتصال اقتصادی منطقه نیازمند صلح و ثبات در افغانستان است.»

گروه طالبان به تازگی بر شدت حملات خود افزوده و این نشست در اوج خشونت‌های شورشیان صورت می‌گیرد. طالبان پیشتر هیئت مذاکره‌کننده افغانستان را به بی‌صلاحیتی متهم کرده بود اما هیئت جدید در سطح بالا قرار دارد و آقای عبدالله به این نگرانی شورشیان هم پرداخت: «هیئت مذاکره‌کننده‌ جمهور اسلامی افغانستان این صلاحیت و صلابت را به نمایندگی از مردم افغانستان دارد تا روی همه مسایل از جمله اقدام‌های بعدی که برای رسیدن به یک فیصله نهایی نیاز است، مذاکره کند. ما آمده‌ایم تا این را به شما اطمینان بدهیم تا از این فرصت استفاده موثر صورت گیرد.»

در طرف دیگر، ملا برادر به نمایندگی از طالبان سخن گفت. او نیز بر موفقیت مذاکرات تاکید کرد و گفت: «امارت اسلامی انتظار دارد مذاکرات بین‌الافغانی با موفقیت انجام شود. از این رو تیم مذاکراتی نیرومند تشکیل داده است و مسئولان ارشد امارت اسلامی شامل تیم مذاکراتی‌اند. ما نظامی در پرتو دین، عقیده، غرور و منافع ملی می‌خواهیم چون نظامی به عقیده دیگران نه به درد ما خورده و نه به درد خواهد خورد.»

آقای ملابرادر درباره نظام مورد نظر طالبان توضیح داد: «برای برآورده شدن این هدف، یک نظام اسلامی مستقل، مرکزی و قدرتمند نیاز است. مهم است که از خودخواهی‌ها، منافع و اغراض شخصی عبور شود. افغانستان خانه همه افغان‌ها است و همه افغان‌ها حق زندگی و حق خدمت و مسئولیت دارند. برای رسیدن به این هدف از مسایل فرعی باید گذشت.»

این نشست هم‌اکنون جریان دارد و نمایندگان طالبان و هيئت مذاکره‌کننده به نوبت سخنرانی می‌کنند. قطر میزبانی و میانجی‌گری این نشست را به عهده دارد. آمریکا نیز زلمی خلیل‌زاد، فرستاده ویژه خود برای صلح افغانستان را به دوحه فرستاده است.

انتظار می‌رود این مذاکرات مدتی طول بکشد. از سوی دیگر، جمهوری اسلامی ایران و پاکستان نیز می‌کوشند دورهای بعدی نشست صلح را در پایتخت‌های خود برپا کنند. منصور احمدخان، سفیر پاکستان در کابل، می‌گوید نشست بین‌الافغانی صلح قرار بود در پاکستان برگزار شود که برای بعد از عید قربان به تعویق افتاده است. منابع ایرانی هم می‌گویند که نشست تهران که در آن نمایندگان تمام طرف‌ها شرکت خواهند کرد، «مهم» خواهد بود.

سه مساله اساسی در مذاکرات جاری در قطر آتش‌بس، دولت انتقالی و آزادی زندانیان طالبان است. بیش از هفت هزار زندانی طالبان در زندان‌های دولت افغانستان به سر می‌برند. اگر دو طرف بتوانند این گره‌ها را باز کنند، امکان رسیدن به توافق سیاسی و کاهش خشونت وجود دارد.

انتظار می‌رود این مذاکرات پیچیده و زمان‌بر باشد و گفت‌وگوهای جدی میان دو طرف در شرایط حساس امنیتی و سیاسی انجام شود. آمریکا زمان خروج نهایی خود را اول ماه اوت تعیین کرده است و انتظار می‌رود تا آن زمان دو طرف بتوانند روی نقشه راه صلح پیشرفت داشته باشند.