در پی تصمیمی که با انتقاد جدی دو وزیر محافظه‌کار سابق کابینه بریتانیا مواجه شد، بورسیه‌ای که دانشجویان افغان قرار بود از دانشگاه‌های بریتانیا دریافت کنند، لغو شده است.

بنا بر اعلام وزارت امور خارجه بریتانیا، بحران فعلی در افغانستان بدین معناست که سفارت بریتانیا دیگر قادر به بررسی درخواست‌های ویزا برای بورسیه چیونینگ نخواهد بود‌، که بر وضعیت حدود ۳۵ دانشجو اثر می‌گذارد.

روری استوارت، وزیر سابق توسعه بین‌المللی، این تصمیم را «بسیار ناامیدکننده» خواند، هم‌زمان دیوید لیدینگتون، معاون سابق نخست‌وزیر این اقدام را «از لحاظ اخلاقی» اشتباه دانست.

آقای لیدینگتون از بوریس جانسون و دومینیک راب، وزیر خارجه، درخواست مداخله کرد و هشدار داد این دانشجویان «در معرض خطری ویژه از جانب طالبان» قرار خواهند داشت.

این تصمیم در حالی گرفته شده است که کابل، پایتخت افغانستان، ناآرام و در تنش است و طالبان که با سقوط بدون مقاومت جلال‌آباد، آخرین شهر بزرگ شمال این کشور را تصرف کردند، به کابل نزدیک می‌شوند.

آمریکا تخلیه کارکنان سفارتش را آغاز کرده است‌ و گزارش‌ها حاکی از آن است که دولت بریتانیا در آستانه خروج سفیر و پایان حضور دیپلماتیک در افغانستان قرار دارد.

در نامه‌ای به این دانشجویان بورسیه پیشنهاد شده است تا پاییز ۲۰۲۲ به آن‌ها مرخصی تحصیلی داده می‌شود، و تاکید شده است وزارت خارجه متعهد است «برنامه بورسیه در کوتاه‌ترین زمان ممکن دوباره برقرار شود.»

در این نامه آمده است: «شرایط فعلی حاکی از آن است که سفارت بریتانیا در کابل قادر به انجام به‌موقع بخش‌هایی از روند برنامه که لازم است در کابل صورت گیرد نخواهد بود تا داوطلبان در سال جاری شروع به تحصیل کنند.»

اما منتقدان متذکر شده‌اند که پیش‌بینی وضعیت یک سال آینده افغانستان ناممکن است‌ــ و سوال کرده‌اند چرا روند اداری در بریتانیا تکمیل نمی‌شود.

این بحث در حالی مطرح شده است که شهروندان افغان که برای شورای فرهنگی بریتانیا یا در پروژه‌های دولتی بریتانیا کار می‌کردند اکنون پنهان شده‌اند و از جانشان بیمناک‌اند، زیرا کسانی که با غرب ارتباط دارند هدف قرار می‌گیرند.

آن‌ها می‌گویند از طرح اسکان سریع افرادی که به ماموریت بریتانیا در افغانستان کمک می‌کردند مستثنی شده‌اند.

دولت می‌گوید هیچ محدودیتی وجود ندارد، و این طرح پذیرای افغان‌هایی است که برای ارتش یا سفارت کار می‌کردند، اما منتقدان می‌گویند در این امر، بریتانیا از آمریکا عقب مانده است.

آقای راب پیش‌تر در ماه جاری، پس از فشارهای مضاعف، موافقت کرد افغان‌هایی را که برای خبرگزاری‌های بریتانیایی کار می‌کردند نیز مشمول این طرح کند.

یکی از دانشجویانی که بورسیه معتبر چیونینگ را دریافت کرده است به بی‌بی‌سی گفت ۳۵ دانشجوی افغان دچار این وضعیت شده‌اند و حدود نیمی از آن‌ها زن‌اند.