قوانین جدید سفر به انگلستان و امتناع از بهرسمیت شناختن واکسنهای کرونایی که در مناطق وسیعی از جهان مورد استفاده قرار گرفته، خشم و سردرگمی مسافران را در کشورهای سراسر آمریکای لاتین، آفریقا و جنوب آسیا برانگیخته است. منتقدان این قوانین، آنها را بهعنوان سیاستهایی غیرمنطقی و تبعیضآمیز، محکوم میکنند.
گرانت شاپس، وزیر حملونقل بریتانیا، قوانین جدید سفر به انگلستان را که جمعه گذشته، ۲۶ شهریورماه، اعلام شد، «یک نظام سادهشده جدید برای سفرهای بینالمللی» توصیف کرد و گفت: «هدف این است که سفر کردن برای مردم آسانتر شود.»
اما تصمیم دولت بریتانیا مبنیبر بهرسمیت شناختن واکسیناسیون انجامشده علیه کرونا تنها در تعدادی از کشورهای خاص، عامل خشم و سرخوردگی در بسیاری از نقاط جهان شده است.
در قوانین انگلستان کشورها براساس وضعیت همهگیری کرونا به سه دسته قرمز، زرد و سبز، تقسیمبندی میشوند و شرایط قرنطینه اجباری برای کشورهای دستههای مختلف متفاوت است. براساس قوانین جدید، مسافرانی که از کشورهای زرد کرونایی به انگلستان سفر میکنند، تنها درصورتی «کاملا واکسینهشده» و معاف از قرنطینه تلقی میشوند که در یکی از کشورهای ایالات متحده، استرالیا، نیوزیلند، کره جنوبی و یا کشورهای اتحادیه اروپا هر دو دوز واکسن آکسفورد-آسترازنکا، فایزر-بایونتک، مدرنا یا واکسن «جانسون اند جانسون» را تزریق کرده باشند.
اما افرادی که همین واکسنها را در کشورهای آفریقایی، آمریکای لاتین یا دیگر کشورها، ازجمله هند، دریافت کرده باشند، «کاملا واکسینهشده» محسوب نمیشوند و پس از ورود به انگلستان از کشورهای فهرست زرد کرونا، باید بهمدت ۱۰ روز قرنطینه شوند. هیچ دلیل مشخص یا توجیه قابل قبولی برای این تصمیم اعلام نشده است.
علاوهبر این، افرادی که پیشتر به کرونا مبتلا شده و یک دوز از واکسن کرونای دو نوبتی را نیز دریافت کردهاند، در اغلب کشورهای اتحادیه اروپا «کاملا واکسینهشده» تلقی میشوند و میتوانند با ارائه گواهی کووید دیجیتال خود، بهطور آزادانه در خاک این اتحادیه سفر کنند؛ اما قوانین جدید سفر به بریتانیا، این افراد را «کاملا واکسینهشده» نمیداند و اعمال قرنطینه ۱۰ روزه بر آنها، موجب سرخوردگی اروپاییها شده است.
از سوی دیگر، بریتانیا روز چهارشنبه قوانین خود را برای سفر مسافران اروپایی که دو دوز واکسن متفاوت تزریق کرده باشند، تسهیل کرد و در نتیجه این افراد میتوانند بدون قرنطینه به آنجا سفر کنند. پس از اعمال محدودیت سنی برای تزریق واکسن کرونای آسترازنکا بهدلیل مشاهده عوارض نادر لختهشدن خون، صدهاهزار نفر در قاره اروپا که برای دوز اول از آن واکسن استفاده کرده بودند، دومین دوز واکسن خود را از نوع متفاوتی دریافت کردهاند.
در بحبوحه بالا گرفتن خشم در خارج از بریتانیا نسبتبه قانونی که بسیاری آن را تبعیضآمیز میدانند، شاشی تارور، یک نماینده پارلمان هند، روز دوشنبه اعلام کرد که در اعتراض به تصمیم «توهینآمیز» اجبار قرنطینه برای هندیهای کاملا واکسینهشده، حضور خود در چندین برنامه در انگلستان را لغو میکند. هارش واردان شرینگلا، معاون وزیر خارجه هند نیز گفت ممکن است آن کشور دربرابر قوانین جدید سفر به انگلستان که از ماه آینده اجرایی میشود، وادار به اتخاذ تدابیر متقابل شود.
تعدادی از دیپلماتها و متخصصان حوزه بهداشت و درمان کشورهای آمریکای لاتین، آفریقا و آسیای جنوبی نیز در گفتوگو با روزنامه بریتانیایی گاردین، این قانون را تبعیضآمیز، نادرست، غیرمنصفانه و دامن زدن به نابرابریهای گسترشیافته در جهان درپی همهگیری کووید-۱۹ دانستهاند.
یک سخنگوی دولت بریتانیا در پاسخ به این پرسش که چرا براساس قوانین جدید سفر، واکسنهای تزریقشده در برخی از کشورها قابل قبول است، اما تزریق همان نوع واکسن در بعضی کشورهای دیگر به رسمیت شناخته نمیشود، گفت: «اولویت اصلی ما حفظ سلامت عمومی و بازگشایی سفرها به روشی ایمن و پایدار است؛ به همین دلیل، گواهی واکسن از همه کشورها باید حداقل معیارها را با در نظر گرفتن بهداشت عمومی و ملاحظات گستردهتر برآورده کند.»
او البته درمورد آنچه بهعنوان «ملاحظات گستردهتر» مطرح کرده، توضیحی نداده است.
در واکنش به نارضایتیهای بینالمللی از قوانین جدید سفر انگلستان، بریتانیا در روزهای گذشته تصمیم گرفته است که با برخی کشورها برای شناسایی گواهی واکسن آنها همکاری کند. بهعنوان مثال، نمایندگی عالی دیپلماتیک بریتانیا در نایروبی، روز چهارشنبه، در بیانیه مشترکی با وزارت بهداشت کشور کنیا، اعلام کرد که بریتانیا واکسیناسیون انجامشده در این کشور آفریقایی را بهرسمیت میشناسد.