هیچ دولتی در افغانستان خط دیورند را بهعنوان مرز بینالمللی میان افغانستان و پاکستان به رسمیت نشناخته، اما هیچکس هم هنوز چیزی فراتر از این مرز از پاکستان درخواست نکرده است. پاکستان از اوایل سال ۲۰۱۷ حصار کشی در امتداد خط دیورند را آغاز کرد و هرچند دولت افغانستان مخالفت خود را با این کار دولت پاکستان نشان داد، عملا برای این حصارکشی ممانعتی به وجود نیاورد.
استدلال پاکستان برای حصارکشی، جلوگیری از رفتوآمد جنگجویان طالب پاکستانی از افغانستان به آن کشور بود؛ اما کارشناسان بر این باورند که پاکستان در واقع میخواهد به مرز دیورند رسمیت ببخشد.
تا زمان سقوط جمهوریت در افغانستان و روی کار آمدن طالبان، حدود ۹۰ درصد کار حصارکشی مرز دیورند تکمیل شده بود. اما حالا جنگجویان طالبان در تلاشاند جلو دیوارکشی پاکستان در امتداد مرز دو کشور را بگیرند. در دو هفته گذشته، تنشها میان مرزبانان پاکستانی و جنگجویان امارت طالبان تا مرحله درگیری هم پیش رفته است؛ تا حدی که قاری فصیحالدین، رئیس ستاد ارتش امارت طالبان، به مناطق مرزی سفر کرده و از پاسگاههای مرزی که حالا طالبان آنها را کنترل میکنند، بازدید کرده است.
افراد طالبان به مرزبانی پاکستان اعلام کردهاند که مانع از حصارکشی آنان در امتداد دیورند میشود. ویدیوهایی نیز از تخریب قسمتهایی از این حصارها در رسانههای اجتماعی منتشر شده است اما هفته گذشته، شیخ رشید وزیر داخله (کشور) پاکستان، گفت که برای تکمیل روند حصارکشی با امارت طالبان به توافق رسیدهاند و این روند تکمیل خواهد شد. در همین حال، وزارت خارجه امارت طالبان هم اعلام کرد که در این زمینه، هیچ توافقی صورت نگرفته است و طالبان با حصارکشی در امتداد خط دیورند مخالفاند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
جنگجویان طالبان در استان نیمروز در جنوب غرب افغانستان، حصارهای ساخت مرزبانان پاکستان را تخریب کردهاند و در ویدیویی که از تخریب این حصارها در رسانههای اجتماعی منتشر شده است، یک فرمانده محلی طالبان هشدار میدهد که آنان اجازه نمیدهند حصاری در منطقه ساخته شود. او به سربازان پاکستانی اخطار میدهد که به منطقه نزدیک نشوند.
مقامهای پاکستانی نیز به جلوگیری از ساخت حصارهای مرزی واکنش نشان داده و طالبان را متهم کردهاند که با استفاده از کامیونهای بزرگ، حصارهای مرزی را ویران کردهاند. به نظر میرسد واکنش تند پاکستان طالبان را نگران کرده است. روز دوشنبه، انعامالله سمنگانی، معاون سخنگوی امارت طالبان، در پیامی ویدیویی که به رسانهها فرستاد، گفت که این تنش کوچک و در سطح محلی بوده و سریع حل شده است. سمنگانی تاکید کرد که آنان نمیخواهند سر مسائلی به این کوچکی با همسایههای خود درگیر شوند و از این پس میکوشند مشکلات موجود را بهصورت مشترک حل کنند.
هرچند پاکستان اعلام کرده که حصارکشی در امتداد مرز دیورند برای جلوگیری از ورود طالبان پاکستانی به این کشور است، طالبان معتقدند که قصد آنان ایجاد فاصله میان اقوام پشتون دو طرف مرز است. دولتهای مختلف در افغانستان همواره بر اشتراکهای فراوان قبایل پشتون در مناطق مرزی در امتداد خط دیور تاکید کرده و در مواردی مدعی شدهاند که بخشی از زمینهای پشتونها در آنسوی مرز و در مناطق مربوط به پاکستان قرار دارد.
مرز دیورند برای افغانستان به زخمی ناسور تبدیل شده است که بخشی از بحران افغانستان به آن مربوط است. در سال ۱۸۹۳، کمپانی هند شرقی قراردادی را با عبدالرحمان خان، حاکم وقت افغانستان، به امضا رساند که بر اساس آن، مرز فعلی افغانستان بهعنوان خط مرزی میان افغانستان و کمپانی هند شرقی تلقی شد. هرچند هیچ قید زمانی برای این توافق ذکر نشد و اصولا با معاهده راولپندی میان نمایندگان امانالله خان و بریتانیا که حدود مرزی فعلی را بهعنوان مرز مشترک به رسمیت شناخت، عملا معاهده دیورند بیارزش شد، ناسیونالیستهای افغان پس از تاسیس کشور پاکستان، همچنان از به رسمیت شناختن مرز رسمی میان پاکستان و افغانستان خودداری کردند.
با این حال، این مخالفتها در مورد خط دیورند میان سیاستمداران افغان فقط جنبه نمایشی و سیاسی دارد و هیچگاه رویکرد اجرایی پیدا نکرده است. برای پاکستان نیز خط دیورند از همان آغاز تاسیس این کشور بهعنوان مرز رسمی میان دو کشور مطرح بوده است، اما در یک دوره تاریخی، دولتهای پاکستان به ساکنان نقاط مرزی اجاره عبورومرور آزاد در مناطق مرزی را داده بودند که این مسئله از دید ناسیونالیستهای افغان به معنای خودمختاری مناطق قبایلی محسوب شده است. برخورد جنگجویان طالبان با حصارکشی پاکستان در خطوط مرزی را میتوان ناشی از یاغیگری همان نیروها دانست؛ وگرنه طالبان حداقل در برخورد سیاسی و دیپلماتیک خود، خط دیورند را مرز رسمی دو کشور میداند.