پوتین و اوکراین؛ بحران پیش روی بایدن پس از شکست در افغانستان

«اگر جایی برای تردید باشد، اگر فضایی باشد، ولادیمیر پوتین در آن جولان خواهد داد»

فقط یک‌ششم مردم آمریکا با اعزام نیروهای آمریکا برای جنگ با نیروهای روسیه در اوکراین موافق‌اند‌ــ Mikhail METZEL / SPUTNIK / AFP

جان کربی، سخنگوی پنتاگون، با سه پرسش مواجه شد که هر سه عالی بودند.

باربارا استار، گزارشگر قدیمی امور دفاعی شبکه سی‌ان‌ان، پرسید نیروهای ایالات‌ متحده آمریکا چه امکانات نظامی خاصی را با خود به اروپا خواهند برد و ماموریت مشخصشان چیست؟ به‌علاوه، ایالات‌ متحده آمریکا از کجا خواهد فهمید این ماموریت پایان یافته است؟

کربی در حالی با این پرسش‌ها مواجه شده است که هم‌زمان با افزایش فشار به جو بایدن برای دادن پاسخی محکم‌تر به تهدید محسوس روسیه علیه اوکراین‌، پنتاگون اعلام کرد ۸۵۰۰ نیروی نظامی را در حالت آماده‌باش فوق‌العاده قرار داده است.

چند کشور متحد آمریکا در سازمان ناتو ازجمله اسپانیا، دانمارک و هلند هم اعلام کرده‌اند کشتی و هواپیمای جنگنده به اروپای شرقی اعزام می‌کنند.

کربی در مصاحبه با استار گفت: «این کار برای آماده کردن نیروهای نظامی است.»

«برای آنکه اطمینان بدهیم آمادگی داریم تا با تامین امکانات موردنیاز متحدانمان، به تقویت آن‌ها کمک کنیم و این کار را همگام با آن‌ها و سازمان ناتو انجام می‌دهیم. درواقع این کار برای اطمینان خاطر دادن مجدد به جناح شرقی ناتو است.»

در حالی‌ که کربی می‌گوید این اقدام‌ها به قصد آرامش دادن به متحدان آمریکا در اروپا است، شکی نیست که این اقدام‌ها مخاطبان داخلی هم دارد.

بعد از نشست مطبوعاتی هفته پیش بایدن که به مناسبت یک‌ ساله شدن دوران ریاست‌‌جمهوری‌اش برگزار شد، رئیس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا بابت سخنانش در این نشست آماج انتقاد جناح‌های بسیاری قرار گرفت، زیرا سخنانش حاکی از آن بود که اگر روسیه فقط به «تهاجمی جزئی» علیه اوکراین دست بزند، ایالات‌ متحده آمریکا پاسخی نخواهد داد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

این سخنان باعث ناامیدی مقام‌های اوکراینی و سایر کشورهای اروپایی شد. منتقدان بایدن در حزب جمهوری‌خواه نیز که به‌راحتی گرم گرفتن دونالد ترامپ با روسیه را نادیده گرفته بودند، از این فرصت برای انتقاد استفاده کردند.

مایک پمپئو، وزیر خارجه پیشین ایالات‌ متحده آمریکا، آخر هفته در مصاحبه با خبرگزاری فاکس‌نیوز گفت: «فکر می‌کنم سخنان بایدن ازنظر آن‌ها اعتباری ندارد.»

او گفت حتی تلاش بایدن برای توضیح سخنانش نیز افتضاح بود.

پمپئو گفت: «وقتی در حوزه دیپلماسی حرف می‌زنیم باید صریح و روشن باشیم، به‌ویژه در عصر قابلیت‌های مجازی و فضایی و واقعی که بسی فراتر از قابلیت‌هایی است که در دوران جنگ جهانی دوم دیده بودیم.»

«اگر جایی برای تردید باشد، اگر فضایی باشد، ولادیمیر پوتین در آن جولان خواهد داد.»

فیونا هیل، کارشناس امور روسیه و یکی از شاهدان دادگاه استیضاح نخست ترامپ، نیز دیدگاه مشابهی دارد و در مقاله‌ای در نیویورک‌تایمز نوشت به نظر پوتین، زخم ایالات‌ متحده آمریکا بابت خروج پرهرج‌ومرج نیروهای این کشور از افغانستان هنوز تازه است و در موقعیت ضعیفی قرار دارد.

او گفت: «پوتین استاد متقاعدسازی‌های قهرآمیز است. طوری بحران به پا می‌کند که دیگران هر کاری هم بکنند، خودش در آن پیروز می‌شود.»

رئیس‌جمهوری‌های پی‌در‌پی ایالات‌ متحده آمریکا کوشیده‌اند برای مقابله با ولادیمیر پوتین راه مناسبی پیدا کنند و از سال ۲۰۱۴ که روسیه شبه‌جزیره کریمه را ضمیمه خاک خود کرد، این مسئله به نظر ضروری‌تر شده است.

آن زمان، که بایدن معاون باراک اوباما بود، واکنش آمریکا تحریم‌های مالی و افزایش پروازهای نظامی بر فراز اروپای شرقی بود. در یک‌ کلام، آمریکا بی‌آنکه جان آمریکایی‌ها را به خطر بیندازد، آنچه می‌توانست انجام داد.

این بار هم گویا بایدن تا حد زیادی همان کارها را در دست انجام دارد.

طبق نظرسنجی‌ها هم فقط یک‌ششم مردم آمریکا با اعزام نیروهای آمریکا برای جنگ با نیروهای روسیه در اوکراین موافق‌اند. بعید به نظر می‌رسد بایدن جزو آن‌ها باشد.

در حال حاضر، ایالات‌ متحده آمریکا بر ضرورت اقدام جمعی تاکید دارد و فقط اگر ناتو نیروهای واکنش ویژه خود را اعزام کند، نظامیانش را اعزام می‌کند. نیروهای واکنش ناتو (NRF) از حدود ۴۰ هزار نیروی نظامی چندملیتی تشکیل شده است.

ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو، روز دوشنبه ۴ بهمن (۲۴ ژانویه) گفت این سازمان «تمامی اقدام‌های لازم» را انجام خواهد داد.

او افزود: «همیشه به هر آنچه امنیت ما تضعیف کند، واکنش نشان خواهیم داد از جمله از طریق تقویت دفاع جمعی‌.»

جوزف بورل، دیپلمات برجسته اروپایی، می‌گوید نهادها قصد ندارند به این زودی کارکنانشان را از اوکراین خارج کنند؛ «بی‌جهت داستان درست نکنیم»

‌ــ ماریا تادئو (mariatad@)، ۲۴ ژانویه ۲۰۲۲ 

بعدازظهر دوشنبه (۲۴ بهمن)، بایدن و سران کشورهای اروپایی برای گفت‌وگو درباره تحولات اخیر، با استولتنبرگ دیدار کردند.

در بیانیه‌ای که پس‌ از این جلسه صادر شد، آمده است: «رهبران کشورها توافق کردند در صورتی‌ که روسیه بیش از این وارد خاک اوکراین شود، هم‌پیمانان باید بی‌درنگ واکنش تلافی‌جویانه نشان دهند، ازجمله مجموعه تحریم‌های بی‌سابقه‌ای علیه روسیه اعمال کنند.»

روسیه که حدود ۱۰۰ هزار نیروی نظامی به مرزهایش با اوکراین فرستاده، اعلام کرده است قصد حمله به خاک این کشور ندارد و کشورهای غربی را به هوچی‌گری متهم کرده است.

به گزارش رویترز، دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، گفت: «در مورد اقدام‌های خاص، پیمان آتلانتیک شمالی بیانیه‌هایی درباره تقویت و فرستادن نیرو‌ها و امکانات به جناح شرقی صادر می‌کند. همه این‌ها درواقع موجب افزایش تنش‌ها می‌شود.»

«علت این اتفاق‌ها اعمال ما، یعنی روسیه، نیست بلکه همه این‌ها به دلیل اقدام‌های ناتو و ایالات‌ متحده آمریکا و اطلاعاتی است که آن‌ها پخش می‌کنند.»

خانم هیل، از مقام‌های ارشد سابق شورای امنیت ملی که متولد بریتانیا است و اکنون با موسسه بروکینگز همکاری می‌کند، در مقاله‌‌اش نوشت پوتین دلش می‌خواهد آمریکا دچار همان رنج و خفتی شود که او و سایر روس‌ها ۳۰ سال پیش، بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی متحمل شدند.

او گفت پوتین می‌خواهد ایالات‌ متحده آمریکا نیز «مزه آن جام زهری را بچشد که روسیه در دهه ۱۹۹۰ سر کشید».

او نوشت: «[پوتین] معتقد است آمریکا اکنون در همان مخمصه‌ای قرار دارد که روسیه پس از فروپاشی شوروی گرفتارش شد: موقعیت داخلی بسیار ضعیف و ناچار به عقب‌نشینی در خارج.»

«هدف آقای پوتین بزرگ‌تر از بستن درهای باز بین ناتو و اوکراین و گسترش قلمرویش است‌ــ او می‌خواهد پای آمریکا را از اروپا ببرد.»

 

© The Independent

بیشتر از جهان