پس از واکنش‌های غیرمنتظره به گفته‌های «بشاره‌ بطرس راعی»، اسقف اعظم مسیحیان مارونی لبنان و حمله شدید حزب‌الله به او، اسقف اعظم مسیحیان مارونی لبنان در ماه اوت ۲۰۲۰ در تلاش برای شفاف‌سازی مفهوم بی‌طرفی، دست به ابتکار عمل  زد و بیانیه‌ای را با عنوان «یادداشت بی‌طرفی فعالان لبنان» صادر کرد.

در واقع، لبنان از سال ۱۹۲۰ تا اوایل سال ۱۹۷۰، توانست بی‌طرف خود را حفظ کند. در سال ۱۹۴۳، دولت تازه ‌استقلال‌یافته لبنان بر اساس قانون اساسی و منشور ملی خود اعلام کرد که «لبنان متعهد به بی‌طرفی بین شرق و غرب است و کشوری است حامی نه متخاصم، به این معنی که هدف اساسی لبنان تلاش برای ایجاد وحدت و همبستگی میان اعراب است، نه این‌که عاملی برای تفرقه‌افکنی و خصومت باشد».

اولین بخش «یادداشت بی‌طرفی فعالان لبنان» بر لزوم وارد نشدن لبنان به ائتلاف‌ها، درگیری‌های سیاسی و جنگ‌های منطقه‌ای و بین‌المللی تاکید دارد و درعین‌حال، این یادداشت به هیچ کشور دیگری اجازه نمی‌دهد که در امور لبنان مداخله کند یا درصدد تسلط و اشغال آن برآید.» اما بخش دوم، خواستار همدلی لبنان با مسائل حقوق بشر و آزادی ملت‌ها است، به‌ویژه امور مربوط به جهان عرب که کشورهای عربی و سازمان ملل متحد در مورد آن‌ها اتفاق‌نظر دارند.

بنابراین، لبنان می‌تواند یک کشور بی‌طرف باشد و ماموریت خود را در جهان انجام دهد. البته بخش سوم، بر تقویت دولت لبنان به‌منظور بالا بردن توانایی ارتش، نهادهای دولتی، قضایی و وحدت ملی تاکید می‌کند تا لبنان از یک‌سو قادر به حفظ امنیت داخلی خود شود و از سوی دیگر بتواند در برابر هرگونه تجاوز خارجی اسرائیل و کشورهای دیگر از خود دفاع کند.

کلیسای مارونی لبنان (بکرکی) در طول تاریخ تلاش‌های بسیاری را در راستای حفظ موجودیت لبنان، هویت ملی و تحکیم وابستگی به جهان عرب انجام داده است. کلیسای مارونی در برابر تلاش عثمانی‌ها برای «ترکی‌سازی» لبنان و توطئه‌های دیگری که هدف از آن‌ها الحاق لبنان به کشورهای همسایه بود، ایستادگی کرد. کلسیای مارونی نقش تعیین‌کننده‌ای در استقلال لبنان از فرانسه داشت. نصرالله بطرس صفیر، اسقف سابق مارونی‌های لبنان در برابر مداخله نظامی رژیم سوریه در لبنان به مقاومت ادامه داد تا سرانجام ارتش سوریه وادار به عقب‌نشینی از لبنان شد و پس از نزدیک به ۳۰ سال به اشغال لبنان پایان داد.

کلیسای مارونی هرگز در مورد مسائل مهم و سرنوشت‌ساز لبنان بی‌طرفی اختیار نکرد. بشاره راعی، اسقف اعظم مسیحیان مارونی لبنان نیز به‌نوبه خود هر هفته مسائل مهم ملی را مطرح و موضع بکرکی را در قبال آن‌ها بیان می‌کند. علاوه بر این،‌ او غفلت مسئولان و بی‌توجهی مقام‌های دولتی را در انجام وظایف ملی به‌شدت محکوم می‌کند. اسقف اعظم کلیسای مارونی لبنان همواره در مورد تقویت و گسترش نفوذ حزب‌الله که منجر به تضعیف روزافزون دولت لبنان‌ شده است، هشدار می‌دهد.

بشاره راعی به‌خوبی می‌داند که سیاست بی‌طرفی در هر دو شکل مثبت و منفی به روش سوئیس و اتریش، زمانی می‌توانست مفید واقع شود که حزب‌الله وارد جنگ سوریه و درگیری‌های یمن و عراق نشده بود. همه می‌دانند هنگامی‌که با همکاری کشورهای عربی، «اصل عدم جانبداری» مطرح شد تا راهی برای برون‌رفت از بحران لبنان پیدا شود، حزب‌الله آن را نپذیرفت و برای ناکامی آن تلاش‌های بسیاری کرد.

البته پیشنهاد رعایت بی‌طرفی می‌توانست هشداری علیه حزب‌الله که ملت لبنان را به کشتارگاه عرب‌ستیزی کشاند و کشور را در خدمت اهداف راهبردی رژیم جمهوری اسلامی قرار داد‌، باشد. علاوه بر آن، هدف از این طرح تلاش برای دستیابی به صلح و آشتی و جلوگیری از دست‌درازی‌های حزب‌الله به کشورهای منطقه بود؛ اما پس از مداخله حزب‌الله در امور کشورهای منطقه و درگیری‌های سوریه، عراق، یمن و ریختن خون مردم منطقه، دیگر رعایت اصل بی‌طرفی نمی‌تواند مفهوم و معنا داشته باشد.

معیار واقعی برای تمایز بین رعایت اصل بی‌طرفی و مداخله، در درجه اول حفظ منافع لبنان است. بنابراین، باید حفاظت از جان صدها هزار لبنانی شاغل در کشورهای حاشیه خلیج‌فارس که در معرض تهدید سیاست‌های رژیم ایران‌ و حزب‌الله قرار دارند، در راس اولویت‌ها قرار گیرد. ازاین‌رو، باید برای تشخیص دوست از دشمن  که ما را از هر سو محاصره کرده‌اند، تلاش کنیم. باید در برابر عملکرد و اقدامات جانب‌دارانه حزب‌الله و مواضع تهاجمی آن‌ که ملت لبنان را به عمق بحران فروبرده است، نرمش و مدارا را فراموش کنیم و نگذاریم این روند جنایت‌کارانه همچنان ادامه پیدا کند.

رعایت اصلی بی‌طرفی با حضور حزب‌الله که هیچ باوری به این بی‌طرفی ندارد و آن را به رسمیت نمی‌شناسد، دیگر پذیرفتنی نیست، بنابراین، باید تمام شهروندان لبنان صدای خود را بلند کنند و بگویند که ما از این‌پس در کنار دوستان واقعی‌مان در کشورهای عربی خلیج‌فارس قرار می‌گیریم و در مقابل اقدام‌های رژیم جمهوری اسلامی ایران‌ که دشمن مشترک همه است، به مبارزه برمی‌خیزیم. باید همه به‌صراحت بیان کنند که‌ دیگر اجازه نمی‌دهند که جمهوری اسلامی ایران و شبه‌نظامیان مورد حمایت سپاه پاسداران، با گذر از روی اجساد ایرانیان و شهروندان سایر کشورهای منطقه به روند صدور «انقلاب» ادامه دهند.

باید صفحه جانبداری و حمایت از راهبرد کشورهای دیگر در لبنان برای همیشه بسته شود، زیرا وضعیت ژئوپلیتیکی منطقه دیگر ظرفیت پذیرش چنین دست‌درازی‌هایی را ندارد، به‌ویژه این‌که حزب‌الله با دخالت در امور کشورهای منطقه، منافع ملی لبنان را در خطر انداخت و مردم آن را در باتلاق جنگ نیروهای متجاوزی که کشورهای همسایه و جهان را هدف قرار می‌دهند، فروبرد.

بنابراین، سکوت در برابر رویکردی که لبنان را به تباهی کشاند، دیگر تحت هیچ شرایطی پذیرفتنی نیست. ملت لبنان نمی‌توانند بیش از این در قبال حمله تروریست‌های حوثی در عربستان سعودی و ابوظبی به غیرنظامیان یا جنایت‌های شبه‌نظامیان طرفدار ایران‌ که مردم عراق را می‌کشند یا حزب‌الله که دست به کشتار مردم سوریه می‌زند، بی‌طرف باشند. آنچه لازم است بلند کردن صدا و موضع‌گیری صریح و روشن در قبال نقش مخرب حزب‌الله در لبنان، منطقه و جهان است. به همین دلیل، ابتکار «بی‌طرفی لبنان» را حزب‌الله به سمت زوال و نابودی سوق داد، پیش از آن‌که بتواند در افق امیدواری‌های مردم لبنان پدیدار شود.