از آغاز عملیات تخلیه و انتقال افغان‌ها به بریتانیا در ماه اوت ۲۰۲۱ تاکنون، ۱۲ هزار پناهجوی افغان هنوز در هتل اقامت دارند. مسئولان دولت بریتانیا تهیه مسکن ثابت و دائمی برای پناهجویان افغان را به دلیل تعداد بالای افراد هر خانواده، کار دشوار و زمان‌بری عنوان می‌کنند. با این حال، از ماه ژانویه تاکنون دست‌کم چهار هزار پناهجوی افغان به مکان‌های دائمی منتقل شده‌اند. مسئولان دولت بریتانیا همچنین از امکان انتقال اعضای درجه یک خانواده افغان‌های تخلیه‌شده به بریتانیا خبر می‌دهند اما می‌گویند به کسانی که داخل افغانستان‌اند، توصیه می‌شود به دلیل چالش‌های موجود در تشخیص هویت، فعلا درخواست ندهند.
در حالی که دولت بریتانیا امکانات و خدمات لازم را برای پناهجویان افغان که در هتل زندگی می‌کنند، فراهم کرده و کمک‌هزینه‌های مشخصی نیز برای آنان در نظر گرفته است، شماری از پناهجویان افغان به دلیل اتفاق‌های تلخ و آزاردهنده‌ای که در افغانستان و نیز در جریان عملیات خروج از سر گذرانده‌اند، دچار مشکلات روحی شدند.
از آغاز سال ۲۰۲۲، دولت بریتانیا روند انتقال افراد از هتل به مکان‌های دائمی را سرعت بخشیده، زیرا این کشور قرار است برای ورود پناهجویان جدید از افغانستان آمادگی بیشتری داشته باشد.
شبنم نسیمی، مشاور سیاسی وزیر اسکان مجدد بریتانیا برای افغان‌ها، در گفت‌و‌گو با ایندیپندنت فارسی از چالش‌های موجود در روند جابه‌جایی پناهجویان افغان و نیز الحاق آنان به خانواده‌هایشان که در افغانستان مانده‌اند، صحبت می‌کند: «تاکنون بیش از ۳۰۰ شورای شهر با اسکان افراد تخلیه‌شده موافقت کرده‌اند. ما همچنان شوراهایی را که هنوز پیشنهاد‌هایی ارائه نکرده‌اند یا آن‌هایی که احتمالا می‌توانند مسکن بیشتری تامین کنند، ترغیب می‌کنیم تا برای یافتن مسکن همکاری کنند.»
شبنم نسیمی-ایندیپنندنت فارسی
به گفته نسیمی، دولت بریتانیا بودجه مشخصی در اختیار مقام‌های محلی قرار داده است تا برای افغان‌های واجدشرایط مسکن و امکان ادغام در جامعه جدید را فراهم کنند. او مبلغی را که دولت بریتانیا برای هر نفر در نظر گرفته است، ۲۰ هزار و ۵۲۰ پوند در طول سه سال اعلام و خاطرنشان کرد که مقام‌های محلی می‌توانند علاوه بر آن، برای کودکان و نیز یادگیری زبان بزرگسالان کمک‌هزینه‌های بیشتری درخواست کنند. در همین حال، صندوق هزینه مسکن نیز متعهد شده است تا به مدت سه سال به شورای شهرها کمک کند هزینه اجاره مسکن پناهجویان افغان را بپردازند.
در جریان عملیات تخلیه از افغانستان، شمار زیادی از افراد زیرسن بدون خانواده‌هایشان به بریتانیا رسیدند و برخی هم موفق نشدند اعضای درجه یک خانواده خود همچون همسر و فرزندانشان را با خود بیاورند. این موضوع اکنون به یکی از اساسی‌ترین دردسرهای پناهجویان تبدیل شده است. نسیمی در مورد امکان الحاق این افراد به خانواده‌هایشان گفت: «کسانی که اکنون به بریتانیا رسیده‌اند، اجازه دارند اعضای خانواده شامل همسر و فرزندانشان را به اینجا بیاورند و افراد زیر سن هم می‌توانند موضوع ورود والدینشان را پیگیر شوند اما در وضعیت کنونی، امکان پذیرش درخواست افرادی که داخل افغانستان‌اند، محدود است؛ زیرا ما در خصوص تشخیص و تثبیت هویت افراد با چالش بزرگی مواجه‌ایم.» او تاکید کرد پرونده کسانی که در کشور سومی اقامت دارند، در حال بررسی است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
برای دسترسی پناهجویان به آموزش محدودیتی وجود ندارد
مشاور وزیر اسکان مجدد بریتانیا برای افغان‌ها در ادامه، از تلاش‌های دولت بریتانیا برای فراهم کردن امکانات آموزش برای پناهجویان کودک و بزرگسال افغان خبر داد. او گفت: «وزارت آموزش بریتانیا تایید کرده است افراد تخلیه شده از افغانستان که مایل‌اند در دانشگاه تحصیل کنند، باید از آغاز سال تحصیلی جدید به کمک‌هزینه شهریه، مسکن و حمایت‌های دانشجویی دسترسی داشته باشند.» او همچنین تاکید کرد همه کودکان پناهجو که در سن مدرسه‌اند، اکنون در مراحل مختلف فرایند ورود به مدرسه قرار دارند و در این زمینه، مشکلی به نظر نمی‌رسد. به گفته او، دولت بریتانیا هزینه آموزش زبان پناهجویان بزرگسال را نیز تقبل کرده است و مقام‌های محلی هر استان می‌توانند برای آموزش زبان انگلیسی به پناهجویان به ازای هر نفر ۸۵۰ پوند در سال درخواست کنند.
به گفته شبنم نسیمی، تیم‌های محلی همواره برای افغان‌ها در محل اقامت آنان برنامه‌های مشاوره برگزار می‌کنند تا به آن‌ها در مورد فرصت‌های آموزشی، دسترسی به بهداشت، مراقبت، قانون و هنجارهای فرهنگی جامعه جدید اطلاعات دهد.
مشکلات روانی پناهجویان به دلیل ترس و نگرانی از آینده
شمار زیادی از پناهجویان افغان که بیشتر از پنج ماه است در اتاق‌های هتل زندگی می‌کنند و هنوز محل سکونت دائمی و وضعیت اقامتشان مشخص نیست، به مشکلات روحی دچار شده‌اند. شبنم نسیمی با تایید این مسئله گفت: «از اینکه بسیاری از این مهاجران به دلیل تجارب ترسناک فرار از کشور و نیز دوری از خانواده‌هایشان شرایط جسمی و روحی مناسبی ندارند، نگرانی بسیاری وجود دارد.»
با این حال او تاکید کرد همه کسانی که در بریتانیا اسکان داده می‌شوند، مانند تمام مردم بریتانیا به مراقبت‌های بهداشتی اصلی دسترسی خواهند داشت و در حال حاضر نیز برای مهاجران افغان مراقبت‌های شبانه‌روزی وجود دارد که در خصوص بهداشت روانی به آنان کمک می‌کند.
نسیمی در مورد نگرانی‌های پناهجویان از بازگشت دوباره به افغانستان گفت: «هیچ پناهجویی که از طریق برنامه‌های طرح اسکان مجدد شهروندان افغان (ACRS) و راهبرد کمک به جابه‌جایی افغان‌ها (ARAP) به بریتانیا آمده باشند، به افغانستان بازگردانده نخواهد شد. به این پناهجویان اجازه اقامت نامحدود در بریتانیا داده می‌شود و پس از پنج سال می‌توانند برای تابعیت بریتانیا درخواست کنند.» او همچنین تاکید کرد که تمام این پناهجویان به آموزش و مراقبت‌های بهداشتی دسترسی خواهند داشت و می‌توانند برای کمک‌هزینه عمومی برای زندگی خود نیز درخواست ارائه دهند.
آیا بریتانیا برای پذیرش پناهجویان جدید از افغانستان برنامه دیگری دارد؟
دولت بریتانیا در ششم ژانویه اعلام کرد که بر اساس طرح اسکان مجدد (ACRS) می‌تواند ۲۰ هزار پناهجو از شهروندان افغان ساکن افغانستان بپذیرد. اما چه کسانی واجدشرایط این برنامه‌اند؟
شبنم نسیمی در پاسخ به این پرسش گفت: «این برنامه دو گروه مشخص را مدنظر دارد؛ یک گروه کسانی که در افغانستان با بریتانیا همکاری و از ارزش‌هایی مانند دموکراسی، حقوق زنان، آزادی بیان و حاکمیت قانون دفاع می‌کردند و گروه دیگر، افراد آسیب‌پذیر از جمله زنان و دختران در معرض خطر و اعضای گروه‌های اقلیت در معرض خطر از جمله اقلیت‌های قومی و مذهبی و دگرباشان جنسی.»
با این حال نسیمی تاکید کرد که برای این برنامه هیچ فرایند درخواستی وجود ندارد، بلکه در سه مرحله مشخص برای افراد موردنظر اجرا می‌شود. او در مورد مراحل این برنامه چنین توضیح داد: «افراد در معرض خطری که تحت برنامه تخلیه به بریتانیا وارد شده‌اند، در مرحله اول قرار دارند. در مرحله بعد اولویت با کسانی است که از دولت بریتانیا مجوز ورود گرفته‌اند اما هنوز نتوانسته‌اند به مقصد برسند.»
او افرادی را که کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل نیازمند اسکان مجدد شناخته است، جزو گروه دوم می‌داند و کسانی را که در برنامه‌های آموزشی بریتانیا همچون بورس تحصیلی چیونینگ و دیگر برنامه‌های آموزشی شرکت داشتند، جزو گروه سوم دسته‌بندی می‌کند.
در اوت ۲۰۲۱، ایالات متحده آمریکا، بریتانیا و دیگر کشورهای اروپایی عملیات گسترده تخلیه افغان‌های در معرض خطر از افغانستان را هم‌زمان با فروپاشی دولت در آن کشور، سازماندهی و اجرا کردند که در این روند، دولت بریتانیا نقش بزرگی داشت. با این حال به چگونگی روند تخلیه بریتانیا هم نقدهایی وجود دارد. عده‌ای از کارکنان دولت بریتانیا که در این عملیات شرکت داشته‌اند، بارها مقام‌های این کشور را به بی‌کفایتی و بی‌توجهی در انتخاب افراد و مدیریت عملیات تخلیه متهم کرده‌اند. چندی پیش دخالت نخست‌وزیر بریتانیا در مورد انتقال حیوانات خانگی از کابل به لندن در جریان تخلیه افغانستان هم خبرساز شد. هرچند او این اتهام را نپذیرفت.
