یک نوزاد دختر در پی اولین پیوند رحم در بریتانیا به دنیا آمده است.

این نقطه عطفی مهم است که به هزاران زن امید می‌دهد.

گریس دیویدسون، متخصص تغذیه ۳۶ ساله از شمال لندن که در خدمات ملی سلامت بریتانیا مشغول به کار است، دخترش ایمی ایزابل را به دنیا آورد.

دیویدسون در جریان یک عمل جراحی در سال ۲۰۲۳ رحم خواهر بزرگ‌ترش، ایمی پردی ۴۲ ساله، را دریافت کرد.

در این‌جا به جزئیات این پیشرفت بزرگ علمی نگاهی می‌اندازیم.

آیا پیوندهای بیشتری در بریتانیا انجام خواهد شد؟

بله. سه پیوند رحم دیگر نیز در بریتانیا با استفاده از اهداکنندگان فوت‌شده انجام شده است. امید می‌رود دریافت‌کنندگان این رحم‌ها نیز بتوانند بچه‌دار شوند.

کارشناسان معتقدند در آینده این امکان وجود دارد که حداکثر ۲۰ تا ۳۰ پیوند رحم در سال در بریتانیا انجام شود.

این پیوندها می‌توانند به زنانی که بدون رحم سالم و فعال به دنیا آمده‌اند‌ــ که به آن زهدان نیز گفته می‌شود‌ــ و همچنین به کسانی که در اثر سرطان یا سایر عارضه‌های پزشکی این عضو بدنشان را از دست داده‌اند، کمک کنند.

برآوردها نشان می‌دهد که در بریتانیا ۱۵ هزار زن در سنین باروری فاقد رحم سالم و فعال‌اند.

زنان برای اینکه واجد شرایط این برنامه باشند باید در بریتانیا زندگی کنند و بین ۲۴ تا ۴۰ سال سن داشته باشند (یا ۴۲ سالگی، در صورتی که جنین‌ها پیش از ۳۸ سالگی فریز شده باشند).

آیا کمبود رحم اهدایی وجود خواهد داشت؟

سازمان «پیوند رحم بریتانیا» (Womb Transplant UK) دو برنامه را اجرا می‌کند، یکی با اهداکنندگان زنده و دیگری با اعضای بدن زنانی که فوت کرده‌اند.

برنامه اهداکننده زنده در بریتانیا تاکنون بر زنانی متمرکز بوده است که بستگان مایل به اهدای رحم داشته‌اند.

با این حال، این تیم معتقد است که در آینده، برنامه اهداکننده زنده گسترش خواهد یافت و دوستان یا اهداکنندگان نوع‌دوست را نیز شامل خواهد شد؛ کاری که در آمریکا به‌نسبت رایج است.

استفاده از اهداکنندگان فوت‌شده زمانی صورت می‌گیرد که از خانواده‌ فرد فوت‌شده به‌طور خاص سوال شود که آیا مایل‌اند رحم را اهدا کنند.

رحم تحت پوشش رضایت‌نامه معمول برای اهدای اعضا قرار نمی‌گیرد، نه با عضویت در فهرست اهداکنندگان عضو، و نه با رضایت ضمنی (که فرض را بر تمایل افراد به اهدای عضو می‌گذارد مگر اینکه مخالفت کرده باشند).

آیا سازمان خدمات ملی سلامت بریتانیا هزینه پیوند رحم را می‌پردازد؟

خیر. هر پیوند رحم حدود ۲۵ هزار پوند هزینه دارد و این مبلغ را خیریه پیوند رحم بریتانیا به‌طور کامل تامین می‌کند.

این مبلغ پرداخت هزینه سازمان خدمات ملی سلامت بابت مدت استفاده از اتاق عمل و بستری بیمار در بخش را نیز شامل می‌شود.

این عمل‌ها فقط در زمان‌هایی انجام می‌شوند که سازمان خدمات ملی سلامت از اتاق عمل استفاده نمی‌کند، بنابراین تاثیری بر فهرست انتظار معمول سازمان خدمات ملی سلامت ندارد.

جراحان و کادر پزشکی این عمل پیوند نیز دستمزدی بابت وقتی که گذاشته‌اند دریافت نکرده‌اند.

زمانی که دیویدسون از طریق آی‌وی‌اف (لقاح مصنوعی) که هزینه آن را خودش پرداخته بود باردار شد، سازمان خدمات ملی سلامت هزینه‌های مربوط به مدیریت بارداری و زایمان ایمن نوزاد، ایمی، را بر عهده گرفت.

آیا پیوند رحم دیگری نیز در جهان انجام شده است؟

بیش از ۱۰۰ پیوند رحم در سطح بین‌المللی انجام شده است، که اکثر آن‌ها با استفاده از اهداکننده زنده بوده‌اند.

اولین پیوند رحم موفق در سال ۲۰۱۴ در سوئد انجام شد و نوزاد‌ــ وینسنت‌ــ از زنی ۳۶ ساله به دنیا آمد که او را «بی‌نقص» توصیف کرد.

تا به امروز، پیوند رحم در کشورهای زیادی از جمله عربستان سعودی، ترکیه، سوئد، آمریکا، چین، جمهوری چک، برزیل، آلمان، صربستان و هند انجام شده است.

گمان می‌رود که تاکنون دست‌کم ۵۰ نوزاد در سراسر جهان در پی پیوند رحم به دنیا آمده‌اند.

این عمل چقدر موفق است؟

داده‌های مربوط به آمریکا نشان می‌دهد که بیش از نیمی از زنانی که در این کشور از طریق پیوند، رحم دریافت کرده‌اند بارداری موفقی داشته‌اند.

در فاصله سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۱، در آمریکا ۳۳ زن پیوند رحم داشته‌اند و ۱۹ نفر آن‌ها (۵۸ درصد) تا سال ۲۰۲۲، در مجموع ۲۱ نوزاد به دنیا آوردند.

در ۷۴ درصد از کسانی که رحم دریافت کرده بودند، این عضو تا یک سال پس از پیوند همچنان عملکرد مناسبی داشت و ۸۳ درصد از این گروه فرزند زنده به دنیا آوردند.

داده‌های بریتانیا محدود است، اما تمامی پیوندهایی که تاکنون انجام شده‌اند به عملکرد کامل رحم منجر شده‌اند.

برای عمل پیوند رحم به چند نفر نیاز است؟

بیش از ۳۰ نفر در اولین پیوند رحم بریتانیا در سال ۲۰۲۳ مشارکت داشتند.

عمل جراحی برای برداشتن رحم پردی هشت ساعت و ۱۲ دقیقه طول کشید.

یک ساعت پیش از آنکه رحم برداشته شود، جراحان عمل جراحی دیویدسون را آغاز کردند.

پیش از عمل جراحی، هر دو خواهر تحت مشاوره‌های مفصل قرار گرفتند و متخصصان زنان، جراحان پیوند، متخصصان زایمان، روان‌شناسان، متخصصان بیهوشی و داروسازان آن‌ها را ارزیابی کردند.

همچنین، یک ارزیاب مستقل از سوی «سازمان بافت انسانی» (HTA) آن‌ها را ارزیابی کرد تا اطمینان حاصل شود که از خطرات مطلع‌اند و تایید شود که با رضایت کامل و آگاهانه دست به این عمل جراحی می‌زنند.

همچنین، هیئتی از سازمان بافت انسانی این پرونده را بررسی کرد و بعد، مجوز عمل صادر شد.