کارزار مجازی زنان افغانستان علیه طالبان؛ فراخوانی برای تمام جهان

سرکوب شدید اعتراضات زنان در افغانستان باعث تغییر شیوه‌های اعتراض علیه طالبان شده است

عکس از هدا خموش/ فیسبوک

ادامه‌ گروگان‌گیری‌ها، شکنجه‌ها و تهدیدهای زنان معترض افغانستان از سوی طالبان، مسیر اعتراضات را به سمت کارزارهای مجازی کشانده است. اکنون شماری از فعالان حقوق زنان افغانستان، کارزار «در کنار زنان افغانستان بایستید» را به زبان انگلیسی در فضای مجازی راه انداخته‌اند. برگزارکنندگان، این کارزار، هدف آن را ادامه اعتراضات زنان افغانستان در مورد محدودیت‌های وضع شده از سوی طالبان بر روند آموزش، کار، و آزادی‌های مدنی زنان، معرفی می‌کنند.

کارزار «#StandWithWomenInAfghanistan»، روز دوشنبه، ۱۴ فوریه (۲۵ بهمن) در میزگردی که با موضوع زنان و آینده سینمای افغانستان در جشنواره فیلم برلین برگزار شده بود، افتتاح شد. ایده این کارزار در پی بحث‌ها در مورد وضعیت زنان افغانستان، از سوی صحرا مانی، فیلم‌ساز افغان، و شماری از فیلم‌سازان آلمانی شکل گرفت. هر یک از شرکت‌کنندگان در این کارزار، در کف دست خود شعار مخصوص کارزار را می‌نویسند، سپس دست خود را جلو صورت می‌گیرند و در برابر دوربین ظاهر می‌شوند. 

صحرا مانی در مورد طرح کارزار به ایندیپندنت فارسی گفت: «ایده استفاده از دست در این کارزار، از تظاهرات دختران معترض در کابل می‌آید؛ وقتی دختران از ترس طالبان نتوانستند با خود پلاکارت حمل کنند و به جای آن، شعارها را در کف دست نوشتند و در خیابان مشت‌هاشان را باز کردند تا شعارها دیده شوند. خواستیم همین ایده را ادامه دهیم تا این کارزار ادامه اعتراضات سرکوب‌شده‌ زنان در افغانستان باشد.»

خانم مانی تصریح کرد که استفاده از «دست» در این کارزار، با هدف پنهان کردن چهره مشارکت‌‌کنندگان ساکن افغانستان نیز هست. او به سرکوب و شکنجه زنان معترض به‌دست نیروهای طالبان اشاره کرد و افزود: «اگر طالبان فکر می‌کنند می‌توانند اعتراض زنان را سرکوب کنند، باید بدانند که راه اعتراض تنها خیابان نیست، بلکه راه‌های دیگری نیز وجود دارد و صدای ما ساکت نخواهد شد.»

 او از تلاش‌های پی‌در‌پی برای ایجاد راه‌های گفت‌وگو با احزاب سیاسی در آلمان و دیگر کشورهای اروپایی سخن گفت، و اشاره کرد که قرار است کنش‌گران زن آلمانی با احزاب سیاسی آن کشور در مورد مشکلات زنان افغانستان، گروگان‌گیری‌ها، و شکنجه‌هایی که طالبان بر زنان اعمال می‌کنند، صحبت کنند. 

با گذشت سه روز از آغاز این کارزار، صدها زن و مرد، نه تنها افغان‌ها، بلکه شهروندان کشورهای مختلف، به آن پیوسته‌اند واکنون عکس‌های زیادی از زنان و مردان جوان تا سالمند، از افغانستان و کشورهای اروپایی، آمریکایی، و کشورهای همسایه افغانستان، در توییتر و دیگر شبکه‌های مجازی دست به دست می‌شود. در این میان، ویدیوهایی از چهره‌های مشهور اروپایی، از جمله مدل‌ها و آوازخوان‌های آلمانی، نیز در صفحه اینستاگرام این کارزار به چشم می‌خورد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

فعالان حامی حقوق زن در افغانستان، کارزارهایی از این دست را در فضای مجازی، تنها راه موجود برای انسجام صداهای جهانی برای عدالت‌خواهی عنوان می‌کنند. ترنم سعیدی، فعال حقوق زن از افغانستان، در گفت‌وگو با ایندیپندنت فارسی با اشاره به خطرهای موجود در افغانستان برای زنان معترض، گفت: «کارزار مجازی، استفاده از هشتگ و تصویر، سبب می‌شود تا کسانی که حتی اشتراکات زبانی با ما ندارند، صدای ما را بشنوند و با ما هم‌صدا شوند.»

طالبان در نخستین روزهای اعتراض، ده‌ها زن معترض را در خیابان‌های مزارشریف بازداشت کردند و پس از آن نیز، با معترضان در کابل و دیگر شهرها با خشونت برخورد کردند. اما بازداشت تمنا زریاب، پروانه ابراهیم‌خیل، مرسل عیار، و زهرا محمدی، از برگزارکنندگان اعتراضات زنان در کابل، که در گستره وسیعی رسانه‌ای شد، رعب و وحشت فراوانی در گروه‌های معترض ایجاد کرد و سبب شکستن هسته اعتراضات خیابانی شد.

 با این حال، فعالان حقوق زنان افغانستان، در فضای مجازی به فعالیت‌های خود ادامه داده‌اند و به نظر می‌رسد که کارزارهای مجازی، جای اعتراضات خیابانی زنان را خواهد گرفت. ترنم سعیدی با تاکید بر ادامه اعتراض‌های زنان به شیوه‌های مختلف، گفت: «شمار زیادی از زنان هم‌اکنون فقط به جرم شرکت در اعتراضات خیابانی علیه طالبان، در حصر خانگی یا در زندان‌های طالبان زیر شکنجه به سر می‌برند. ما نیاز داریم از هر راه دیگری، برای ادامه و گسترش اعتراضات زنان افغانستان استفاده کنیم.» 

او تصریح کرد: «هدف ما تکثیر صدای زنان افغانستان است و  کارزارهای مجازی از قابل دسترس‌ترین و باظرفیت‌ترین گزینه‌های ممکن به نظر می‌رسد.»

در حالی که فقط چند روز از آزاد شدن تمنا زریاب پریانی، پروانه ابراهیم‌خیل، و دو زن معترض دیگر می‌گذرد، طالبان بار دیگر دست به گروگانگیری ۲۹ تن از فعالان حقوق زن همراه با خانواده‌های آنان زدند. 

هدا خموش، فعال حقوق زن، به ایندیپندنت فارسی گفت: «کارزار عدالت‌خواهی برای زنان افغانستان که از سوی افراد و نهادهای حقوق بشری در اروپا نیز مورد توجه قرار گرفته است، تمرکز جدی بر آزادسازی زنان در بند و توقف گروگانگیری‌ها و بازداشت‌های غیرقانونی زنان و مردان معترض از سوی طالبان دارد.»

 او با تاکید بر ادامه اعتراضات زنان افغانستان، افزود: «ما فقط شیوه کارمان را عوض می‌کنیم و تلاش داریم تا افراد و گروه‌های بیشتری از نیروهای حامی زنان را از سراسر جهان جمع کنیم تا صدای زنان افغانستان به نهادهای تصمیم‌گیرنده جهانی برسد.»

طالبان بارها به جامعه جهانی تعهد داده‌اند که به حقوق بشر و آزادی‌های انسانی حرمت می‌گذارند، اما بلافاصله پس از به قدرت رسیدن، حق آموزش، حق کار، و حق انتخاب‌های فردی و آزادی‌های مدنی را از زنان گرفتند. اعتراضات زنان نیز متمرکز بر همین نکات است و بارها از سوی طالبان با خشونت سرکوب شده است.