در حالیکه مذاکرات احیای برجام در وین به مرحله نهایی رسیده، اسرائیل هیئتی را بهمنظور رساندن پیام تلآویو و موضع آن در قبال گفتوگوهای ایران و غرب به وین اعزام کرده است. این اقدام که ممکن است مذاکرات وین را بهگونهای با چالش روبهرو کند، خشم تهران را برانگیخته است، بهویژه اینکه اسرائیل نه طرفی در مذاکرات است و نه نقشی در آن دارد.
بااینحال، موضع اسرائیل در قبال احیای برجام کاملا روشن و آشکار است و تلآویو همواره تاکید میکند که حق پاسخ به هر تهدید یا اقدامی را برای خود محفوظ میداند و بدون توجه به نتیجه مذاکرات، هر طور که مناسب ببیند علیه برنامه هستهای ایران اقدام میکند.
درواقع، اسرائیل نهتنها با بازگشت به توافق هستهای سال ۲۰۱۵ که دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا در سال ۲۰۱۸ از آن خارج شد، مخالف است، بلکه سعی دارد با تاثیرگذاری بر روند مذاکرات، محدودیتهای دشوارتری بر جمهوری اسلامی اعمال شود و مفاد توافقنامه، تهران را در تنگنا و سختی بیشتری قرار دهد. پرسشی که در اینجا مطرح میشود این است که آیا حضور هیئت اسرائیلی در وین، لجاجت و ستیزهخویی ایران را بیشتر نمیکند و آیا اسرائیل همچنان حق خود را برای اتخاذ اقدام یکجانبه در مورد برنامه هستهای ایران حفظ خواهد کرد؟
با توجه به چالشهای داخلی و جهتگیریهای سیاست خارجی ایران، زمان آن فرا رسیده است که تحریمهای اعمال شده علیه ایران لغو شود تا زمینه همگرایی ایران با برنامههای راهبردی چین در خاورمیانه و پیوستن آن به اردوگاه چین و روسیه که با اردوگاه غرب در رقابت و جدال است فراهم شود. درعینحال، تهران اهمیت رابطه با قدرتهای اروپایی را نادیده نمیگیرد و ازآنجاکه به سیاست صبر استراتژیک خود مشهور است، بعید به نظر میرسد که در مراحل پایانی گفتوگوهای احیای برجام به دلیل اقدام اخیر اسرائیل از مذاکرات عقبنشینی کند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
بااینحال، سفر هیئت اسرائيلی به وین یک اقدام نمادین است، زیرا طی ماههای گذشته و از زمان روی کار آمدن جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا، اسرائیل با مقامهای امنیتی و سیاسی دولت آمریکا دیدارهای متعددی داشت تا بر خواستههای خود در برابر هرگونه توافقی که در آینده با ایران انجام میشود، پافشاری کند.
تلآویو بارها اعلام کرده که در قبال هر تحولی که آن را تهدیدی از سوی ایران بداند، آزادانه عمل خواهد کرد. علاوه بر اینکه اسرائيل دست به اقدامهایی میزند که حضور ایران در سوریه را با چالش مواجه میکند و مانع انتقال موشک به شبهنظامیان وابسته به جمهوری اسلامی در منطقه میشود؛ بنابراین سفر هیئت اسرائیلی به وین برای تایید حضور تلآویو درصحنه تا لحظات پایانی آن یک اقدام نمادین است و ازاینرو قرار است این هیئت با مقامهای آمریکایی که بهطور غیرمستقیم در مذاکرات هستهای شرکت میکنند و سایر طرفهای شرکتکننده در توافق هستهای سال ۲۰۱۵، یعنی چین، فرانسه، آلمان و بریتانیا، البته بهاستثنای ایران دیدار کند.
اسرائیل برخلاف این حرکت نمادین، همواره تصریح میکند که این کشور در حال تدارک حمله نظامی به اهداف هستهای ایران است و در صورت لزوم، بهطور یکجانبه علیه ایران وارد عمل خواهد شد. در مقابل، تهران اعلام کرد که هرگونه حمله اسرائیل با حملههای متقابل روبهرو خواهد شد و تمام سایتهایی که اسرائیل با استفاده از آنها به ایران حمله کند را هدف قرار خواهد داد. اگر مذاکرات وین به توافق نرسد و ایران در زمینه برنامههای هستهای خود محدودیتی را نپذیرد و بر فعالیتهای منطقهای خود در سوریه و عراق ادامه دهد، احتمال حمله اسرائیل به ایران عملا افزایش مییابد.
البته اسرائیل از عواقب حمله نظامی به ایران آگاهی دقیقی دارد و میداند که چنین حملهای منطقه را در معرض خطر تشعشعات هستهای قرار میدهد و در آن زمان نهتنها اسرائیل بلکه چندین کشور عربی نیز با خطرها و تهدیدهای جدی مواجه میشوند، زیرا حمله اسرائیل به ایران تمایل رژیم جمهوری اسلامی را به دستیابی به سلاح هستهای بیشتر میکند و تهران داشتن آن را تضمینی در برابر هرگونه حمله احتمالی در آینده تلقی میکند.
از سوی دیگر، اسرائیل در جریان رایزنیهایش با ایالات متحده متوجه شده است که توافق هستهای با ایران شامل انهدام سانتریفیوژهایی نیست که طبق توافق ۲۰۱۵، ایران اجازه استفاده از آنها را نداشت، بلکه شامل ذخیرهسازی سانتریفیوژها با مهر آژانس بینالمللی انرژی اتمی، در ایران میشود.
بنابراین، سایه خطر جنگ احتمالی اسرائیل و ایران از سر منطقه دور نخواهد شد، اما ماهیت جنگ تغییر خواهد کرد و اسرائیل برای مقابله با ایران از شیوههای متعددی ازجمله حمله سایبری، حمله به مواضع ایران در سوریه و تقویت شبکههای جاسوسی در داخل ایران استفاده خواهد کرد و حملههای مرموز آن به تاسیسات هستهای ایران همچنان ادامه خواهد داشت.
© IndependentArabia