پس از حمله نظامی روسیه به اوکراین و در ماه اول تحریم‌های غرب علیه مسکو، هزاران شرکت معتبر و شناخته‌شده فعالیت خود را در کشور تحت حکومت ولادیمیر پوتین متوقف کردند.

توقف فعالیت شرکت‌های بین‌المللی در روسیه، از سویی ناشی از دشوار شدن فعالیت اقتصادی بر اثر تحریم‌ها، و از سوی دیگر برای نشان دادن مخالفت با جنگ بود.

به گزارش یورونیوز، بسیاری از شرکت‌ها به سادگی توانستند فعالیت تجاری خود را در روسیه متوقف کنند، و برخی دیگر نیز شتاب کردند که با فروش مغازه‌ها، هتل‌ها، و کارخانه‌ها، دارایی‌های خود را از روسیه خارج کنند، اما این کار برای همه میسر نبود.

پیتر گابریلسون، استاد بازاریابی بین‌المللی در دانشگاه واسا در فنلاند، می‌گوید: «شرکت‌هایی که حجم زیادی از تولید در روسیه دارند، در موقعیت دشواری قرار گرفته‌اند. نمی‌توان ناگهانی تولید را متوقف کرد، مخصوصا در شرایط فعلی که روسیه اعلام کرده است شرکت و دارایی کمپانی‌هایی که این کشور را ترک کنند، مصادره می‌شود.»

این کارشناس اقتصادی اشاره می‌کند که خارج شدن یا نشدن از روسیه، برای شرکت‌های بزرگ تصمیم مهمی است. در کنار ضرر اقتصادی شرکت‌هایی که فعالیت خودرا متوقف کردند، آنهایی نیز که تصمیم گرفتند از بازار روسیه خارج نشوند یا به نظر می‌رسد تصمیم‌گیری‌شان در این زمینه بیش از حد طول کشیده است، با خطرات بزرگی مواجهند و ممکن است اعتبار نشان تجاری‌شان خدشه‌دار شود.

ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین، اوایل ماه مارس با نام بردن از شرکت‌های مواد غذایی نستله و موندلز، تولیدکنندگان کالاهای مصرفی یونیلور و جانسون اند جانسون، چند بانک‌ اروپایی، و شرکت‌های سامسونگ و ال‌جی گفت: «جای تعجب است که این نام‌های تجاری و ده‌ها شرکت‌ دیگر هنوز بازار روسیه را ترک نکرده‌اند.»

پس از آن، برخی از این شرکت‌ها، مانند سامسونگ، فعالیت خود را در روسیه به حالت تعلیق درآوردند.

اما از این گذشته، کدام شرکت‌های بین‌المللی هنوز در روسیه فعالیت می‌کنند و به چه دلیلی؟

رنو: در طول هفته‌ای که گذشت، ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین، مشخصا چندین شرکت فرانسوی را، از جمله «رنو» که هنوز در مسکو فعال است، خطاب قرار داد.

رنو، غول خودروسازی فرانسوی، پس از نام برده شدن در سخنان زلنسکی، اعلام کرد که تولید را در مسکو متوقف می‌کند و در سرمایه‌گذاری خود در شرکت‌های روسی تجدیدنظر خواهد کرد. این شرکت اعلام کرد که دو هزار کارگر در کارخانه خود در مسکو دارد و دلیل تاخیرش برای خروج از روسیه این بوده است که مسئولانه عمل کند.

مارکس اند اسپنسر: خرده‌فروشی بریتانیایی «مارکس اند اسپنسر» با ادامه فعالیت ۴۸ فروشگاه در روسیه، در معرض انتقاد سیاستمداران در بریتانیا قرار گرفته است.

این شرکت که ۱۲۰۰ کارمند در روسیه دارد، در واقع به یک شرکت ترکیه‌ای مجوز فعالیت داده است و بنابراین، تعطیلی فروشگاه‌هایش در روسیه تصمیم ساده‌ و یکجانبه‌ای نخواهد بود.

با این حال، مارکس اند اسپنسر کوشیده است ارسال کالاهای خود را به دارنده حق امتیاز در ترکیه، در اوایل ماه مارس به حالت تعلیق درآورد تا در نهایت، ذخایر موجود در قفسه‌های فروشگاه‌های روسیه کاهش یابد. 

در همین حال، این شرکت برای نشان دادن حمایتش از مردم اوکراین، اعلام کرد که کمک به کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل و یونیسف را افزایش می‌دهد.

رستوران‌های زنجیره‌ای: مشکلی که مارک اند اسپنسر با آن مواجه است، برخی برندهای غربی دیگر نیز در روسیه دارند، زیرا قرارداد حق رای و امتیازشان را به برخی شرکت‌های دیگر واگذار کرده‌اند.

به عنوان مثال، «مک‌دونالدز» با داشتن ۶۲ هزار کارمند در بیش از ۸۰۰ شعبه در روسیه، در اوایل این ماه اعلام کرد که شعبه‌هایش را در این کشور موقتا تعطیل می‌کند، اما حق‌امتیاز حدود ۱۰۰ شعبه آن در روسیه واگذار شده‌ است، بنابراین باز هستند.

مشتریان روسی می‌توانند در نزدیک به ۸۰۰ رستوران «برگرکینگ» نیز همچنان غذا بخورند، زیرا این شعبه‌ها با مشارکت شرکت‌های محلی روسی به‌عنوان دارنده حق‌امتیاز اداره می‌شوند، و شرکا از تعطیلی فروشگاه خودداری کرده‌اند.

ساندویچ‌فروشی‌های زنجیره‌ای «ساب‌وی» نیز در وضعیت مشابهی قرار دارند، زیرا حق‌امتیاز ۴۵۰ شعبه آن‌ها واگذار شده‌ است و شرکت مادر قادر به تعطیل کردن آن‌ها نیست. با این حال، «ساب‌وی» در بیانیه‌ای اعلام کرد که سود فعالیت در روسیه، برای حمایت بشردوستانه از پناهندگان اوکراینی صرف خواهد شد.

نستله و مارس: نستله یکی دیگر از نشان‌های تجاری است که به دلیل کندی در تعلیق فعالیت در روسیه، از آن انتقاد شده است.

پس از انتقادها، این هفته شرکت چندملیتی غذا و نوشیدنی نستله مستقر در سوئیس، اعلام کرد که به دلیل تهاجم روسیه به اوکراین به بیشتر فعالیت‌های خود در روسیه پایان می‌دهد، اما فروش غذای کودک و تغذیه بیمارستانی ادامه خواهد داشت.

این شرکت که شش هزار کارمند در روسیه دارد، می‌گوید: «ما در حال بررسی راه‌حل‌هایی برای کارخانه‌ها و کارمندان خود در روسیه هستیم. تا آن زمان به پرداخت حقوق کارمندان ادامه خواهیم داد.»

برخی از شرکت‌های بزرگ اروپایی و آمریکایی دیگر نیز مانند نستله اعلام کرده‌اند که کسب وکار خود را کاهش می‌دهند تا بر موارد ضروری تمرکز کنند، اما روسیه را کامل ترک نمی‌کنند. 

مثلا شرکت شکلات‌سازی و تولید غذای حیوانات خانگی «مارس» که دهه‌ها در روسیه فعال بوده است و نزدیک به شش هزار کارمند و چندین کارخانه در آن کشور دارد، به‌تازگی اعلام کرد که سرمایه‌گذاری‌های جدید و نیز واردات و صادرات به کشور روسیه را معلق، و تبلیغاتش را نیزمتوقف می‌کند، اما به فروش غذای حیوانات خانگی ادامه می‌دهد. به گفته این شرکت، سود حاصل از تجارت روسیه صرف اهداف بشردوستانه خواهد شد.