پیش از این، هر زمان در سخنان مقام‌های ذی‌صلاح پاکستان، «کشورهای همسایه» به حمایت از شبکه‌های هراس‌افکن متهم می‌شدند، اشاره‌ای غیرمستقیم به هند یا شاید هم افغانستان بود و به‌ندرت، ایران، همسایه جنوب غربی پاکستان، مدنظر قرار داشت؛ این وضعیت اکنون در حال تغییر است.

انفجار یک بمب در منطقه صدر کراچی در ۱۲ ماه مه، به کشته شدن یک نفر و زخمی‌ شدن چندین تن منجر شد. ارتش انقلابی سند بلافاصله مسئولیت این حمله را بر عهده گرفت؛ گروهی جدایی‌طلب که از گروه‌های مشابه بلوچ مانند جبهه آزادی‌بخش بلوچستان و ارتش انقلابی بلوچستان الگوبرداری کرده است.

این گروه با نام اختصاری «اس‌آرای» (SRA) و جنبش قومی جدایی‌طلب سند «جی‌اس‌کیوام» (JSQM) که دولت پاکستان در ماه مه ۲۰۲۰، آن‌ها را غیرقانونی اعلام کرد، به کشتار هدفمندانه پنجابی‌ها و پشتون‌ها در ایالت سند متهم‌اند.

اس‌آرای در نوامبر ۲۰۲۱، مسئولیت ترور رانا سخاوت راجپوت، رهبر حزب تحریک انصاف پاکستان در منطقه قمبر شهداد کوت، را نیز بر عهده گرفت و در پیامی هشدار داد که «همه شهرک‌نشینان باید سند را ترک کنند»؛ اقدامی که تقلیدی از استراتژی ترور ارتش آزادی‌بخش بلوچستان در گذشته بود.

پس از انفجار یادشده، مقام‌های مسئول توجه خود را بر سه تن از ستیزه‌جویان اس‌آرای که به گفته آنان، مسئول این حمله بودند، متمرکز کردند. البته دو تن از آن‌ها در برخورد با نیروهای امنیتی کشته شدند.

به گفته مقام‌ها، الله دنو، یکی از کشته‌شدگان، متخصص ساخت بمب بود و بمب استفاده‌شده در حمله به منطقه صدر را او ساخته بود.

مدیر کل اداره مبارزه با تروریسم پاکستان می‌گوید که آن‌ها شک دارند سازمان استخباراتی هند «آرای‌دبلیو» (RAW) مسئول آموزش و تامین مالی این گروه تروریستی باشد؛ زیرا رهبران و پایگاه‌های آن در ایران مستقرند و گفته می‌شود سید اصغر، رهبر ارتش انقلابی سند، در جریان این حمله انفجاری، با الله دنو در تماس بوده است.

حتی اگر ایران به‌عنوان حامی در نظر گرفته نشود، دست‌کم از گروه‌های تروریستی ضدپاکستان میزبانی می‌کند.

این اقدام، در واقع بخشی از روند حملاتی بود که در آوریل ۲۰۱۷ رخ داد و طی آن، ۱۴ نفر در بزرگراه ساحلی بلوچستان در نزدیکی منطقه اورماره، کشته شدند. مسئولیت این حمله را جنبش آزادی‌خواه بلوچ «بی‌آرای‌اس« (BRAS)، سازمانی که حامی سه گروه جدایی‌طلب بلوچ است، بر عهده گرفت.

پس از این حمله، شاه محمود قریشی، وزیر خارجه وقت، آشکارا اعلام کرد که اردوگاه‌های آموزشی و لجستیکی این سازمان‌ها در ایران واقع است. قریشی با اشاره به موقعیت اردوگاه‌ها، از دولت ایران خواست تا در این زمینه اقدام‌هایی جدی انجام دهد. جالب‌ توجه اینکه کمتر از یک ماه پس از این اظهارات، ایران هم پاکستان را به «انفعال» در قبال جیش‌العدل متهم کرد.

جیش‌العدل یک گروه شبه‌نظامی است که در همان ماه، مسئولیت کشتن ۱۰ مرزبان ایرانی را بر عهده گرفت.

احتمالا قریشی نخستین مقام بلندپایه پاکستانی بود که مستقیما ایران را متهم می‌کرد؛ زیرا چنین پیام‌هایی قبلا غیرمستقیم ارسال می‌شد. به‌عنوان مثال، در سال ۲۰۰۶، برخی منابع گزارش دادند که پاکستان نگرانی‌های خود را از دخالت کنسولگری هند در زاهدان در حملات تروریستی به پاکستان، به مقام‌های ایرانی اطلاع داده است. حتی زمانی هم که شبکه تروریستی کلبوشن یادو با قوت تمام اعلام وجود کرد، مقام‌های پاکستانی خیلی محتاطانه عمل کردند تا ایران را در زمینه مقصر نشناسند.

اما وقتی در ژانویه ۲۰۲۲، شبه‌نظامیان جبهه آزادی‌بخش بلوچ، مجهز به سلاح‌های پیشرفته و تجهیزات دید در شب، از مرز پاکستان-ایران گذشتند و به یک ایست‌بازرسی در منطقه کچ حمله کردند که در نتیجه آن، ۱۰ سرباز پاکستانی کشته شد، یک بار دیگر انگشت اتهام به سمت ایران گرفته شد؛ زیرا گفته شد که این کشور به جبهه آزادی‌بخش بلوچ اجازه داده است در آنجا فعالیت کند.

افشاگری بعدی فقط سه روز پس از حمله کچ رخ داد؛ وقتی آژانس تحقیقات فدرال یک شبکه پولشویی را کشف و اعضای آن را که گفته می‌شد در انتقال «مبلغی هنگفت» به ایران دست داشته‌اند، بازداشت کرد. یکی از دریافت‌کنندگان این پول ابوالفضل بهاءالدینی، نماینده پیشین علی خامنه‌ای در پاکستان، اعلام شد.

مسئولان چگونه مسیر این پول را پیدا کردند؟ تحقیقات در کراچی و پس از دستگیری و بازجویی از دو تن از اعضای تیپ زینبیون تحت رهبری ایران، آغاز شد. به گفته عمر شاهد حامد، مسئول سی‌تی‌دی، این دو نفر در ایران آموزش دیده بودند و بر اساس تحقیقات انجام‌شده، در ترور  یوسف لوهیانوی و نظام‌الدین شامزیی در شهر کراچی دست داشتند.

تیپ زینبیون گروه مسلحی است که سپاه پاسداران و نیروی قدس آن، مسلح و تجهیز کرده و آموزش داده است. این گروه شبه‌نظامی از پاکستانی‌ها تشکیل شده است و تعداد اعضای آن بین دو تا پنج هزار نفر تخمین زده می‌شود. این شبه‌نظامیان گاه با همکاری تیپ فاطمیون (متشکل از افغان‌ها) به سوریه و احتمالا عراق اعزام ‌می‌شوند. این شبه‌نظامیان در سوریه، کنار نیروهای بشار اسد و اغلب علیه داعش جنگیدند.

پس از پایان این جنگ‌ها و تنش‌ها، این امکان و نگرانی وجود دارد که این شبه‌نظامیان مجرب برای اهدافی دیگر به پاکستان برگردانده شوند؛ آیا این می‌تواند یک آژیر خطر باشد؟ بعید نیست.

حملات گروه‌های مستقر در ایران و دستگیری ایرانیان نگران‌کننده است. استراتژی کلی استفاده از گروه‌های مسلح فرقه‌ای برای افزایش قدرت با هزینه کم و اجرای سیاست اعلام‌شده ایران در سراسر خاورمیانه است. اما حکومت ایران در این مورد در حال بازی با آتش است.

درست است که وقتی سیاست‌گذاران پاکستانی موضوع ایران را بررسی می‌کنند، از بروز واکنش‌ها در داخل کشورشان نگران‌اند و تردیدی هم وجود ندارد که نیروهای امنیتی پاکستان برای مقابله با تهدید و خطر چندوجهی تروریسم تحت فشار و با آشفتگی‌های بسیار درگیرند، اما صبر و بردباری هم حدی دارد و اگر این جنگ نیابتی نوپا قبل از شروع به پایان برسد، به خیر منطقه خواهد بود.

دیدگاه‌های ابرازشده در این مقاله، نظر شخصی نویسنده است و بیانگر سیاست ایندیپندنت اردو نیست