تعداد استانهای بیابانی ایران در آغاز «برنامه چشمانداز جمهوری اسلامی ایران» ۱۴ مورد بود اما حالا در آستانه پایان «افق ۲۰ ساله»، تعداد استانهای بیابانی به ۲۱ مورد افزایش یافته است. خبر افزایش ۶۶ درصدی استانهای بیابانی ایران را عباس نوبخت، رئیس جدید سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری، در مراسم معارفه خود اعلام کرد و با اشاره به اینکه چشمانداز ۲۰ ساله در سال ۱۴۰۴ به پایان میرسد، گفت: «زمان زیادی نداریم.»
او افزود: «بر اساس نقشهها و مدلسازیهای سازمان ملل متحد، ایران جزو کشورهایی است که به دلیل تغییرات اقلیمی و خشکسالی در سال ۲۰۲۵ (۱۴۰۴) با بحران شدید آب مواجه میشود و این بحران در سال ۲۰۴۰ (۱۴۱۹)، به اوج خواهد رسید.»
رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری در ادامه، به وضعیت جنگلهای زاگرس اشاره کرد و گفت: «از شش میلیون هکتار جنگل زاگرس نزدیک به ۱.۲ میلیون هکتار به دلایل مختلف، با مشکلاتی همچون خشکیدگی درختان بلوط و هجوم آفات درگیرند.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
وضعیتی که این مقام وزارت جهاد کشاورزی توصیف کرد به جنگلهای زاگرس محدود نیست و دیگر جنگلهای ایران را نیز شامل میشود؛ آمارها نشان میدهد که مساحت جنگلهای ایران از ۱۸ میلیون هکتار در دهه ۴۰ به حدود ۱۱ میلیون هکتار در دهه ۷۰ رسیده است. به عبارت دیگر، در طول سه دهه، هفت میلیون هکتار از جنگلهای ایران نابود شدهاند.
مساحت جنگلهای هیرکانی نیز که حدود ۵۵ هزار کیلومترمربع، یعنی نزدیک به چهار درصد مساحت ایران بود، در فاصله سالهای ۱۳۳۴ تا ۱۳۷۹ نصف شد و این روند در سالهای اخیر با شتاب بیشتری ادامه یافت.
نابودی جنگلها و خشکی رودخانهها خطر بیابانی شدن عرصههای طبیعی و وقوع بحران ریزگردها را به همراه دارد؛ به گفته رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری، در آغاز برنامه چشمانداز ۲۰ ساله، مناطق درگیر بحران ریزگردها در ایران حدود شش میلیون هکتار بود ولی حالا نزدیک به ۱۴ میلیون هکتار است.
«سند چشمانداز ۲۰ ساله جمهوری اسلامی ایران» سال ۱۳۸۴ با ادعای توسعه ایران در زمینههای مختلف فرهنگی، علمی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در مجمع تشخیص مصلحت نظام تدوین شد. حکومت ایران ادعا میکند که اجرای این سند را در قالب چهار برنامه توسعه پنجساله دنبال کرده، اما آنچه در عمل اتفاق افتاد، این است که نه تنها ایران در زمینههای مختلف توسعه نیافت، بلکه ذخایر خود را هم از دست داد؛ نمونه بارز آن هم وضعیت کنونی محیط زیست ایران است.
در حالی که طبق سند چشمانداز ۲۰ ساله قرار بود شهروندان ایرانی در سال ۱۴۰۴ از «محیط زیست مطلوب بهرهمند باشند»، بحران کمبود آب بیشتر استانهای ایران را درگیر کرد، جنگلهای البرز و زاگرس در معرض نابودی قرار گرفتند، خطر ریزگردها سلامتی شهروندان را در معرض خطر جدی قرار داد. فرونشست زمین هم هر روز در گوشهای از ایران خبرساز میشود.