یک روز پس از آنکه حسین شریعتمداری، مدیرمسول روزنامه کیهان نوشت که مذاکرات وین دستاوردی نداشته است و اهداف جمهوری اسلامی ایران را محقق نکرده است، نور نیوز، رسانه نزدیک به شورای عالی امنیت ملی گزارش داد، «هنوز هیچ جلسهای در سطح عالی برای بررسی ایدههای هماهنگکننده اتحادیه اروپا در تهران تشکیل نشده است و بر اساس روابط معمول پس از اتمام فرآیند برررسیهای کارشناسی، نتایج اولیه برای جمعبندی نهایی بهه سطوح تصمیمگیری ارایه خواهد شد.»
این گزارش میتواند به این معنی باشد که مقامات تهران شتاب چندانی برای تصمیمگیری ندارند و درخواست طرفهای مذاکرهکننده برای دریافت پاسخ آری یا خیر از ایران دستکم در کوتاهمدت به جایی نمیرسد.
از سوی دیگر محمد مرندی، مشاور تیم مذاکره کننده هستهای جمهوری اسلامی هم گفته است که باید اختلاف با آژانس بینالمللی انرژی اتمی پیش از احیای برجام حل شو. به گفته او در غیر این صورت هیچ پیشرفتی حاصل نخواهد شد.
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اوایل ماه جاری در مقالهای در روزنامه فایننشالتایمز نوشت که بهترین توافق ممکن برای همه طرفها روی میز گذاشته شده است.
پس از آن دور دیگری از مذاکرات پس از وقفهای پنجماهه در وین از سرگرفته شد و در پایان این مذاکرات چهار روزه اروپا و آمریکا اعلام کردند که متن نهایی به نمایندگان تهران ارایه شده است.
اما نور نیوز از جمله رسانههای داخلی جمهوری اسلامی ایران بود که در همان ساعات اولیه تاکید کرد که متن ارایه شده نهایی نیست.
از آن پس سلسه یادداشتهایی در این رسانه نزدیک به شورای عالی امنیت ملی منتشر شد که در اغلب آنها تاکید میشود متن نهایی نیست و تلاش غرب برای القای نهایی بودن آن «مواضع اصولی جمهوری اسلامی» را تحت تاثیر قرار نمیدهد. مرندی هم میگوید، حالا مسئولان باید بررسی کنند که آیا متن ارایه شده به اندازه کافی منافع را تامین میکند یا خیر.
به این ترتیب میتوان انتظار داشت که دست کم در آینده کوتاهمدت، تمرکز مقامات تهران بر ادامه بررسیهای کارشناسی و مذاکره بیشتر باشد.
این درحالی است که نشست مجمع عمومی سازمان ملل و شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ماه سپتامبر در پیش است و برخی بر این باورند در صورت بهنتیجه نرسیدن مذاکرات تا آن زمان، احتمال اقدام شورای حکام وجود دارد.
در مقابل برخی، گزینههای دولت بایدن و غرب در مقابل جمهوری اسلامی ایران را باتوجه به جنگ روسیه در اوکراین و بازار نفت محدود میدانند.
هرچند پیشتر گفته میشد حذف نام سپاه از فهرست سازمانهای تروریستی خواسته اصلی جمهوری اسلامی در مذاکرات است که تا کنون مانع پیشرفت آن شده است، اکنون گفته میشود تهران از این درخواست تا صرفنظر کرده است و به دنبال مختومه شدن پرونده فعالیتهای هستهای در گذاشته است.
پرونده پیامدی در جریان اجرای برجام بسته شد، اما با نشست اطلاعات دیگری از آرشیو به سرقت رفته هستهای، دوباره این پرونده مورد توجه قرار گرفت.
برای مثال کشف منشا اورانیوم غنی نشده در سایتهای اعلام نشده در ایران از جمله مواردی است که امروز آژانس بینالمللی انرژی اتمی به دنبال آن است و پیشتر اسراییل درباره آن اطلاعرسانی کرده بود.
دریافت تضمین برای اجرای برجام و کسب منافع اقتصادی ناشی از تحریمها از دیگر خواستههای تهران است که فراتر از توان یا خواست جو بایدن، رییسجمهوری آمریکا است.
شریعتمداری در یادداشت روز چهارشنبه خود در کیهان به این نکته اشاره کرده بود که چهار مورد حل نشده باقیمانده است. احتمالا موضوعات پادمانی شامل بسته شدن پرونده فعالیتهای هستهای در گذشته یکی از موضوعات مورد اشاره شریعتمداری است.
روز چهارشنبه، روزنامه هاآرتص به نقل از مقامات اسراییل نوشت که بعید است تهران متن پیشنهادی اروپا را امضا کند.
نزدیک شدن به زمان انتخابات میاندورهای در آمریکا در نوامبر سال جاری و نتیجه احتمالا ضعیفی که برای دمکراتها به دنبال خواهد داشت، میتواند در کاهش انگیزه تهران برای امضا توافق با دولت بایدن نقش داشته باشد.
با این حال حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران که تا کنون در هیچ یک از مذاکرات هستهای ۱۶ ماه گذشته حضور نداشته است، میگوید پیام تهران از طریق اروپا به آمریکا منتقل شده است. امیرعبداللهیان به همتای ترک خود گفت: امیدواریم طرف آمریکایی با پذیرش خواستههای ایران زمینه برای توافق پیرامون متن نهایی را فراهم کند.