کشور ترکیه از علاقه‌مندان عهده‌دارشدن مدیریت خدمات زمینی و امنیتی در فرودگاه‌های افغانستان بود و در این زمینه چندین دور با طالبان مذاکره کرد، اما طالبان اوایل خردادماه، مدیریت و ارائه خدمات در چهار فرودگاه بزرگ افغانستان را به شرکت اماراتی «گاک»(GAAC) واگذار کردند.
رسانه «میدل ایست آی»، در گزارشی که روز جمعه، چهارم شهریورماه، منتشر کرد، در گفت‌وگو با منابع ترک، دلایل کنار گذاشته‌شدن ترکیه از عهده‌دارشدن مدیریت خدمات زمینی فرودگاه‌های افغانستان را بررسی کرده است. یکی از منابع که از جزئیات گفت‌وگوهای طالبان و مقام‌های ترک آگاه است، گفت که پیش شرط‌های طالبان برای واگذاری مدیریت فرودگاه‌های افغانستان به ترکیه قابل قبول نبودند. این منبع اضافه کرد که ترکیه و قطر تصمیم داشتند به‌صورت مشترک برای مدیریت فرودگاه‌ها سرمایه‌گذاری کنند، اما طالبان گفتند حساب‌های بانکی مربوط به این سرمایه‌گذاری باید در اختیار آنان باشد.
به گفته این منبع، طالبان تغییرات غیرمنتظره دیگری، مانند افزایش هزینه‌ها و مالیات در فرودگاه‌ها، را نیز در قرارداد واگذاری این فرودگاه‌ها به ترکیه و قطر اضافه کردند که طرف‌های ترکیه‌ای و قطری آن‌ها را رد کردند.
قطر و ترکیه تصمیم داشتند درصورتی که مدیریت فرودگاه‌های افغانستان را به‌دست گیرند، هریک برای سال نخست ۱۰۰میلیون دلار سرمایه‌گذاری کنند. این نوع سرمایه‌گذاری نیاز به تضمین‌های خاصی دارد که ترکیه و قطر درمورد آن اطمینان نداشتند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
مورد دیگر اختلاف که باعث شد ترکیه از عهده‌دارشدن مسئولیت فرودگاه‌های افغانستان کنار زده شود، موضع تند طالبان در مورد حضور نیروهای این کشور در فرودگاه‌های افغانستان به‌منظور تامین امنیت بود.
یک منبع گفت: «این گروه [طالبان] به نیروهای ویژه قطری اجازه حضور در فرودگاه کابل را دادند، زیرا قطر به رهبری طالبان پول پرداخت کرده است.»
اوایل ماه آوریل، ویدیویی از حضور نیروهای نظامی قطر در فرودگاه کابل منتشر شده بود که باعث واکنش‌های فراوانی درمیان شهروندان افغانستان شد. بی بی سی به نقل از منابع خود گزارش داد که یک واحد ویژه نیروهای قطری در فرودگاه کابل مستقر شده‌اند تا امنیت فرودگاه و ماموریت دولت قطر را تامین کنند.
طالبان در خبرنامه‌ای حضور نیروهای قطری در فرودگاه کابل را تکذیب کردند و گفتند که به هیچ نیروی خارجی اجازه حضور در خاک افغانستان داده نمی‌شود.
شرکت خدماتی «گاک» که اکنون مدیریت خدمات زمینی چهار فرودگاه کابل، مزارشریف، هرات و قندهار را برعهده دارد، پیش از سلطه طالبان نیز در افغانستان حضور داشت. این شرکت در سال ۲۰۲۰، به میزان ۴۷میلیون دلار در فرودگاه‌های افغانستان سرمایه‌گذاری کرده بود.
منابع ترک نیز گفتند، ممکن است تجربه کار شرکت اماراتی گاک در فرودگاه‌های افغانستان، باعث شده باشد که طالبان قرارداد مدیریت فرودگاه‌های افغانستان را به آن شرکت واگذار کنند.
ترکیه به‌عنوان یکی از کشورهای عضو ناتو، از سال ۲۰۰۱ تا اوت ۲۰۲۱ در افغانستان حضور نظامی داشت، اما پس از فروپاشی دولت افغانستان، با طالبان روابط نزدیکی برقرار کرد. هیئت‌های طالبان در یک‌سال گذشته چندین‌بار به ترکیه رفته و با مقام‌های ارشد دولت ترکیه در مورد نحوه تعامل و بهبود روابط صحبت کرده‌اند.
رجب‌طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، در ماه‌های نخست حاکمیت طالبان در افغانستان، چندین‌بار در حضور نمایندگان رسانه‌ها گفت که خواهان روابط خوب با طالبان است و دولتش علاقه‌مند است در مدیریت فرودگاه‌های افغانستان سهم داشته باشد.
پس از سلطه طالبان بر افغانستان، تمامی پروازهای شرکت‌های خارجی به این کشور متوقف شدند. فرودگاه کابل که در اثر هجوم گسترده مردم در جریان دو هفته عملیات تخلیه آسیب دیده بود، پس از حدود دو ماه فعال شد، اما تاسیسات مهم آن ماه‌ها بعد به کمک قطر و امارات ترمیم و فعال شدند.
طالبان به‌منظور اطمینان‌دادن به شرکت‌های هوایی بین‌المللی برای ازسرگیری پروازهایشان به افغانستان، تلاش کردند مدیریت فرودگاه‌ها را به دولت‌های ترکیه، امارات یا قطر واگذار کنند و به همین منظور، مذاکراتی میان طالبان و نمایندگان این کشورها آغاز شد.
در اوایل خردادماه، طالبان خبر دادند که با شرکت اماراتی گاک بر سر مدیریت خدمات زمینی فرودگاه‌های افغانستان به توافق رسیده‌اند. پس از امضای توافقنامه واگذاری مدیریت خدمات زمینی چهار فرودگاه افغانستان به شرکت خدماتی گاک، طالبان از همه شرکت‌های بین‌المللی هوایی درخواست کردند که پروازهایشان را به افغانستان از سر بگیرند.
در یک‌سال گذشته، تنها شرکت‌های هوایی افغانستان و شرکت‌های هوایی ایرانی و پاکستانی، پروازهایشان را به افغانستان ازسر گرفته‌اند و دیگر شرکت‌های هوایی بین‌المللی، به دلیل نبود تضمین‌های لازم امنیتی، همچنان از پرواز به افغانستان خودداری کرده‌اند.
