گمانه‌زنی‌ها درمورد نتیجه مذاکرات احیای برجام و پاسخ آمریکا به جمهوری اسلامی ایران کماکان ادامه دارد و با انتشار هر خبر، ارزیابی تحلیلگران از میزان احتمال احیای دوباره برجام بالا و پایین می‌رود. براساس آنچه صبح یکشنبه، ششم شهریورماه، در روزنامه‌های ایران منتشر شده است، به نظر می‌رسد که کفه ترازو به‌سمت بی‌نتیجه پایان‌یافتن مذاکرات و نرسیدن به توافق، سنگینی می‌کند.

روزنامه کیهان که این روزها در قامت یک مخالف سرسخت احیای برجام ظاهر شده، معتقد است دولت ابراهیم رئیسی باید قید این مذاکرات را بزند و «همین‌طور که در یک سال گذشته موفق عمل کرد»، پیش برود. این روزنامه به سردبیری حسین شریعتمداری، نماینده رهبر جمهوری اسلامی، نوشت که «در ‌خوش‌بینانه‌ترین حالت، تحریم‌ها به یک بهانه تعلیق و به بهانه دیگر اعمال می‌شوند» و این ایران است که باید در دور باطل «تحریم» و «مذاکره برای لغو تحریم» حوزه مذاکرات را از هسته‌ای به موشکی، منطقه‌ای، حقوق‌بشر و... افزایش دهد. به نوشته این روزنامه،«لغو تحریم با مذاکره، طعمه‌ای است که مسئولان سیاست خارجی آمریکا روی قلاب گذاشته‌اند و دولت سیزدهم با همت بلند و پشتوانه مردمی خود می‌تواند قید این طعمه را بزند و مثل عملکرد قابل قبول خود در این یک سال، تمام تمرکز و توان خود را صرف خنثی‌سازی تحریم‌ها کند».

حسین شریعتمداری معتقد است که با «مذاکره برای لغو تحریم»، تحریم‌ها کاهش نمی‌یابد، بلکه دایره مذاکره گسترده‌تر می‌شود. روزنامه کیهان در ادامه مدعی شده است که «توانمندی دولت ایران و شرایط منطقه‌ای و جهانی فرصت خوبی برای اصلاح انحراف ایجادشده در مذاکرات هسته‌ای، در اختیار دولت سیزدهم گذاشته است»، اصلاحی که می‌تواند به ناکام‌گذاشتن راهبرد آمریکا از سال ۲۰۰۹، یعنی به نوشته این روزنامه، سیاست «فشار» و «چانه‌زنی» بیانجامد.

جمهوری اسلامی: احیای برجام متوقف شد

ازسوی دیگر، روزنامه جمهوری اسلامی نیز در سرمقاله خود به متن منتشرشده در رسانه‎‌‌‌ها درمورد سه شرط جمهوری اسلامی برای آمریکا و پاسخ منفی آمریکا به آن‌ها نوشته است: «اگر این متن واقعا همان باشد که آمریکا در پاسخ ایران برای اتحادیه اروپا فرستاده است، به نظر می‌رسد مذاکرات برجامی باز هم به محاق می‌رود و وعده‌ای که مذاکره‌‌کنندگان، به‌عنوان نمایندگان کشورهای عضو برجام، مبنی‌بر امضای توافق در این هفته داده‌اند، محقق نخواهد شد.»

روزنامه جمهوری اسلامی با اشاره به این موضوع که آمریکا تایید کرده است درصورت امضای برجام، آن را به تصویب کنگره خواهد رساند تا رئیس جمهوری بعدی نتواند برجام را لغو کند، نوشت: «در ازای این یک گام که به جلو برداشته می‌شود، آمریکا سه گام به عقب برداشته و سه خواسته مهم ایران که به فعالیت‌های شرکت‌های خارجی، عدم تحریم شرکت‌های چندملیتی و امکان ورود ایران به سوئیفت مربوط می‌شوند را نپذیرفته و تضمینی درباره آن‌ها نداده است.»

این روزنامه در ادامه به پیشنهادهای ایران اشاره کرده و مخالفت آمریکا با آن‌ها را سه گام به عقب دانسته و تکرار کرده است: «پاسخ آمریکا براساس این خبر، یک گام به جلو و سه گام به عقب است؛ به‌ویژه آن‌که تمام این سه مورد به بهره‌وری اقتصادی ایران از برجام مربوط می‌شوند و اگر آمریکا در این موارد تضمین ندهد، احیاء برجام، ایران را به منافع اقتصادی نمی‌رساند. موضوع سوئیفت برای استفاده ایران از بانک‌های بین‌المللی اهمیت دارد.»

روزنامه جمهوری اسلامی در پیش‌بینی نتیجه مذاکرات احیای برجام نوشته است: «اگر ایران به اف‌ای‌تی‌اف نپیوندد، همان‌طور که آمریکا شرط دسترسی ایران به سوئیفت را به دستورکار آن مرکز موکول کرده، استفاده از بانک‌های بین‌المللی غیرممکن خواهد بود. بنابراین، احیای برجام و رفع تحریم‌ها بر حصول توافق درباره این سه موضوع متوقف است و تا در این زمینه‌ها توافق حاصل نشود، این توقف ادامه خواهد داشت، به‌ویژه آن‌که دیروز رسانه‌های رژیم صهیونیستی از تلاش این رژیم برای به شکست کشاندن برجام خبر دادند.»

بر اساس گزارش‌های منتشرشده، ایران و آمریکا در این مرحله از مذاکرات هر یک سه خواسته (در مجموع شش خواسته) دارند که تاکنون حل‌وفصل نشده است و دو کشور هنوز نتوانسته‌اند به یک فصل مشترک برسند.

سفیر پیشین جمهوری اسلامی در فرانسه: ایرانی‌ها با تاخیرشان فرصت‌سوزی کردند

روزنامه شرق نیز در شماره روز یکشنبه خود، در گفت‌وگویی با ابوالقاسم دلفی، سفیر پیشین جمهوری اسلامی در فرانسه و بلژیک، به موضوع مذاکرات احیای برجام پرداخته است. دلفی در این گفت‌وگو، با انتقاد از تیم مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی، مدعی شده است که «مذاکره‌کنندگان ایرانی در آخرین دور گفت‌وگوهای وین بر اساس استانداردها و قواعد بین‌المللی پیش نرفتند».

او دو ایراد به مذاکره‌کنندگان جمهوری اسلامی وارد کرده است؛ اول این‌که به گفته دلفی، «از زمانی که جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، متن پیش‌نویس توافق خود را در دور اخیر مذاکرات به دو طرف ایران و آمریکا ارائه داد، قرار بر این بود که تهران و واشنگتن نظر خود را درباره متن اتحادیه اروپا عنوان کنند. پس قرار نبود بعد از این متن مورد ادعای اتحادیه اروپا دوباره مطالبه جدیدی اضافه شود و متن مذکور دچار تغییر شود؛ اما جمهوری اسلامی ایران بعد از توقف در مذاکرات وین و تاخیری حدود ۱۰ روزه تغییرات گسترده‌ای را در متن بورل ذیل پاسخ مکتوب خود ایجاد کرد».

سفیر سابق جمهوری اسلامی در فرانسه گفت که تاخیر طرف ایرانی باعث شد آمریکایی‌ها که پیش ‌از ‌این پاسخ مثبت خود را به متن اتحادیه اروپا داده بودند، از تصمیم خود عدول کنند. او این اتفاق را «فرصت‌سوزی» طرف ایرانی خوانده و معتقد است همین باعث شد که آمریکا نیز ضمن تاخیر ده‌روزه با پیشنهادهای ایران مخالفت کند. بر این اساس، دیگر چیزی به نام متن اتحادیه اروپا و جوزپ بورل در دستور کار نیست، بلکه دوباره به نقطه ابتدایی مذاکرات بازگشته‌ایم.

ایراد دوم ابوالقاسم دلفی به مذاکره‌کنندگان جمهوری اسلامی این بود که نحوه مذاکره غیرمستقیم باعث شد آمریکا بتواند بهترین استفاده را از آن ببرد و در فرصتی کامل، شرایط را بسنجد. او در این‌باره گفت: «زمانی که تهران بعد از توقف گفت‌وگوهای وین در یک بازه زمانی ۱۰ روزه قرار بود جواب خود را به متن اتحادیه اروپا بدهد، هنوز آمریکا پاسخی برای جوابیه تهران نداشت و بعد از ارسال نظرات ایران و آگاهی آمریکا به جزئیات آن بود که دولت بایدن نظر نهایی خود را داد. بنابراین این شیوه گفت‌وگو برای مذاکراتی که به شکل غیرمستقیم بین ایران و آمریکا در جریان است، یک شیوه کاملا غلط بود. ما باید از یک قاعده روشن و منطقی در این مذاکرات بهره ببریم؛ چون این قواعد به ما کمک می‌کند طرفین از نظرات همدیگر سوءاستفاده نکنند. درصورتی‌که آمریکا از این شیوه غلط مذاکرات ما نهایت سوءاستفاده را کرد.»