لیز تراس روز سهشنبه در اولین سخنرانی عمومیاش در جایگاه نخستوزیر جدید بریتانیا، وعده داد که نگذارد افزایش قیمت انرژی بر مردم کشورش تاثیر بگذارد. او گفت «طرحی جسورانه» را برای احیای اقتصاد اجرا میکند و اگر مردم همکاری کنند، بریتانیا قادر خواهد بود چالشهای اقتصادی پیش رو را پشت سر بگذارد.
تراس، که پس از انتخاب شدن به رهبری حزب محافظهکار به نخستوزیری رسید، گفت: «این طوفان هرقدر قوی باشد من میدانم که مردم بریتانیا قویترند. در کنار یکدیگر میتوانیم از دل طوفان رد شویم.»
طوفانی که نخستوزیر جدید از آن صحبت میکند افزایش سرسامآور قیمت انرژی، کاهش رشد اقتصادی و تورم دو رقمی در این جزیره بارانی است. تراس گفت همین هفته برنامهای «برای مقابله با افزایش قیمت انرژی و تضمین منبع انرژی کشور در آینده» ارائه خواهد کرد.
تراس وعده داد به اقتصاد شتاب ببخشد، مالیاتها را کاهش دهد و وضعیت خدمات درمانی را بهبود دهد. او در ضمن جملهای از نخستوزیر پیشین مشهور و همحزبیاش، وینستون چرچیل، را نقل کرد و وعده داد که «در این روز، دست به عمل میزنم و هر روز چنین میکنم تا به سرانجام برسیم».
نخستوزیر جدید از جایگاهی بیرون مقر نخستوزیر بریتانیا، شماره ۱۰ خیابان داونینگِ لندن، سخن میگفت. تا چند دقیقه پیش از آغاز سخنانش، بارانی شدید در لندن میبارید و بسیاری از هوادارانش که در خیابان گرد آمده بودند خیس شدند. اما باران دقیقا بهموقع قطع شد و سومین نخستوزیر زن بریتانیا توانست از همان جایگاه همیشگی و سنتی با مردم صحبت کند. فیلمی که دفتر نخستوزیر منتشر کرده است نشان میدهد که پس از ورود به ساختمان، مطابق سنت معمول، با تشویق کارمندان دولتی از او استقبال شد.
تراس تاکید کرد که اقتصاد، انرژی و خدمات درمانی سه اولویت او خواهند بود. او در سخنانش با دیدگاهی خوشبینانه گفت: «کشور ما را مردمی ساختهاند که بلدند کار را به سرانجام برسانند. ما استعداد، انرژی و اراده عظیمی داریم… ما میتوانیم کشورمان را از نو بسازیم و به بریتانیای مدرن و فوقالعادهای تبدیل شویم که همه شما میدانید قابلیتش را داریم.»
تراس در اولین سخنرانیاش، به مسائل سیاست خارجی توجه چندانی نکرد، اما افزایش هزینه انرژی که از موضوعهای اصلی سخنانش بود بهروشنی به حمله روسیه به اوکراین مرتبط است و یکی از بزرگترین چالشهای پیشروی نخستوزیر جدید نیز موضعگیری در همین زمینه خواهد بود. بوریس جانسون، نخستوزیر پیشین، از سرسختترین مخالفان ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه، بود و در بحبوحه جنگ، به کییف، پایتخت اوکراین، هم سفر کرد. جانسون در پی رسواییهای مربوط به قانونشکنیهای درون دولت و استعفاهای جمعی گسترده از دولتش مجبور شد از این سمت کنارهگیری کند. او در مجموع حدود سه سال نخستوزیر بود.
خانم نخستوزیر پیش از سخنرانی افتتاحیه، برخی اقدامهای تشریفاتی را انجام داد، از جمله سفر به قلعه بالمورال در اسکاتلند که اقامتگاه تابستانی الیزابت دوم، ملکه ۹۶ ساله بریتانیا، است. تراس جلسه کوتاهی با جانسون نیز داشت و سپس در پی دیدار با ملکه، رسما به نخستوزیری منصوب شد. تراس در جوانی عضو حزب لیبرال دموکرات و خواهان انحلال نهاد سلطنت بود. در روزهای گذشته، فیلمهایی که در آن از عقاید جمهوریخواهانهاش میگوید بازنشر شدهاند. اما او تاکید کرد آن افکار مربوط به دوران جوانیاش بوده و آنها را کنار گذاشته است. دست دادن رسمی او با ملکه الیزابت نشانی از تعهدش به نظام سلطنت مشروطه بریتانیا است.
وظیفه بعدی لیز تراس انتخاب وزرای جدید برای کابینه و مقابله با افزایش شدید بهای انرژی است که میتواند باعث شود بسیاری از شرکتها و افراد از پس هزینه برق و گرمایش برنیایند. احتمال دارد تراس پنجشنبه همین هفته مجموعه اقدامهایش در این زمینه را اعلام کند. جزئیات هنوز مشخص نیست اما در رسانههای بریتانیا صحبت از بستهای ۱۰۰ میلیارد پوندی است.
نخستوزیر جدید روز چهارشنبه در صحن مجلس حاضر میشود تا به سوالهای قانونگذاران از جمله کییر استارمر، رهبر حزب کارگر، پاسخ دهد.
اولین نشانهها حاکی از این است که ریشی سوناک، رقیب اصلی تراس در انتخابات داخلی حزب محافظهکار برای رهبری حزب، در کابینه جدید جایی نخواهد داشت. بسیاری از حامیان سوناک نیز ظاهرا از گود کابینه جدید کنار رفتهاند، مثلا گرنت شپس، وزیر ترابری، در توییتر اعلام کرد قرار نیست در کابینه حضور داشته باشد و در عوض، در جایگاه نماینده مجلس مشغول شکلدهی به سیاستهایی خواهد بود که به آرمانهای حزب محافظهکار و منافع مردم حوزه انتخابیهاش کمک کند. انتظار میرود کابینه تراس در نهایت با کابینههای دو نخستوزیر پیشین، بوریس جانسون و ترزا می، بسیار متفاوت باشد.