وزارت اطلاعات چند روز پس از بازداشت یک گروه تروریستی وابسته به جمهوری اسلامی در جمهوری آذربایجان، با صدور بیانیه‌ای، یک تبعه جمهوری آذربایجان را عامل اصلی و هماهنگ‌کننده حمله به شاهچراغ و برخی دیگر از برنامه‌های تروریستی در ایران معرفی کرد.

در بیانیه وزارت اطلاعات که روز دوشنبه، ۱۶ آبان، منتشر شد، آمده است که تاکنون ۲۶ نفر از اتباع جمهوری آذربایجان، تاجیکستان و افغانستان در استان‌های فارس، تهران، البرز، کرمان، قم و خراسان رضوی به اتهام مشارکت در این حمله شناسایی و بازداشت شده‌اند.

در این بیانیه ادعا شد که «عنصر اصلی هدایت و هماهنگ‌کننده‌» حمله به شاهچراغ یک تبعه جمهوری آذربایجان بود که «از فرودگاه بین‌المللی حیدرعلی‌اف در باکو پرواز کرد و از مرز هوایی فرودگاه امام خمینی وارد کشور شد».

این بیانیه می‌افزاید: «این فرد پس از رسیدن به تهران، خبر حضور خود را به عنصر هماهنگ‌کننده در جمهوری آذربایجان اعلام کرد و بلافاصله از طریق سرپل عملیاتی داعش در افغانستان، با شبکه اتباع خارجی داعش نیز ارتباط گرفت و حضور خود در تهران را به اطلاع آن‌ها رساند.»

وزارت اطلاعات همچنین «عنصر پشتیبانی‌کننده‌ صحنه‌ عملیات» در شیراز را فردی به‌ نام محمد رامز رشیدی با نام مستعار ابوبصیر، تبعه افغانستان، معرفی کرد. در این بیانیه عامل تیراندازی در شاهچراغ هم فردی به اسم سبحان کُمرونی با نام مستعار ابوعایشه، تبعه‌ تاجیکستان، اعلام شد.

این بیانیه در عین حال ادعا کرد تعدادی از افراد بازداشت‌شده «در حال آماده‌سازی و فراهم آوردن تمهیدات لازم برای عملیات تروریستی دیگری از جمله در زاهدان بودند».

این وزارتخانه به گزارش‌ها مبنی بر دست داشتن نهاد‌ها و نیرو‌های امنیتی جمهوری اسلامی در حمله به شاهچراغ هم واکنش نشان داد و تهدید کرد کسانی را که چنین مطالبی مطرح می‌کنند، تحت پیگرد قضایی قرار خواهد داد. در اطلاعیه این وزارتخانه آمده است که این افراد «در واقع نقش مکمل عملیات تروریستی و جنگ روانی داعش را ایفا کرده‌اند و از این جهت باید بابت مشارکت خود در سناریو خون‌بار داعشی-صهیونیستی پاسخگو باشند».

حمله مسلحانه چهارم آبان به حرم شاهچراغ در شیراز که طی آن دست‌کم ۱۵ نفر جان باختند، از جمله تحولات خبرسازی است که  گفته می‌شود نهاد‌های اطلاعاتی و امنیتی جمهوری اسلامی با هدف به حاشیه راندن اخبار اعتراض‌های سراسری در ایران به اجرا گذاشتند.

مقام‌های جمهوری اسلامی از آن زمان تاکنون تبلیغات گسترده‌ای درباره این حمله تدارک دیده و تلاش کرده‌اند «دشمنان نظام» و اعتراض‌های سراسری در ایران را عامل اصلی بروز چنین عملیاتی معرفی کنند. وزارت اطلاعات هم با گذشت ۱۱ روز از این حمله، تلاش کرد تلویحا جمهوری آذربایجان را عامل اصلی آن معرفی کند.

این ادعا پس از آن مطرح می‌شود که جمهوری آذربایجان روز دهم آبان از بازداشت یک گروه مسلح و افراطی وابسته به وزارت اطلاعات ایران خبر داد. در اطلاعیه باکو آمده بود که این گروه ۱۹نفره با عنوان جنبش اتحاد مسلمانان در تهران، دمشق و حلب آموزش نظامی و دینی افراطی دیده‌ بودند.

این اطلاعیه جمهوری آذربایجان هم‌زمان با حضور نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان، در تهران منتشر شد که پیام روشنی برای تهران و ایروان محسوب می‌شود. در جدال جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر منطقه قره‌باغ، جمهوری اسلامی کنار ایروان ایستاده و حتی در هفته‌های اخیر باکو را به طور تلویحی به حمله نظامی هم تهدید کرده است.

روابط تهران و باکو در سال‌های اخیر به شدت تیره شده است و مقام‌های جمهوری اسلامی در این سال‌ها بارها درباره هرگونه تغییر در مرز ۲۸ کیلومتری میان ایران و ارمنستان به جمهوری آذربایجان هشدار داده‌اند.

جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر این مرز که بخشی از منطقه قره‌باغ است با یکدیگر اختلاف دارند؛ اختلافی که در سال‌های اخیر به بروز درگیری‌های مسلحانه میان طرفین منجر شده است.