در میان بسیاری از مسائل سیاست خارجی در سال ۲۰۲۲، دو مورد احتمالا در سال پیش‌رو نیز همچنان اهمیت راهبردی و ژئوپلتیک دارد:امکان تحقق خواسته اوکراین مبنی بر عضویت در ناتو، و چگونگی برخورد با رژیم ایران با توجه به توافق هسته‌ای. ولفگانگ ایشینگر، دیپلمات و رئیس کنفرانس امنیتی مونیخ، در مطلبی که در نشریه پولیتیکو منتشر شده است، به این موضوع می‌پردازد.

به عقیده ایشینگر، در مورد ایران، چالش اصلی این است که تحریم‌های سخت‌تری اعمال شود یا غرب به‌دلیل علاقه به احیای برجام، درباره برخورد با موارد نقض حقوق بشر در ایران خویشتن‌داری به خرج دهد.

او در ادامه می‌افزاید طبیعی است که نگرانی‌های جدی در مورد رعایت پیمان بین‌المللی منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای همچنان باقی است. اما بیشتر کارشناسان معتقدند تلاش‌ها برای احیای برجام مدت‌ها پیش از آغاز اعتراض‌های سراسری در ایران به بن‌بست رسیده بود و تهران هیچ‌گونه تمایلی برای موافقت با پیش‌نویس پیشنهاد فعلی نشان نداده است.

این دیپلمات کهنه‌کار معتقد است امضای توافق با تهران در موقعیت فعلی پیامی اشتباه می‌فرستد، زیرا هرگونه اقدام غرب به امتیازدهی ممکن است به‌منزله حمایت از جمهوری اسلامی و سیلی به ایرانیان معترضی تلقی شود که برای آزادی‌شان مبارزه می‌کنند و معترضانی که اکنون در زندان به سر می‌برند.

او تاکید می‌کند غرب نباید در اعمال تحریم‌های بیشتر علیه جمهوری اسلامی تردید کند. اقدام‌های فعلی اتحادیه اروپا در این زمینه توام با تردید به نظر می‌رسد، در حالی که اتحادیه اروپا باید همبستگی و جدیت بیشتری نشان دهد.

رئیس کنفرانس امنیتی مونیخ سپس به مسئله اوکراین می‌پردازد و می‌نویسد با توجه به ادامه ارسال پهپادهای ایرانی به روسیه، تهران از تهاجم روسیه به اوکراین حمایت می‌کند‌، که اقدامی پذیرفتنی نیست. از این‌رو، باید برای تهران روشن کرد که فقط با یک چالش داخلی جدی مواجه نیست، و با انزوا و چالش‌های بین‌المللی بیشتری روبرو خواهد شد.

او معتقد است در حالی که گزینه احیای برجام باید همچنان روی میز باشد، غرب اگر می‌خواهد به ارزش‌هایش پشت نکند، باید نشان دهد که مردم ایران در مبارزه شجاعانه‌شان برای آزادی تنها رها نخواهند شد.

وقتی بحث ناتو پیش می‌آید، روند گسترش این ائتلاف واقعا پیچیده است‌ــ همان‌طور که امتناع ترکیه از تایید عضویت سوئد و فنلاند این موضوع را به‌روشنی نشان داد. نه‌تنها اتفاق رای کشورهای عضو ضروری است، بلکه کشورهای عضو باید تایید پارلمان‌هایشان را نیز بگیرند، زیرا تصمیمی مرتبط با یک پیمان بین‌المللی رسمی است.

به عقیده ایشینگر، برای پاسخ مناسب به درخواست عضویت اوکراین در این ائتلاف، شاید یادآوری سه معیار لحاظ‌شده در گسترش ناتو در سال ۱۹۹۷ مفید باشد.

آن زمان، سه سوال مطرح بود: آیا کشور مورد‌ نظر  در درخواست عضویت در ناتو اتفاق نظر دارد یا عضویت به اختلاف داخلی منجر خواهد شد؟ آیا تمام کشورهای عضو ائتلاف با اعطای عضویت موافق‌اند؟ و آیا عضویت کشور موردنظر امنیت اروپا و به‌طور کلی ثبات را تقویت خواهد کرد؟   

آن زمان، توصیه شد که روسای جمهوری و رهبران کشورها فقط در صورتی اعضای آتی را دعوت کنند که جواب این سه سوال به‌وضوح «آری» باشد.

وقتی موضوع اوکراین در نشست ناتو در بخارست در سال ۲۰۰۸ مطرح شد، بحث و جدل درگرفت و آنگلا مرکل، صدراعظم وقت آلمان، و نیکولاس سارکوزی، رئیس‌جمهوری وقت فرانسه، به این نتیجه رسیدند پاسخ هر سه سوال مثبت نیست.

ایشینگر معتقد است از منظر امروز، می‌شود نتیجه‌گیری متفاوتی داشت‌ــ به‌ویژه در مورد مسئله امنیت و ثبات اروپا‌ــ با وجود این تمام نگرانی‌های کشورهای عضو مرتفع نشده است. شاید همین دلیل تردید ائتلاف در پاسخ به درخواست عضویت اوکراین باشد.