صدور حکم هشت سال حبس برای سجاد حیدرنوا، قاتل غزل (مونا) حیدری، در کشوری که معترضان با اتهام مسدود کردن خیابان اعدام می‌شوند، احساسات میلیون‌ها نفر را جریحه‌دار کرد و موجی از واکنش‌ها را در پی داشت.

سجاد حیدرنوا، مشهور به «قاتل اهوازی»، بهمن‌ ۱۴۰۰، همسر ۱۷ ساله‌اش، غزل حیدری را کشت و سر بریده او را در خیابان خشایار اهواز چرخاند تا به قول مادرش، به تمام کسانی که به او «انگ بی‌غیرتی‌» زده بودند، اثبات کند بی‌غیرت نیست.

انتشار ویدیو چند ثانیه‌ای از این جنایت در خبرگزاری رکنا و پس از آن در رسانه‌های اجتماعی، بازتاب وسیعی در داخل و خارج از ایران داشت. برخی شاهدان عینی این جنایت در همان زمان به روزنامه آسیا گفتند که با دیدن این صحنه خواب و خوراک ندارند و در خانه و محل کار «لرز» می‌کنند.

قتل فجیع غزل حیدری که قربانی کودک‌همسری نیز بود و چرخاندن سر بریده او تنها خواب و خوراک را از شاهدان عینی نگرفت، بلکه احساسات عمومی میلیون‌ها ایرانی را هم جریحه‌دار کرد و به روح و روان جامعه آسیب زد. ابعاد مختلف این آسیب آنقدر وسیع بود که مقام‌های جمهوری اسلامی ایران هم نتوانستند آن را انکار کنند و هریک به نوعی به این موضوع واکنش نشان دادند. هرچند برخی از آنان تلویحا از قاتل اهوازی و «غیرت مردانه‌اش» حمایت کردند؛ مثلا دادستان اهواز در نخستین واکنش خود، گفت که مقتول با ارسال عکس‌هایش از ترکیه برای همسرش او را تحریک کرده بود.

هم‌زمان، رسانه‌های حکومتی مانند خبرگزاری فارس نیز تمام تلاش خود را به‌کار بستند تا اثبات کنند قتل مونا حیدری با کودک‌همسری ارتباطی ندارد. در نهایت، وزارت ارشاد خبرگزاری رکنا را با اتهام «انتشار محتوای مغایر با بهداشت روانی جامعه» توقیف کرد و مجازات سجاد حیدرنوا و برادرش که به او در قتل غزل حیدری کمک کرده بود، مشمول مرور زمان شد.

اکنون حدود یک سال پس از این واقعه، مسعود ستایشی، سخنگوی قوه قضاییه از صدور حکم قاتل اهوازی و برادرش خبر داده است. سخنگوی قوه قضاییه در نشست خبری روز چهارشنبه ۲۸ دی‌ماه گفت از آنجا که اولیای دم رضایت داده‌اند، این فرد «از حیث مباشرت در قتل عمدی» به هفت سال و نیم حبس تعزیری و «از حیث جنبه عمومی ایراد ضرب‌وجرح عمدی» به هشت ماه حبس محکوم شد.

اندکی پس از انتشار این خبر، واکنش‌ها به صدور حکم قاتل اهوازی در میان کاربران رسانه‌های اجتماعی آغاز شد و حتی بسیاری از وکلا و کارشناسان آشنا به علم حقوق نیز به رویه قضایی ناعادلانه در جمهوری اسلامی ایران انتقاد کردند. به گفته آنان، صرف‌نظر از رضایت اولیای دم، اقدام قاتل اهوازی روح و روان جامعه را آشفته و پریشان کرد و مجازات هشت سال زندان چنین فردی «از جهت جنبه عمومی جرم» جای تشکیک دارد. تردیدها درباره حکم سجادحیدرنوا وقتی بیشتر می‌شود که این حکم را با احکامی که برای معترضان، کنشگران و روزنامه‌نگاران صادر شدند، مقایسه کنیم.

در شبانه‌روز منتهی به پنجشنبه ۲۹ دی‌، شمار زیادی از کاربران احکام کنشگران و معترضان را با حکم قاتل اهوازی مقایسه کرده‌اند. محسن شکاری، معترض ۲۳ ساله، تنها به اتهام مسدود کردن خیابان اعدام شد. احسان پیربرناش، روزنامه‌نگار، هم اخیرا به دلیل انتشار مطالب طنز به ۱۸ سال زندان محکوم شده و مژگان اینانلو، کارگران و مستندساز، از دستگاه قضایی حکومت ایران حکم ۱۰ سال زندان گرفته است.

اشکان خطیبی، بازیگر، در پیوند با همین موضوع در توییتی نوشت: «تقلیل حکم سجادحیدرنوا که در خیابان سر همسرش مونا حیدری را بریده بود به هشت سال حبس و هم‌زمان، صدور حکم ۱۰ سال حبس برای احسان پیربرناش، نویسنده، و مژگان اینانلو، مستندساز، از سوی قوه قضاییه تنها یک پیام دارد: بهتر است در روز روشن آدم بکشید تا اینکه بخواهید آزاده باشید.»

صدور احکام ناعادلانه برای معترضان در دادگاه‌های جمهوری اسلامی ایران تازگی ندارد؛ کمی پیش‌تر هم سپیده رشنو تنها به دلیل درگیری کلامی با زن آمر به معروف به پنج سال زندان و محرومیت‌های اجتماعی محکوم شد. منیره عربشاهی، یاسمن آریانی و صبا کردافشاری هم فقط به دلیل مخالفت با حجاب اجباری با محکومیت‌های طولانی‌مدت‌ مواجه شدند.

محسن برهانی، حقوقدان و جرم‌شناس که به‌تازگی در پی مخالفت با صدور احکام اعدام معترضان از دانشگاه اخراج شد، در چندین توییت به بررسی احکام سجاد حیدرنوا و برخی معترضان پرداخت و نوشت: «حبس‌ها را مقایسه فرمایید؛ بریدن سر در ملاعام: هشت سال و نیم. چرخاندن روسری، ۱۰ سال. فرستادن فیلم برای اونوری‌ها، ۱۰ سال. شرکت در تجمع دانشجویی، پنج سال. گذاشتن استوری، پنج سال. ریشه مشکل کجا است؟ قانون یا برخی قضات خاص؟ بالوجدان بخشی از کار می‌لنگد؛ ای کاش بفهمند.»