گزارش ماهانه مرکز آمار ایران از نرخ تورم در دی‌ ۱۴۰۱ ادامه افزایش قیمت‌ها در تمام گروه‌ها را نشان می‌دهد. با این‌ حال بر مبنای این گزارش، باز هم خوراکی‌ها بیشترین سهم را در افزایش نرخ تورم داشتند؛ به‌ طوری‌ که برخی اقلام خوراکی مانند پیاز در فاصله یک ماه بیش از ۴۳ درصد گران‌تر شده‌اند.

کالاهای خوراکی در شش گروه عمده نان و غلات، گوشت قرمز، سفید و فراورده‌های گوشتی، لبنیات، تخم‌مرغ و روغن، میوه و خشکبار، سبزیجات و حبوبات و قند و شکر و آشامیدنی‌ها و سایر خوراکی‌ها تقسیم‌بندی می‌شوند.

گزارش مرکز آمار ایران حاکی از آن است که در گروه نان و غلات، برنج خارجی درجه‌ ۱ با ۳.۸ درصد و رشته آش با ۲.۸ درصد بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته‌اند. در گروه گوشت قرمز، سفید و فراورده‌های گوشتی، گوشت گوسفند با ۱۵.۳ درصد، ماهی قزل‌آلا با ۷.۹ درصد و گوشت گاو یا گوساله با هفت درصد بیشتر از سایر اقلام نسبت به ماه قبل گران‌تر شدند.

در گروه لبنیات، تخم‌مرغ و انواع روغن، بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به شیر خشک با ۳.۵ درصد و تخم‌مرغ ماشینی با ۳.۱ درصد بود.

در گروه میوه و خشکبار، هندوانه با ۲۵.۵ درصد، موز با ۲۱.۲ درصد و انار با ۱۳ درصد بیش از سایر اقلام افزایش قیمت داشتند.

در گروه سبزیجات و حبوبات، بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به پیاز با ۴۳.۹ درصد، بادمجان با ۲۹.۵ درصد و کدو سبز با ۱۶.۳ درصد بود.

در گروه قند و شکر، آشامیدنی‌ها و سایر خوراکی‌ها نیز بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل به چای خارجی بسته‌ای و نوشابه گازدار با ۳.۱ درصد اختصاص یافت.

گزارش مرکز آمار ایران از تورم نقطه‌ای (دی‌ماه امسال نسبت به سال قبل) نیز نشان می‌دهد که بهای سبد مصرفی خانوارهای ایرانی در تمام گروه‌ها ۵۱.۳ درصد افزایش یافته است. هرچند این افزایش سبد مصرفی برای دهک‌های مختلف جامعه متفاوت است. به‌ عنوان‌ مثال تورم نقطه‌ای برای دهک اول که ۱۰ درصد ایرانیان با کمترین هزینه‌اند، حدود ۵۷ درصد بود و این عدد برای دهک دهم درآمدی ۵۰.۵ درصد اعلام شد.

ابراهیم رئیسی با وعده و شعار رفع فقر در جامعه و حل مشکلات اقتصادی و معیشتی روی کار آمد اما اکنون گزارش مرکز آمار ایران حدود ۱۸ ماه پس از شروع به کار دولت سیزدهم آشکار می‌کند که برخی اقلام خوراکی در طول یک سال تا حدود ۳۰۰ درصد گران‌تر شدند.

بررسی ۵۳ قلم کالای خوراکی در این گزارش حاکی از آن است که دست‌کم ۲۹ قلم کالای خوراکی با تورم نقطه‌به‌نقطه بالاتر از نرخ تورم دی‌ماه مواجه بوده‌اند. برای مثال، روغن مایع و روغن نباتی جامد به ترتیب با ثبت تورم نقطه‌به‌نقطه ۲۸۹.۲ درصدی ۲۷۶.۹ درصدی صدرنشین تورم نقطه‌به‌نقطه خوراکی‌ها بودند.

پیاز با ۱۹۸.۴ درصد، ماکارونی با ۱۳۹.۸ درصد و سس مایونز با ۱۰۸.۴ درصد در رده‌های بعدی بالاترین تورم نقطه‌به‌نقطه کالاهای خوراکی در دی‌ ۱۴۰۱ قرار دارند.

رشد نقطه‌به‌نقطه بالای ۱۰۰ درصدی کالاهای اساسی خانوار از این حقیقت پرده برمی‌دارد که در طول یک سال گذشته فشار مضاعفی بر دوش خانوارهای ایرانی تحمیل شده و این فشارها از اردیبهشت ۱۴۰۱ که دولت رئیسی با ادعای «جراحی اقتصادی» ارز ترجیحی کالاها را حذف کرد، افزایش هم یافته است.

به گزارش روزنامه دنیای اقتصاد، مقایسه قیمت برخی کالاهای خوراکی در ۱۰ ماه گذشته نشان می‌دهد قیمت روغن مایع از حدود ۱۷ هزار و ۶۰۰ تومان به حدود ۶۹ هزار تومان رسید و این افزایش قیمت ۲۹۰ درصدی را نشان می‌دهد. قیمت یک کیلوگرم روغن نباتی جامد هم از حدود ۲۰ هزار تومان در ابتدای سال به بیش از ۷۶ هزار تومان در دی‌ماه رسید؛ یعنی ۲۸۳ درصد بیشتر شد. بعد از روغن‌ها، پیاز بیشترین افزایش قیمت در ۱۰ ماه نخست سال جاری را داشت و بهای آن ۱۶۴ درصد بیشتر شد. فروردین امسال قیمت هر کیلوگرم پیاز حدود ۹ هزار تومان بود اما در دی‌ماه به حدود ۲۳ هزار تومان رسید.

 رتبه چهارم بیشترین افزایش قیمت در ۱۰ ماه نخست سال ۱۴۰۱، مربوط به کره است. قیمت کره از فرودین‌ تا دی‌ ۹۲ درصد رشد داشت. پس از آن، تخم‌مرغ با ۸۴ درصد، گوشت مرغ با ۸۱ درصد، شیر با ۸۰ درصد، پنیر پاستوریزه با ۷۶ درصد و ماست پاستوریزه با ۷۰ درصد در رتبه‌های بعدی بیشترین رشد قیمت در ۱۰ ماه نخست سال ۱۴۰۱ قرار دارند.

تیم اقتصادی دولت سیزدهم و برخی نمایندگان مجلس وعده داده بودند که پس از حذف ارز ترجیحی کالاهای اساسی، شوک تورمی خوراکی‌ها تا پایان تابستان ۱۴۰۱ تخلیه می‌شود و قیمت‌ها به ثبات می‌رسد اما بررسی قیمت‌ها در پاییز و ماه دی‌ نشان می‌دهد که رشد تصاعدی قیمت‌ها همچنان ادامه دارد. اخیرا مرتضی حسینی، عضو کمیسیون صنایع مجلس، به‌صراحت گفت با این روندی که وجود دارد، ممکن است در بعضی از کالاها تا ۶۰ درصد هم افزایش تورم داشته باشیم.

فعالان کارگری می‌گویند در شرایط کنونی، کل حقوق حدود هفت میلیون تومانی حداقل‌بگیران در بهترین حالت فقط کفاف تامین هزینه خوراکی‌ها را می‌دهد و برای دیگر هزینه‌ها از جمله مسکن، حمل‌ونقل، آموزش، سلامت و تفریح پولی نمی‌ماند.

به گفته فرامرز توفیقی، فعال کارگری، اکنون فاصله دستمزد و هزینه‌های کارگران حداقل‌بگیر به ۲۰۰ درصد رسیده است و کارگران با حداقل دستمزد خود حتی نمی‌توانند خوراکی‌های موردنیاز خانواده‌شان را تامین کنند. این فعال کارگری پیش‌تر به خبرگزاری ایلنا گفته بود که بدنه جامعه کارگری ایران از منظر معیشتی مانند بیماری است که با ۱۰ درصد قلبش زندگی می‌کند.

روزنامه اعتماد در گزارشی که در ۱۲ دی‌ منتشر شد، نوشت: «بررسی روند تورم در ۷۵ سال گذشته نشان می‌دهد بیشترین تورم در سال ۱۳۷۴ رخ داده است. در دهه‌های ۳۰ و ۴۰ تورم‌های کمتر از ۱۵ درصد را شاهدیم؛ اما با تزریق درآمد بالای نفتی به اقتصاد ایران، تورم در دهه ۵۰ شدت گرفت و بعد از جنگ ایران و عراق، در سال ۱۳۷۴ به بیشترین مقدار خود از سال ۱۳۲۵ رسید. با این حال، می‌توان گفت امروز فشار افزایش قیمت‌ها، حتی بیشتر از نیمه دهه ۷۰ احساس می‌شود.»