فیلم‌های بخش مسابقه هفتادوسومین دوره جشنواره بین‌المللی برلین (برلیناله) بیش از هر زمان دیگری دربرگیرنده طیف گسترده فرم‌های سینمایی است: انیمیشن، مستند، کمدی، ملودرام، درام و فیلم‌های تاریخی با بازیگران پرآوازه و تازه‌کار. در جمع، ۱۸ فیلم برای کسب خرس طلایی و نقره‌ای این جشنواره با یکدیگر رقابت می‌کنند. این آثار تولیدات ۱۹ کشور غربی و شرقی است. ۱۵ فیلم، اولین نمایش جهانی خود را تجربه می‌کنند. زنان کارگردان ۶ فیلم‌اند. یازده سینماگر پیش از این هم در برلیناله حضور داشته‌اند که فیلم‌های ۸ تن از آنان در بخش رقابتی به نمایش در می‌آید. در این قسمت، همچنین ۳ کار اول نشان داده می‌شود. هیچ فیلمی از کشورهای عربی یا آفریقایی در میان فیلم‌های بخش مسابقه حضور ندارد.
رنگ سیاسی جشنواره
دیتر کوسلیک، مدیر پیشین برلیناله، همواره بر شهرت برلیناله به‌عنوان جشنواره‌ای سیاسی تاکید می‌کرد. او سعی داشت رنگ سیاسی جشنواره را با گنجاندن فیلم‌هایی که به مضامین صریح سیاسی می‌پرداختند، حفظ کند. کارلو چاتریان، مدیر هنری، تاکید بیشتری بر زیبایی شناسی فیلم دارد: «برای من، سیاسی‌ترین فیلم‌ها آن‌هایی نیستند که موضوع سیاسی خاصی را مطرح می‌کنند، بلکه آن‌هایی هستند که به دنبال تغییر دیدگاه بیننده‌اند. و این نکته هرچه با ظرافت پرداخت شود، بهتر است.»
این رویکرد را به ویژه در بخش «برخوردها» در برلیناله که چاتریان خود ابداع کرده، می‌توان پی گرفت. هر چند در قسمت‌های دیگر هم، از جمله در بخش رقابتی، نیز همین رویکرد دنبال می‌شود؛ امری که امسال مورد انتقاد شدید برخی از رسانه‌های آلمان قرار گرفته است. به عنوان مثال روزنامه «برلینر تسایتونگ» می‌نویسد: «جهان در آتش می‌سوزد و برلیناله ملودرام نشان می‌دهد. کارلو چاتریان بار دیگر ثابت می‌کند که برداشت او از سینمای سیاسی در مقایسه با برخورد دیتر کوسلیک بسیار متفاوت است.» به نظر برخی از منتقدان و ناظران، برلیناله باید امسال به بحران‌ها و درگیری‌های بین‌المللی می‌پرداخت تا در حالت ایده‌آل به خنثی‌سازی آن‌ها کمک کند و بحث‌های حاد جهانی را بازبتاباند. تنها فیلمی که درباره جنگ اوکراین به جشنواره فیلم برلین راه یافته، مستندی از شان پن و آرون کافمن با عنوان «ابر قدرت» است که به نقش ولادیمیر زلنسکی در اوکراین می‌پردازد؛ فیلمی که در بخش «ویژه برلیناله» به نمایش در می‌آید.
خط قرمز: ملودرام
ظاهرا در مرحله نخستِ گزینش فیلم‌ها، خط سرخ خاصی دنبال نشده و این که در برلیناله امسال بیشتر فیلم‌های ملودرام نشان داده می‌شود، امری کاملا تصادفی است. کارلو چاتریان در جلسه معرفی فیلم‌های بخش مسابقه تاکید کرد که «این تصمیم آگاهانه‌ای نبوده است. ما فیلم‌ها را انتخاب می‌کنیم، زیرا احساس یا فکری را در ما برمی‌انگیزانند. فقط پس از گزینش، خط سرخ برنامه آشکار می‌شود.» اما او قول داد که با ابراز همبستگی و برپایی جلسات بحث و گفت‌وگو، نبود حضور «مسائل سیاسی» از جمله جنگ اوکراین و ناآرامی‌های خونین در ایران، جبران خواهد شد. فهرست برنامه‌هایی از این دست، قرار است روز ۷ فوریه منتشر شود.
سینمای آلمان
حضور پررنگ سینمای آلمان با نمایش ۵ فیلم از کارگردانان پرآوازه این کشور در بخش مسابقه این دوره، بسیار چشم‌گیر است. این مورد حتی در دوران مدیریت دیتر کوسلیک که به طرح سینمای آلمان علاقه ویژه‌ای داشت، به ندرت پیش آمد. امسال کریستوف هوخهوسلر (تا آخر شب)، مارگارت فون تروتا (اینگبورگ باخمان - سفر به صحرا)، امیلی عاطف (روزی همه چیز را به یکدیگر خواهیم گفت)، آنجلا شانلک (موسیقی) و کریستیان پتسولد (آسمان سرخ)، برای کسب خرس طلایی و خرس نقره‌ای با همکاران بین‌المللی خود رقابت می‌کنند.
مارگارت فون تروتا که هشتادویکمین سالگرد تولد خود را در برلیناله جشن خواهد گرفت، پس از ۴۰ سال بار دیگر به برلیناله باز می‌گردد. «اینگبورگ باخمان - سفر به صحرا»، که محصول مشترک آلمان، اتریش، لوکزامبورگ و سوئیس است، داستان عشق این شاعره آلمانی و ماکس فریش نویسنده را روایت می‌کند.
امیلی عاطف که در سال ۲۰۱۸ با فیلمی درباره رومی اشنایدر «۳ روز در کیبرون» در بخش مسابقه شرکت کرد، دوباره به برلیناله بازگشته است: «روزی همه چیز را به یکدیگر خواهیم گفت»، اقتباسی است از رمانی به همین نام، نوشته دانیلا کرین که داستان عشق یک دختر نوجوان و کشاورزی اهل استان تورینگن که دو برابر او سن دارد، روایت می‌کند.
مهمان همیشگی برلیناله، کریستیان پتسولد، امسال برای ششمین بار در بخش مسابقه حضور دارد. او در ملودرام «آسمان سرخ» با بازی پائولا بیر، داستان چهار جوان آلمانی را در تعطیلاتی در کنار دریای بالتیک به تصویر می‌کشد؛ منطقه‌ای جنگلی که در معرض خطر آتش‌سوزی قرار دارد. این فیلم، قسمت دوم از سه گانه‌ای است که پتسولد با فیلم «اودینه» خود آغاز کرد. در سال ۲۰۱۲، پتسولد با فیلم «باربارا» برنده خرس نقره‌ای بهترین کارگردانی شد.
آنجلا شانلک که برای اولین بار در سال ۲۰۱۹ با درام آلمانی-صربی «من در خانه بودم، اما...» به برلیناله دعوت شد و جایزه بهترین کارگردانی را از آن خود کرد، این بار داستان اودیپ «موسیقی» را به نمایش در می‌آورد. این فیلم به سرگذشت یک پسر یتیم یونانی می‌پردازد که در زندان با نگهبان خود رابطه خاصی برقرار می‌کند و کم کم بینایی خود را از دست می‌دهد.
کریستوف هوخهوسلر در تازه‌ترین فیلم خود «تا آخر شب»، یک داستان پلیسی را به تصویر می‌کشد.
سینمای جهان
در بخش مسابقه این دوره، همچنین تازه‌ترین تولیدات بین‌المللی از جمله از کشورهای فرانسه، صربستان، ایالات متحده، مکزیک، دانمارک، استرالیا و ژاپن به نمایش در می‌آید. ماکوتو شینکای، نویسنده و کارگردان ژاپنی که دهه‌ها است در ژانر انیمیشن فیلم می‌سازد، امسال با فیلم «سوزوم» به فستیوال دعوت شده است. شینکای درباره فیلم خود چنین می‌گوید: «سوزوم در اصل، بر اساس فاجعه طبیعی بزرگی ساخته شده که دوازده سال پیش در ژاپن رخ داد.» در این فیلم داستان زندگی «سوزوم» که جوان ۱۷ ساله کنجکاوی است، در یک شهر آرام در کیوشو (واقع در جنوب غربی ژاپن) روایت می‌شود. «برج بی سایه»، ساخته ژانگ لو از کشور چین، «توت سیاه»، ساخته مت جانسون، از کانادا، «برزخ» به کارگردانی ایوان سن، محصول استرالیا و «زندگی بد» ساخته ژوآ کانیجو، از پرتغال از دیگر فیلم‌های بخش رقابتی است.
احتمالاً شناخته‌شده‌ترین نام بین‌المللی در این بخش فیلیپ گارل، کارگردان فرانسوی است که در فیلمش «ارابه بزرگ»، داستان سه نسل عروسک‌باز در خانواده‌ای را از زاویه‌ی دید پسر آن لوئی به تصویر می‌کشد.
سینمای دیاسپورا
در بخش‌های جنبی جشنواره، ۵ فیلم از سینماگران ایرانی خارج از کشور نیز به نمایش درمی‌آید: انیمیشن «آژیر» ساخته سپیده فارسی به عنوان فیلم افتتاحیه بخش «پانوراما»، محصول مشترک فرانسه، آلمان، لوکزامبورگ و بلژیک، به نمایش در می‌آید. در همین بخش فیلم «دشمن» ساخته میلاد عالمی، با بازی پیمان معادی نشان داده می‌شود که محصول سوئد است. در بخش رقابتی «نسل»، مستند «دروازه رویاها» ساخته نگین احمدی درباره زنان کرد منطقه کوبانی سوریه پذیرفته شده است. در قسمت فیلم‌های کوتاه «من خود، من هم می‌رقصم» ساخته محمد ولی‌زادگان به نمایش در می‌آید که محصول ایران، جمهوری چک و آلمان است. این فیلم به داستان زندگی دختری می‌پردازد که در ایران تحت تسلط نظام جمهوری اسلامی به رقص علاقه دارد. در بخش «چشم‌انداز سینمای آلمان»، مستندی درباره ریحانه جباری نشان داده می‌شود که داستان زندگی و اعدام او را پس ازبه‌قتل رساندن مردی که قصد تجاوز به او داشته، روایت می‌کند.
هفتاد و سومین جشنواره بین‌المللی فیلم برلین به مدت ۱۰ روز از تاریخ ۱۶ فوریه ۲۰۲۳ با اولین نمایش جهانی فیلم آمریکایی «او نزد من آمد» افتتاح می‌شود؛ یک کمدی رمانتیک ساخته ربکا میلر با بازی چندین ستاره بین‌المللی، از جمله پیتر دینکلیج، ماریسا تومی، جوآنا کولیگ و آن هاتاوی. امسال کریستین استوارت، ریاست هیات داوران بخش اصلی را بر عهده دارد و استیون اسپیلبرگ نیز خرس طلایی افتخاری جشنواره را دریافت خواهد کرد.
