شاهزاده فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان سعودی، در جریان کنفرانس مطبوعاتی در سفر اخیرش به عراق، گفت: «تلاشهای عربستان سعودی و عراق برای تقویت روابط دوجانبه همچنان ادامه دارد و دو کشور با تفاهم و همکاری در این مسیر گام برمیدارند». او خاطرنشان کرد که شرکتهای سعودی آمادگی دارند تا به منظور حمایت از اقتصاد عراق، در این کشور سرمایهگذاری کنند.
شاهزاده فیصل بن فرحان در جریان دیدار از بغداد و گفتوگوهایی با عبداللطیف رشید، رئیسجمهوری عراق، محمد شیاع السودانی، نخستوزیر، محمد حبلوسی، رئیس مجلس نمایندگان، و فواد حسین، وزیر امور خارجه عراق، بر تداوم سیاست عربستان سعودی در قبال عراق که بر لزوم حفظ ثبات و امنیت عراق و منطقه مبتنی است، تاکید ورزید و افزود که عربستان سعودی بر این باور است که هرگونه خلل در روابط عراق و کشورهای عربی دیگر، اثرات منفی بر سراسر منطقه خلیج فارس دارد و به تقویت مداخله ایران در امور عراق و گسترش حضور و نفوذ شبهنظامیان منجر میشود.
بسیاری بر این باور بودند که خروج مصطفی الکاظمی از مسند نخستوزیری عراق، تاثیرات منفی زیادی بر روابط این کشور و عربستان سعودی خواهد داشت؛ بهویژه که الکاظمی در دوران ماموریتش در مسند نخستوزیر عراق، تلاشهای بسیاری برای تقویت هرچه بیشتر روابط بغداد و ریاض انجام داد و سیاستی را دنبال کرد که بر کاهش تنشهای منطقهای، دورنگهداشتن عراق از درگیریها، نزدیکتر کردن کشور به ریشههای عربی آن، و بیرون کشیدن آن از تنگنای فشارهای خارجی، به ویژه فشارهای دولت جمهوری اسلامی ایران، مبتنی بود تا دولت عراق بتواند تا حد ممکن، آزادانه تصمیم بگیرد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
البته تلاشهای مصطفیالکاظمی با استقبال عربستان سعودی و سایر کشورهای حاشیه خلیج فارس مواجه شد؛ بهویژه که او از زمان تصدی ریاست سازمان اطلاعات ملی عراق در دوره نخستوزیری حیدرالعبادی، نخستوزیر پیشین عراق، روابط خوبی با رهبران کشورهای حوزه خلیج فارس ایجاد کرده بود. به همین دلیل، شخصیتی با این ویژگیها، معتقد بود که اگر از مسند نخستوزیری کنار رود، خلاء بزرگی در روابط عراق با کشورهای عربی ایجاد میشود. اما آنچه تاثیرات منفی غیبت مصطفیالکاظمی را کاهش داد، این است که عربستان سعودی روابط خود را با عراق نه صرفا با افرادی مشخص و محدود، بلکه بر اساس همکاری بین سازمانها و نهادهای دولتی دو کشور بنا کرده است.
از سوی دیگر، هرچند محمد شیاع السودانی، نخستوزیر کنونی عراق، نامزد «چارچوب هماهنگی» است و ائتلاف حامی او، متشکل از احزابی است که اغلب آنها روابط خوبی با ایران دارند و حتی شماری از آنها خصومت خود را با عربستان سعودی پنهان نمیکنند، ریاض از برقراری روابط با او امتناع نورزید و کوشید سیاستی واقعبینانه و عملی در پیش گیرد که در سایه آن، دستاوردهای چند سال گذشته در عمل تحقق یابد و عملکرد دولت جدید عراق بهتر شود. بر این مبنا، عربستان سعودی تلاشهای خود را به منظور تامین ثبات و آرامش در عراق و بهبود بخشیدن به روند کار در نهاد نخستوزیری عراق، ادامه داد.
در همین راستا، شاهزاده فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان سعودی، بر نقش محوری عراق در منطقه تاکید کرد و گفت: «عراق نقش اساسی و مهمی در ارتقای ثبات دارد و ما با هماهنگی نزدیک برای پیشبرد روند ثبات در منطقه از طریق گفتوگو و ارتقای منافع مشترک، به همکاریهای خود ادامه میدهیم تا به هرگونه اختلافنظر احتمالی پایان دهیم، زیرا بدون ثبات و آرامش، هرگز نمیتوان به اهداف موردنظر و منافع مشترک دست یافت.»
تردیدی نیست که ریاض میتواند از طریق تفاهم با بغداد، یک شبکه امنیتی منطقهای با همکاری متحدان تشکیل دهد. البته دستیابی به این هدف دشوار است، اما منطقه نیازی مبرم و اساسی به این امر دارد. هرچند محمد شیاع السودانی عضو «ائتلاف چارچوب هماهنگی» است و ائتلاف یادشده، شامل سازمانهایی است که شماری از آنها «محور مقاومت» متحد با ایران شناخته میشوند، السودانی میتواند چارچوب هماهنگی را به سمت واقعگرایی و عملگرایی سوق دهد و نقش شخصیتهایی را که به واقعگرایی تمایل دارند، برجسته کند. در عین حال، نخستوزیر عراق میتواند متحدان تندرو را در «ائتلاف» تحت فشار قرار دهد تا از خصومت علیه عربستان سعودی دست بکشند و عربستان سعودی هدف هیچگونه تهدید و حمله تروریستی قرار نگیرد که منبع آن عراق باشد.
البته واقعیت کنونی نشان میدهد که عربستان سعودی منتظر تغییرات مثبت در عراق و عملکرد دولت السودانی است و نمیخواهد مانند گذشته از تعامل با دولت عراق خودداری کند، و شکی نیست که هرگونه پیشرفت و توسعه در روابط دو کشور، به میزان پایبندی متحدان محمد شیاع السودانی در «چارچوب هماهنگی» به سیاستهای دولت عراق بستگی خواهد داشت.