چند روز پیش روح‌الله سهرابی، مدیرکل اداره نظارت بر عرضه و نمایش سازمان سینمایی جمهوری اسلامی ایران، فیلم‌های اکران نوروزی را اعلام کرد. این فیلم‌ها عبارت‌اند از: «غریب» (به کارگردانی محمدحسین لطیفی و نویسندگی و تهیه‌کنندگی حامد عنقا)؛ «ملاقات با جادوگر» (به کارگردانی جمشید بهرامیان و نویسندگی امیرمهدی ژوله)؛ «فسیل» (به کارگردانی کریم امینی و تهیه‌کنندگی سیدابراهیم عامریان)؛ و «عروس خیابان فرشته» (به کارگردانی مهدی خسروی، نویسندگی الهه زارع‌نژاد و تهیه‌کنندگی محمدرضا شریفی‌نیا).

این فیلم‌ها به‌عنوان فیلم‌های اکران نوروز در شورای صنفی نمایش به ثبت رسید و نمایش سراسری آن‌ها از ۲۴ اسفندماه آغاز خواهد شد.

تعطیلات نوروزی به‌دلایل مختلف، ازجمله تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها، فرصت خوبی است که خانواده‌ها به سینما بروند. معمولا اکران نوروزی سینما‌ها موضوع مهمی محسوب می‌شود و جدال برسر گرفتن اکران نوروزی، یکی از جدال‌های همیشگی سینماداران و پخش‌کنندگان و تهیه‌کنندگان است و از آن‌جا که سال‌هاست چیزی که به مافیای سینما و مافیای اکران مشهور شده، سایه سنگین خود را بر سینما و اکران انداخته، این موضوع همیشه مسئله‌ساز بوده است. امسال دو معضل دیگر هم به آن اضافه شده است. معضل نخست تورم مهارنشدنی است که روزبه‌روز موجب بالارفتن هزینه‌ها و شناورشدن قیمت بلیت سینما‌ها بین ۲۰هزار تا ۶۰هزار تومان ازیک‌سو و ازسوی دیگر، بالارفتن قیمت سایر کالاهای مصرفی عرضه‌شده در سینماها می‌شود که معمولا سینمارفتن با آن‌ها عجین شده و اکنون سینما، به‌ویژه سینماهای تازه‌ساز در مراکز خرید بزرگ، به کالایی لوکس و اشرافی تبدیل شده است. معضل دوم برای حکومت که دامن سینما را هم گرفته است، خیزش انقلابی «زن، زندگی، آزادی» با اسم رمز ژینا امینی است و در جریان آن، عملا کسی نه رغبت فیلم‌ساختن دارد، نه کسی حوصله سینمارفتن. بااین‌حال، یک نکته مثبت که دل حکومتیان را گرم می‌کند به اینکه اکران امسال بتواند بازار گرمی داشته باشد، هم‌زمانی ماه رمضان با تعطیلات نوروزی است. در سال‌های گذشته در جمهوری اسلامی سینماها در ماه رمضان تا سحر باز بودند و ضمنا ادارات هم دیرتر از معمول باز می‌شدند؛ امسال نیز احتمالا چنین کنند و این موجب می‌شود مردم راحت‌تر به سینما بروند. درواقع سه‌‌شنبه، یکم فروردین ۱۴۰۲ مقارن است با ٢٨ شعبان ۱۴۴۴ و این تقارن، تنها نقطه امید حکومت است برای رونق‌گرفتن سینماها، به‌ويژه که به بهانه «رمضان» می‌توانند کوپن‌های مجانی یا نیم‌بهای خرید بلیت سینما را هم ارائه دهند.

نکته مهم با نگاه سرسری به فیلم‌های اکران نوروزی ۱۴۰۲ نشان می‌دهد که هیچ‌کدام از این فیلم‌ها مناسب کودکان نیستند و برای آن‌ها ساخته نشده‌اند، درحالی‌که نوروز بیش از هر چیزی جشن کودکان است. در عیدی‌گرفتن، لباس نو خریدن و دیدوبازدیدها، در همه این موارد، کودکان نقش برجسته‌‌ای دارند و معمولا در اکران‌های نوروزی دست‌کم یک یا دو فیلم که مناسب کودکان و نوجوانان باشد، حضور دارد؛ اما به نظر می‌رسد که امسال چنین نیست. نگاه کلی مختصری به این چهار فیلم اکران نوروزی می‌اندازیم:

کارگردان فیلم «عروس خیابان فرشته» چندان شناخته‌شده نیست و تنها فیلم «هفت معکوس» را چند سال پیش کارگردانی کرده است. درواقع محمدرضا شریفی‌نیا که تهیه‌کننده این فیلم است و به‌همراه دخترش، مهراوه، در فیلم بازی می‌کند، تنها آدم‌های مشهور این فیلم محسوب می‌شوند و آن‌گونه که می‌شود حدس زد، کمدی سخیفی باشد، به‌ویژه اینکه نام نخست آن «عروس هندی» بوده است. خلاصه داستان فیلم که در جراید مختلف آمده، از این قرار است: «خانواده‌ای مهاجر در خانه‌ای قدیمی در دل خیابان فرشته که متعلق به دایی خانواده است، زندگی می‌کنند. هریک از اعضای خانواده از فضای این خانه به‌نحوی ارتزاق می‌کنند. بازگشت دایی خانواده پس از سال‌ها به‌همراه عروسش از خارج کشور به نیت فروش خانه قدیمی، خانواده مهاجر را وارد چالش و دردسر‌های بزرگی می‌کند و این خانواده تلاش می‌کنند به هر نحوی که شده است، این خانه را حفظ کنند تا اینکه...» این فیلم در سال ۱۳۹۹ ساخته شده و معلوم نیست چه موانعی سر راهش بوده که در این مدت اکران نشده است.

قیلم دوم اکران نوروزی، یعنی «ملاقات با جادوگر»، هم سال ۱۳۹۸ ساخته شده و معلوم نیست چرا تاکنون اکران نشده است. کارگردان آن، جمشید بهرامیان، فیلم اولی بوده، اما نویسنده‌اش، امیرمهدی ژوله، کمدی‌نویس شناخته‌شده‌ای است که هرچند کارهای درخشانی در کارنامه ندارد، به‌هرحال جزو سرشناسان این حرفه تلقی می‌شود. اما دیگر وجه مهم فیلم، حضور لشکری از بازیگران فیلم‌های کمدی در آن است، از مانی حقیقی گرفته، تا حمید فرخ‌نژاد که این روزها خبرساز و جنجالی هم شده است.

فیلم «فسیل» هم چهره‌ شناخته‌شده‌ای ندارد. کریم امینی، کارگردان این فیلم، کارگردانی فیلم‌های «دشمن زن» و «گربه سیاه» در سوابق هنری‌اش آمده است. نکته جالب این‌جاست که این فیلم هم محصول سال ۱۳۹۹ است.

پس تنها فیلمی که سال ۱۴۰۱ ساخته شده است و اکنون قرار است در ابتدای ۱۴۰۲ به نمایش نوروزی درآید، فیلم «غریب»، ساخته واحد سینمایی سپاه پاسداران، یعنی موسسه اوج، است.

«غریب» در جشنوراه تحریم‌شده فیلم فجر امسال، که بیشتر «سوگ‌واره» بود تا «جشنواره»، در ده رشته نامزد دریافت جایزه و در ۶ رشته برنده سیمرغ بلورین شد و در یک رشته هم دیپلم افتخار گرفت. جوایز دیگر هم بین اندک فیلم‌هایی که اغلب تهیه‌کنندگانشان آن‌‌ها را به جشنواره فرستاده بودند تقسیم شد. هیچ بازیگر یا کارگردان مطرحی در جشنواره فیلم فجر ۱۴۰۱ حضور پیدا نکرد و امسال یکی از خلوت‌ترین و سیاسی‌ترین جشنواره‌های فیلم فجر درطول دوران فعالیت این جشنواره رقم خورد.

درست در روزهایی که قلب تپنده انقلابِ ژینا امینی در ایران می‌تپد و این خیزش بزرگ با قتل دختری کُرد در گشت ارشاد تهران آغاز شده است، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از داستان زندگی یکی از سرداران خود، محمد بروجردی، پرده‌برداری می‌کند و این سردار قاتل را محبوب مردم کردستان نشان می‌دهد!

سال‌ها است که در جشنواره‌های فیلم و اکران‌های ویژه سهم بزرگان سینما نصیب کفتارها و لاشخورها می‌شود، اما امسال اساسا فیلم قَدَری در جشنواره فیلم فجر حضور نداشت و رقابتی نبود و تقسیم جایزه بین سرسپرده و سرسپرده‌تر صورت گرفت و درنهایت، اکران نورزی هم مانند بقیه صنعت و خدمات و سیاست و حکومت نصیب سپاه پاسدران انقلاب اسلامی شد.