شرکت‌کنندگان نشست دو روزه سمرقند که روزهای چهارشنبه و پنجشنبه (۲۳ و ۲۴ فروردین) با حضور وزرای خارجه کشورهای ایران، پاکستان، ازبکستان، تاجیکستان، ترکمنستان، چین و روسیه برگزار شد، با نگرانی از اوضاع امنیتی افغانستان، بر ایجاد کمربند امنیتی در اطراف این کشور تاکید کردند.
در قطعنامه پایانی این نشست به نقل از شرکت‌کنندگان نشست آمده است: «طرفین به ابتکار ازبکستان در ایجاد «گروه مذاکره کننده بین‌المللی» تحت نظارت سازمان ملل متحد و تاجیکستان در مورد ایجاد یک «کمربند امنیتی» اطراف افغانستان توجه کرده، منتظر دریافت اطلاعات زمینه‌ای جامع از مبتکران‌اند.»
در این اعلامیه توضیح بیشتری در مورد چگونگی ایجاد کمربند امنیتی داده نشده است. در میان کشورهای همسایه افغانستان، تاجیکستان بیشترین نگرانی را از نفوذ تروریست‌های فعال در افغانستان دارد. جماعت انصارالله که اکنون به «طالبان تاجیکستان» تغییر نام داده است، متشکل از تروریست‌های تاجیکستانی است که در شهرستان‌های مرزی میان افغانستان و تاجیکستان حضور دارند. همچنین در ماه‌های اخیر، گزارش‌هایی از مستقر شدن عناصر داعش در شهرهای شمال افغانستان و به‌ویژه در امتداد مرز با آسیای مرکزی منتشر شده که باعث نگرانی کشورهای آسیای میانه و روسیه شده است. حمله‌های اخیر داعش به شهر مزارشریف که مولوی داوود مزمل، استاندار طالبان، و مرکز فرهنگی تبیان را هدف قرار داد، موجی از نگرانی‌ها را به دنبال داشته است.
شرکت‌کنندگان نشست سمرقند همچنین تاکید کردند که در کنار گروه‌های فعال در زمینه‌های اقتصادی و سیاسی، یک گروه کاری میان کشورهای شرکت‌کننده در این نشست از جمله طالبان، تحت عنوان «گروه کاری امنیت و ثبات» شکل بگیرد و در اولین فرصت آن‌ها دیدار کنند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
شرکت‌کنندگان این نشست با ابراز نگرانی از تقویت تروریسم در افغانستان، گفتند: «همه گروه‌های تروریستی از جمله دولت اسلامی عراق و شام (داعش)، القاعده، جنبش اسلامی ترکستان شرقی (حزب اسلامی ترکستان)، تحریک طالبان پاکستان، ارتش آزادی‌بخش بلوچستان، جندالله، جیش‌العدل، جماعت انصارالله، جنبش اسلامی ازبکستان و دیگر سازمان‌های تروریستی مستقر در افغانستان کماکان تهدیدی جدی برای امنیت منطقه و جهان محسوب می‌شوند.»
امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران، نیز در سخنرانی خود در این نشست، از گسترش تروریسم در افغانستان ابراز نگرانی کرد و گفت: «افزایش توان عملیاتی داعش و گسترش اهداف آن به مقام‌های حکومت سرپرست، مراکز دیپلماتیک، مراکز رسانه‌ای و فرهنگی، شیعیان و فعالان اقتصادی شاهدی بر این مدعا است.»
امیرعبداللهیان تاکید کرد: «همه شاخه‌های تروریسم و افراط‌گرایی بلای جان کشورها و امنیت ملی در منطقه و جهان‌اند که آسیب و تهدید آن مستقیما متوجه کشورهای ما است.»
این چهارمین نشست وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان بود که از جمله وزرای خارجه و شماری از دیپلمات‌های دخیل در امور افغانستان نیز در آن شرکت کردند. براساس قطعنامه این نشست، دور پنجم نشست در سال ۲۰۲۴ در شهر عشق‌آباد، پایتخت ترکمنستان، برگزار خواهد شد.
مولوی امیر خان متقی، وزیر خارجه طالبان که نام او در فهرست تحریم‌های سازمان ملل متحد از جمله ممنوعیت از حق سفر است، در روز دوم این نشست در آن شرکت کرد. هرچند ملا متقی در جریان نشست اصلی حضور نداشت، اما در حواشی نشست با وزرای خارجه ایران، ازبکستان و چند کشور دیگر دیدار کرد. گفته می‌شود سازمان ملل متحد به درخواست ازبکستان و کشورهای شرکت‌کننده در نشست سمرقند، ممنوعیت سفر برای امیر خان متقی را به صورت موقت و به منظور شرکت او در نشست سمرقند لغو کرده است.
این نخستین بار است که وزیر خارجه طالبان در نشست وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان شرکت می‌کند. پیش از این، از وزیر خارجه طالبان در نشست فرمت مسکو که در نوامبر سال گذشته در مسکو برگزار شد، دعوت نشد و وزیر خارجه روسیه گفت طالبان به‌دلیل پایبند نبودن به تعهدات خود، از این نشست محروم شدند.
