سفارت جمهوری اسلامی ایران در کابل شنبه، ۲۶ فروردین (۱۵ آوریل)، از دیدار معاون این سفارت با مقام‌های محلی طالبان در استان هرات خبر داد.

اما مقام‌های طالبان در استان هرات در این مورد سکوت کردند و هیچ عکس یا گزارشی از این دیدار منتشر نکردند.

سفارت جمهوری اسلامی ایران در کابل در توییتر خود نوشت حسن مرتضوی، معاون این سفارت در دیدار با نور احمد اسلام جار، استاندار طالبان در هرات، پیرامون مسائل گوناگون صحبت کرده است.

در بخشی از توییت این سفارتخانه چنین آمده است: «در این دیدار طرفین پیرامون موضوعات مرزی، تجاری، اقتصادی و کنسولی، از جمله افزایش میزان صادرات برق ایران به افغانستان، حل مشکلات مرزی، توسعه خطوط ریلی و تسهیل صدور روادید گفت‌وگو و تبادل‌نظر نمودند.»

ایران با استان‌های هرات، فراه و نیمروز در افغانستان مرز مشترک دارد و هرات یکی از استان‌هایی است که جمهوری اسلامی ایران از نفوذ گسترده‌ای در آن برخوردار است. حجم دادوستد میان هرات و استان خراسان رضوی ایران بسیار بالا است. شمار زیادی از ساکنان هرات همواره به ایران رفت‌و‌آمد می‌کنند.

هفته گذشته کنسولگری حکومت ایران در هرات نشستی با عنوان «تروریسم رسانه‌ای؛ ابزار شوم نظام سلطه و استکبار» برای زنان برگزار کرد. سخنرانان در این نشست کوشیدند زنان را به حمایت از فلسطین در مقابل اسرائیل جلب کنند.

دو هفته پیش از سفر حسن مرتضوی به هرات، طالبان مدعی شدند که به مخفیگاه شاخه خراسان دولت اسلامی (داعش) در ناحیه ۱۳ شهر هرات هجوم برده‌اند، اما برخی منابع گفتند آن ماجرا در واقع درگیری درون‌گروهی طالبان بوده است. اوایل اسفند گذشته نیز اداره استخبارات (اطلاعات) طالبان اعلام کرد در نتیجه هجوم نیروهای این گروه به مخفیگاه داعش در حوزه ۱۴ شهر هرات، شش تن، از جمله یک زن، کشته‌ شدند.

جمهوری اسلامی ایران نگرانی شدیدی از گسترش قدرت و نفوذ داعش در افغانستان دارد و امیدوار است طالبان با تشکیل سپر دفاعی، از نفوذ داعش به مرزهای غربی ایران جلوگیری کنند.

حسن مرتضوی، بنیانگذار نیروی موسوم به «لشکر فاطمیون» در ایران است. این نیرو از شهروندان اهل تشیع افغانستان به‌منظور جنگیدن در سوریه، حمایت از حکومت بشاراسد، رئیس ‌جمهوری سوریه، و تامین منافع جمهوری اسلامی ایران در آن کشور شکل گرفت. شمار تلفات جنگجویان فاطمیون زیاد بود، اما گزارشی از میزان دقیق آن در دست نیست. با پایان جنگ در سوریه، بخشی از اعضای لشکر فاطمیون به کشور برگشتند، اما این نگرانی مطرح است که نظام جمهوری اسلامی ایران از این افراد در جهت اهداف خود استفاده کند.

حسن مرتضوی تجربه زیادی در جنگیدن با داعش در سوریه کسب کرده است و گمان می‌رود تهران به همین دلیل او را به معاونت سفارت تهران در افغانستان گمارده است. او در کنار برقراری ارتباط و تماس با طالبان، می‌تواند بار دیگر لشکر فاطمیون را در افغانستان بسیج کند.

مرتضوی حدود ۱۰ روز پیش با مقام‌های طالبان در استان ننگرهار در شرق افغانستان دیدار کرد و پس از این دیدار، شماری از مقام‌های طالبان به ضیافت افطاری او دعوت شدند. داعش در استان‌های شرقی افغانستان از قابلیت سربازگیری برخوردار است و به همین دلیل، تهران می‌کوشد برای مهار این تهدید، به نفوذ بیشتری در این استان‌ها دست یابد.

مرور حساب توییتری کنسولگری جمهوری اسلامی ایران، نشان می‌دهد که در دو ماه اخیر، معاون این سفارت با حامد کرزی، رئیس ‌جمهوری اسبق، ملایعقوب، وزیر دفاع طالبان، شمس‌الدین شریعتی، دادستان کل طالبان، عبدالرشید بلوچ، شهردار طالبان در کابل و شمار دیگر از افراد و مقام‌های این گروه در افغانستان دیدار کرده است. 

جمهوری اسلامی ایران روابط نزدیکی با طالبان دارد و مقام‌های طالبان می‌توانند به آسانی به ایران سفر کنند. تهران ماه گذشته سفارت و کنسولگری‌های افغانستان در ایران را به‌دست سپرد.

حکومت طالبان با بحران مشروعیت ملی و جهانی مواجه است. طالبان به‌ دلیل خودداری از تشکیل حکومت فراگیر با حضور همه گروه‌های مختلف مردم ساکن افغانستان، محروم کردن اغلب زنان از حق کار و آموزش، سرکوب اعتراض‌ها، قرائت تندروانه از دین اسلام و اتهام‌های سنگینی مبنی بر بازداشت، شکنجه و کشتار نظامیان پیشین و شهروندان غیرنظامی که بر آنان وارد است، تحت تحریم‌های شدید کشورهای غربی قرار دارد. طالبان می‌کوشند با برقراری ارتباط با کشورهای منطقه، از جمله ایران، بار تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی فزاینده حکومت خود را کاهش دهند.