تحقیقات جدید جزئیات تازه‌ای از قطعات ساخت کشورهای اروپایی را که در پهپادهای ساخت جمهوری اسلامی ایران به‌کار رفته است، نشان می‌دهد. همان پهپادهایی که در جنگ اوکراین به کمک ارتش روسیه آمده است.

موسسه تحقیقات تسلیحات جنگی مستقر در بریتانیا در گزارشی نشان داده است که در پهپادهای شاهد ۱۳۶ که ایران به روسیه فروخته، از موتوری با فناوری آلمانی استفاده شده است.

محققان روی درپوش‌ شمع موتورهای این پهپاد، نشان شرکت «ما دو» و شماره سریال این شرکت را پیدا کردند. همان شرکتی که به گفته دولت‌های غربی و سازمان ملل نقش مهمی در صنعت گسترده هواپیماهای بدون سرنشین ایران ایفا می‌کند، چراکه بازرسان سازمان ملل پیش‌تر شماره سریال‌های این شرکت را وقتی حملات پهپادی به عربستان سعودی -که گفته می‌شود متحدان حوثی ایران در یمن انجام داده‌اند- و همچنین حملات موشکی سال گذشته علیه ابوظبی را بررسی می‌کردند یافته بودند.

بر اساس این گزارش، جمهوری اسلامی در سال ۲۰۰۶ به‌طور غیرقانونی توانسته بود موتورهای پهپاد آل ۵۵۰ ساخت شرکت آلمانی لیمباخ را وارد کند و مهندسی معکوس روی آن انجام دهد. یک مهندس ایرانی  به نام یوسف ابوطالبی سه سال بعد، در سال ۲۰۰۹، از تولید موفقیت‌آمیز یک موتور پهپاد در شرکت خود موسوم به «ما دو» خبر داد.

«ما دو» که به‌طور رسمی در سال ۲۰۱۳ تاسیس شد، در نمایشگاه‌های هوافضای نظامی در ایران چند موتور پهپاد تولید خود را که نتیجه مهندسی معکوس از موتورهای تولید شده در اروپا بود، به نمایش گذاشت. با وجود تحریم‌های گسترده بین‌المللی علیه تهران، جمهوری اسلامی از تلاش برای دستیابی به فناوری‌های غرب در زمینه تولیدات نظامی دست برنداشته است و پرواز پهپادهای ایرانی بر فراز آسمان اوکراین، نشان از موفقیت آن دارد.

براساس گزارش موسسه تحقیقات تسلیحات جنگی،‌ آمریکا و اروپا این شرکت را تحریم کرده‌اند و این شرکت سعی کرده است نقش خود را در ساخت این پهپادها پنهان کند. بر این اساس، محققان با بررسی پهپادهای یافت شده در اوکراین، دریافتند که آشکارا تلاش شده است تا هرگونه نشان و اثری از مبدا تولید قطعات داخلی پاک شود.

از همین‌رو، به گزارش موسسه تحقیقات تسلیحات جنگی، این موضوع مانع از شناسایی شبکه‌های بین‌المللی می‌شد که دسترسی ایران به قطعات کلیدی را تسهیل می‌کرد.

علاوه بر این، موسسه تحقیقات تسلیحات جنگی در گزارش خود، دیگر قطعات غربی مورد استفاده ایران در ساخت تسلیحات نظامی را فاش کرد. بر پایه این گزارش، جمهوری اسلامی از طریق مهندسی معکوس توانسته بود از قطعات موشکی تولید جمهوری چک در ساخت موشک‌های خود استفاده کند.

پیش‌تر، کارشناسان سازمان ملل متحد گزارش داده بودند که موتور موشک‌های قدس-۱ که در حملات به پالایشگاه‌های نفت در عربستان سعودی به کار رفته بود، «نسخه‌ای بدون مجوز از موتور جت تی‌جی-۱۰۰ شرکت وِلکا بیتِش در جمهوری چک است». به گمان کارشناسان، این موتور ساخت چک در موشک‌های حیدر-۲ ایران نیز به کار رفته است.

این در حالی است که شرکت مذکور گفته است به‌هیچ‌وجه موتوری به ایران یا یمن عرضه نکرده است. این گزارش نشان مي‌دهد که ایران با مهارت توانسته است موانع کنترلی فناوری‌های حساس را دور بزند. کارشناسان سازمان ملل دریافته‌اند که قطعات صادر‌ شده ساخت چک به شرکتی در هنگ‌کنگ در سال ۲۰۱۰، نهایتا از موشک‌های ایرانی سر درآورد که در سال ۲۰۱۹ مورد استفاده قرار گرفته‌اند.

در معامله تسلیحاتی تهران و مسکو، مقام‌های غربی نگران‌اند که روسیه در‌ازای دریافت پهپادهای ایران، تسلیحات و تجهیزات ساخت غرب را که در میدان نبرد اوکراین غنیمت می‌گیرد در اختیار مهندسان جمهوری اسلامی قرار دهد.