از آغاز اعتراضات مردمی عراق در ماه اکتبر گذشته، رژیم ایران، جنبش اعتراضی ملت عراق را پیوسته به عنوان یک توطئه خارجی تلقی کرده و هدف آن را تضعیف روابط میان بغداد و تهران می داند. دولت ایران، تظاهرات عراق را دسیسه ای از سوی ایالات متحده آمریکا، عربستان سعودی و اسرائیل دانسته و معترضان را متهم به وابستگی به دشمنان عراق می کند. اما شعارهای معترضان عراقی علیه رژیم ایران و به آتش کشیده شدن کنسولگری های این کشور در شهرهای شیعه نشین نجف، کربلا و بصره نشان می دهد که ملت عراق دیگر حاضر به پذیرش نفوذ ایران نیست.

رژیم ایران که حساسیت اوضاع را درک کرده است، در تلاش است تا با هر شیوه ممکن از فروپاشی پروژه سیاسی خود در عراق جلوگیری کند، ایران می داند که از دست دادن نفوذش در عراق، مسیر ارتباط میان تهران و آن چه را به عنوان "محور مقاومت" می داند، قطع می کند، بدین معنا که از دست رفتن عراق به معنای از دست رفتن، سوریه، لبنان و فلسطین است. بنابر این، تهران برای رسیدن به این هدف، تصمیم گرفته است دست به هر اقدامی بزند و بر وخامت اوضاع امنیتی در عراق بیفزاید. در پرتو همین تلاش ها، شبه نظامیان وابسته به ایران از مدتی بدین سو در تلاش برای برهم زدن اوضاع امنیتی عراق هستند و سعی می کنند منافع آمریکا را در آن کشور هدف حمله قرار دهند.

در پی تهاجم گروه های مسلح به پایگاه های آمریکایی در نقاط مختلف عراق و سقوط دو موشک در نزدیکی پایگاه نظامی در مجاورت فرودگاه بغداد که شماری از سربازان آمریکایی در آن جا به سر می برند، واشنگتن تصمیم گرفت حدود 7 هزار سرباز دیگر را به خاورمیانه اعزام کند. آمریکا جناح های مسلح وابسته به ایران را متهم به انجام عملیات نظامی علیه منافع خود در عراق می کند.

ناظران عقیده دارند که تهران با استفاده از شبه نظامیان مسلح وفادار به خود سعی دارد از کاهش نفوذ خود در عراق جلوگیری کند و تردیدی نیست که اصرار ایران برای حفظ نفوذ در عراق، منجر به فاجعه و تباهی کشور می شود. رژیم ایران دست به هر اقدامی می زند تا نخست وزیر آینده عراق از میان شخصیت های مخالف با سیاست های ایران انتخاب نشود.

در همین راستا؛ نجاح سمیسم، یکی از سیاستمداران مستقل عراق در صحبتی که با اندیپندنت عربی داشت، گفت: عراق در عمق بحران مداخلات خارجی قرار گرفته است و رژیم ایران با بهره برداری از شبه نظامیان و گروه های سیاسی وفادار به خود، در زمینه دخالت در امور داخلی عراق، نسبت به همه ای کشورها پیشتاز است. وی افزود: ایران به هیچ صورتی دست از دخالت در امور داخلی عراق بر نخواهد داشت، زیرا قلمرو عراق به میدان رقابت میان تهران و واشنگتن تبدیل شده است. البته ایران که نفوذ آن در سراسر عراق گسترش یافته و بر تمام نهادهای تصمیم گیری در کشور چیره شده است، اجازه نمی دهد که در عراق فردی نخست وزیر شود که همسویی با رژیم تهران نداشته باشد. در طی چند دهه گذشته، ایران توانسته است، رهبران احزاب سیاسی و شبه نظامیان وفادار به خود را در مراکز تصمیم گیری جابجا کند و اکنون با استفاده از قدرت همین افراد، سعی می کند نفوذ و قدرت خود را در دولت آینده عراق تثبیت کند.

برخی از کارشناسان سیاسی باور دارند که جناح های سیاسی و نظامی وفادار به ایران، برای این که از بن بست کنونی خارج شوند، تلاش خواهند کرد تا اوضاع عراق را بیشتر از پیش آشفته سازند، زیرا این گروه ها به خوبی می دانند که آرامش اوضاع هرگز به سود آن ها تمام نمی شود بلکه دست آن ها را از سوء استفاده کوتاه می کند.

در پیوند به این موضوع، احمد شریفی، کارشناس امور سیاسی می گوید: افزایش اختلافات و تشدید ناسازگاری ها برای تشکیل دولت جدید حاکی از برخورد منافع گروه های مختلف سیاسی نظامی در کشور است، بنابر این، بعید است جناح های حاکم ذی نفع بتوانند برای بیرون رفت از باتلاق کنونی به موافقت برسند. البته افزایش وخامت اوضاع امنیتی و تشدید آشفتگی می تواند برای مدتی از فروپاشی این گروه ها جلوگیری کند، از این رو، شکی نیست که جناح های درگیر در تحولات کنونی تلاش خواهند کرد تا آتش جنگ و درگیری را در سراسر عراق شعله ور کنند. هدف قرار دادن منافع آمریکا در عراق، گزینه ای دیگری برای ایجاد نا امنی و هرج و مرج در کشور است و شبه نظامیان وابسته به ایران، هرگز این گزینه را فراموش نخواهند کرد.

احمد شریفی علاوه کرد: به رغم این که دستورات مرجعیت نجف در تمام عراق مورد احترام و پذیرش است اما جناح های مسلح وفادار به تهران، از دستورات مرجعیت نجف سرپیچی خواهند کرد، زیرا تأمین امنیت و آرامش، پایان نفوذ و قدرت این گروه ها را رقم می زند.

البته حملات اخیر گروه های مسلح وفادار به ایران، علیه منافع و پایگاه های آمریکا در عراق، تنها آغاز تلاش های نظامی ایران در عراق است و شبه نظامیان وابسته به تهران تا هنوز توانایی های زیادی داشته و می توانند کشور را به گونه ای وحشتناکی دچار نا امنی و آشفتگی کنند.

از سوی دیگر، به فرض این که جناح های سیاسی مخالف با رژیم ایران بتوانند نخست وزیر آینده را از میان خود انتخاب کنند، گروه های سیاسی و نظامی وفادار به ایران به عنوان چالش و مانع بزرگی در برابر دولت بغداد باقی خواهند ماند و تلاش های خود را در راستای تأمین منافع ایران ادامه خواهند داد.