جنایات طالبان در پنجشیر: از اعدام صحرایی تا آتش‌زدن خانه‌ها

دبیرکل عفو بین‌الملل عملکرد طالبان در پنجشیر را مصداق جنایت جنگی دانست

اعضای طالبان در مرکز پنجشیر، سپتامبر ۲۰۲۱ــWAKIL KOHSAR/ AFP

عفو بین‌الملل با انتشار گزارشی مستند و جدید در مورد جنایات طالبان در پنجشیر، اعلام کرد که طالبان با مجازات گروهی غیرنظامیان، اعدام فراقانونی بازداشت‌شدگان، دستگیری و بازداشت مردم و شکنجه مداوم ساکنان پنجشیر مرتکب جنایت جنگی شده‌اند.

این گزارش که روز پنجشنبه، ۱۸ خرداد (۸ ژوئن)، تحت عنوان «پسران شما در کوه‌ها هستند» منتشر شد، بر پایه تحقیق در مورد حوادث پنجشیر که بیشتر بین سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ رخ داده‌اند و ویدیوها و عکس‌های راستی‌آزمایی‌شده از پنجشیر و نیز صحبت با خانواده‌ قربانیان تهیه شده است.

در اوت ۲۰۲۱، هم‌زمان با فروپاشی دولت جمهوری در افغانستان، شماری از نظامیان دولت سابق به پنجشیر رفتند و با تشکیل جبهه مقاومت ملی افغانستان به رهبری احمد مسعود، به طالبان اعلان جنگ کردند. در گزارش عفو بین‌الملل آمده است: «طالبان اهالی غیرنظامی پنجشیر را هدف قرار دادند تا اعضای جبهه مقاومت ملی را به تبعیت و تسلیم مجبور کنند.»

اگنس کالامار، دبیرکل عفو بین‌الملل، در مورد جنایات جنگی طالبان در پنجشیر گفت: «فهرست جنایات جنگی طالبان و سایر موارد نقض حقوق بشر در پنجشیر گسترده است.»

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

در این گزارش به نقل کالامار آمده است: «تاکتیک ظالمانه طالبان در پنجشیر برای هدف قرار دادن غیرنظامیان به دلیل سوءظن درباره وابستگی آن‌ها به جبهه مقاومت ملی، فلاکت و ترس گسترده به بار آورده است.»

دبیرکل عفو بین‌الملل از اعدام‌های غیرقانونی، شکنجه، گروگانگیری، بازداشت غیرقانونی و آتش زدن خانه‌ غیرنظامیان به عنوان «اعمال منفور» طالبان در پنجشیر یاد کرد و آن‌ها را مصداق جنایت جنگی دانست. او اضافه کرد: «هزاران نفر در ظلم‌وستم مستمر طالبان که هدف آن آشکارا ارعاب و مجازات است، غرق می‌شوند. هدف قرار دادن عمدی غیرنظامیان در پنجشیر باید فورا متوقف شود.»

در این گزارش با اشاره به وضع قواعد سختگیرانه بر مردم پنجشیر آمده است که طالبان منابع درآمد مردم را محدود و خانه‌ غیرنظامیان را تصاحب کرده‌اند و پسران جوان را به صورت گسترده بازداشت و شکنجه می‌کنند.

اعدام‌های گروهی در پنجشیر

عفو بین‌الملل چندین مورد از اعدام‌های گروهی طالبان در پنجشیر را مستند کرده است. یکی از این موارد که سپتامبر ۲۰۲۲ رخ داد، ۹ نفر از اعضای جبهه مقاومت ملی، پس از اسارت به دست طالبان، تیرباران شدند. عفو بین‌الملل اسامی این افراد را محمدالدین، اسحاق، دانیار، مدیر احمد، امیر حاتم، محمدیار، فیروز، طوره‌باز و شاه‌فصیل اعلام کرد.

این افراد در کوهی در نزدیکی دره هزاره در استان پنجشیر تیرباران شده‌اند. اعضای طالبان ویدیوهایی از جریان تیرباران این افراد در توییتر منتشر کردند و عفو بین‌الملل در تماس با بازماندگان قربانیان، موفق شد هویت آنان را احراز کند.

بازداشت، گروگانگیری، شکنجه و سایر رفتارهای غیرقانونی طالبان در پنجشیر

در بخشی از گزارش عفو بین‌الملل آمده است که طالبان در پنجشیر به صورت گسترده برای بازداشت، گروگانگیری، ناپدیدسازی مردان پنجشیری به ظن همکاری با جبهه مقاومت ملی اقدام کرده‌اند. بر اساس این گزارش، در چندین مورد افراد بازداشت‌شده که مردانی از شهرستان‌های رخه، بازارک، دره، آبشار و خنج بودند، تا سرحد مرگ کتک خورده‌اند. این افراد بیشتر کارگران محلی و چوپان‌هایی بودند که طالبان آنان را به همکاری با اعضای جبهه مقاومت ملی متهم کردند. برخی از آنان تا مدت طولانی در زندان طالبان ماندند و برخی هم زیر شکنجه کشته شدند.

این گزارش همچنین می‌افزاید که طالبان اعضای خانواده‌ نظامیان جبهه مقاومت ملی را نیز به صورت گسترده بازداشت و شکنجه کرده‌اند. در برخی موارد، ساکنان روستاها صرفا به اتهام اینکه «فرزندان شما در کوه‌ها هستند»، بازداشت و شکنجه شده‌اند.

گزارش عفو بین‌الملل تصریح می‌کند: «دستگیری اعضای خانواده نظامیان جبهه مقاومت ملی، دستگیری و بازداشت گروهی غیرنظامیان و شکنجه و کشتار غیرقانونی چوپانان نمونه‌های دیگری از کارزار مجازات جمعی طالبان علیه غیرنظامیان در پنجشیر است.

از دیگر تاکتیک‌های ارعاب طالبان که در این گزارش مستند شده است، می‌توان به تخریب و تصرف طولانی‌مدت اموال غیرنظامیان و ایجاد محدودیت برای جابه‌جایی غیرنظامیان اشاره کرد.

سازمان عفو بین‌الملل با تاکید بر لزوم پاسخ خواستن از طالبان در قبال جنایت جنگی که در افغانستان مرتکب شده‌اند، از شورای امنیت سازمان ملل خواست یک دستورالعمل مستقل پاسخگویی بین‌المللی برای افغانستان ایجاد کند و با تعریف ماموریت نظارت و گزارش علنی در مورد وضعیت و همچنین جمع‌آوری و حفظ شواهد، به تحقق عدالت بین‌المللی کمک کند.