مجلس نمایندگان لبنان از زمان پایان یافتن دوره ریاستجمهوری میشل عون در ۳۱ اکتبر ۲۰۲۲، برای تعیین رئیسجمهوری آینده لبنان ۱۱ بار تشکیل جلسه داد و موفق نشد رئیسجمهوری جدید را انتخاب کند. لبنان همچنان با چالش خلأ ریاستجمهوری روبرو است. طی این مدت، فراکسیونهای مخالف حزبالله بر نامزدی میشل معوض اصرار داشتند. در حالیکه حزبالله و متحدانش با هدف ایجاد مانع سر راه نامزدهای دیگر، تصمیم گرفتند سلیمان فرنجیه را به عنوان نامزد ریاستجمهوری معرفی کنند.
با نزدیک شدن به زمان برگزاری جلسه انتخابات، ناسازگاری میان دو طرف شدت گرفت؛ به طوری که نه اپوزیسیون نامزد حزبالله را میپذیرد و نه حزبالله نامزد مخالفان را. به همین دلیل، مخالفان حزبالله جهاد ازعور را به عنوان نامزد جدیدی معرفی کردند. آنها تاکید دارند که جهاد ازعور نه یک نامزد رقیب و نه یک نامزد تقابلی بلکه شخصیتی میانهرو است که میتواند برای همه قابلپذیرش باشد. اما برخلاف رویکرد مخالفان، حزبالله تاکید دارد که تنها از نامزدی حمایت خواهد کرد که به حزبالله و متحدان آن وابسته باشد.
جهاد ازعور کیست؟
جهاد ازعور متولد ۴ ژوئن ۱۹۶۶ است. او که در گذشته وزیر دارایی (۲۰۰۵ تا ۲۰۰۸) و مدیر منطقهای صندوق بینالمللی پول در خاورمیانه و آسیای میانه بود، دارای مدرک دکترای اقتصاد از دانشگاه هاروارد آمریکا و همچنین دکترای دیگری در اقتصاد از موسسه مطالعات سیاسی پاریس است.
فراکسیونهای مخالف حزبالله با معرفی جهاد ازعور به عنوان نامزد ریاستجمهوری ابراز امیدواری میکنند که نامزدی این شخصیت میانهرو به خلأ ریاستجمهوری در لبنان پایان دهد. آنها از نبیه بری، رئیس مجلس، خواستهاند ۱۴ ژوئن به منظور انتخاب رئیسجمهوری آینده لبنان جلسهای تشکیل شود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
تداوم بحران خلأ ریاستجمهوری در لبنان در طول بیش از هفت ماه گذشته این کشور را در همه ابعاد به چالش کشیده و به بدترین بحران اقتصادی منجر شده است. بنابراین رئیسجمهوری که به حزبالله وابسته باشد، نمیتواند لبنان را که بهشدت نیازمند حمایت جهان عرب و حمایتهای بینالمللی است، از بحران کنونی نجات دهد. انتخاب رئیسجمهوری وابسته به سازمانی که حدود ۶۰ کشور جهان آن را گروه تروریستی معرفی کردهاند و پیوسته کشورهای منطقه و جهان را تهدید میکند، هرگز نمیتواند گزینه درستی برای برونرفت از بحران پیچیده فعلی در لبنان باشد.
به باور نمایندگان اپوزیسیون در مجلس لبنان، توافق روی ازعور میتواند کمک کند او ۶۵ رای لازم در یک رایگیری مخفی در مجلس نمایندگان متشکل از ۱۲۸ کرسی، را به دست آورد و در نتیجه به ریاستجمهوری او که در نظام پیچیده تقسیم قدرت فرقهای لبنان به یک مسیحیــمارونی اختصاص یافته است، منتهی شود.
در همین حال، بشاره راعی، رهبر مارونیهای لبنان، گفت که «از هر اقدامی که به پایان یافتن خلا ریاستجمهوری در لبنان منجر شود، حمایت میکند». ناظران میگویند اظهارات بشاره راعی حمایت ضمنی از نامزدی جهاد ازعور است.
در مقابل، حسن فضلالله، نماینده حزبالله، بدون ذکر نام جهاد ازعور، گفت: «ما به آنها میگوییم خود را بیخود خسته نکنید و وقت را هدر ندهید؛ زیرا هیچ رئیسجمهوری چالشی نمیتواند به کاخ بعبدا برسد». این در حالی است که حزبالله جهاد ازعور را یک نامزد چالشی میداند.
سناریوهای جلسه ۱۴ ژوئن
جلسه ۱۴ ژوئن در حالی برگزار میشود که با مطرح شدن نام جهاد ازعور، نامزد موردحمایت اپوزیسیون، علیه سلیمان فرنجیه، نامزد دوگانه شیعه (حزبالله و جنبش امل)، فضای سیاسی در لبنان بهشدت متشنج شده و رقابت میان احزاب سیاسی پیوسته رو به افزایش است.
از سپتامبر ۲۰۲۲ تاکنون مجلس نمایندگان لبنان برای انتخاب رئیسجمهوری آینده این کشور ۱۱ بار تشکیل جلسه داد، اما در برونرفت از این بنبست شکست خورد. اکنون در حالی قرار است مجلس نمایندگان در ۱۴ ژوئن تشکیل جلسه دهد که ۳۲ تن از نمایندگان مخالف و نیروهای تغییر در لبنان حمایت خود را از نامزدی جهاد ازعور اعلام کردهاند. نیروهای مخالف از چند فراکسیون مختلف تشکیل شدهاند که مهمترین آنها عبارتاند از: فراکسیون جمهوری قوی، فراکسیون کتائب، فراکسیون تجدد و نیروهای تغییر متشکل از کنشگران تظاهرات بیروت در سال ۲۰۱۹.
آنچه توجه را به خود جلب میکند، این است که جبران باسیل، رهبر جنبش آزاد میهنی لبنان، اعلام کرد در هر نشستی که با هدف انتخاب رئیسجمهوری آینده کشور برگزار شود، به جهاد ازعور رای خواهد داد.
نظرسنجیها نشان میدهد که جهاد ازعور نامزدی قابلپذیرش برای همه جناحها است و به دلیل داشتن حمایت دو جناح قوی مسیحی نیروهای لبنانی و جنبش آزاد میهنی، میتواند در جلسه پیش رو ۶۵ رای بیاورد. افزون بر اینکه حزب سوسیالیست ترقیخواه، فراکسیون تجدد و شماری از نمایندگان نیروهای تغییر و مستقل نیز از او حمایت میکنند.
بر اساس اصل ۴۹ قانون اساسی لبنان، نامزد ریاستجمهوری باید در دور اول، رای اکثریت دوسوم یعنی ۸۶ رای از ۱۲۸ رای را به دست آورد؛ در حالی که در دورههای بعدی، اکثریت مطلق (۵۰+۱) برای رسیدن به سمت ریاستجمهوری کافی است. این بدان معنا است که جلسه اول برای آگاهی از آرای نمایندگان به نامزدها است، در حالی که جلسه دوم ممکن است با خروج اعضای دوگانه شیعه، حزبالله و جنبش امل، مختل شود و به حدنصاب قانونی موردنیاز نرسد.
بنابراین، جلسه پیش رو با دو سناریو مواجه خواهد شد: در جلسه نخست، ممکن است دوگانه شیعه با استفاده از نمایندگان وفادار به خود در رایگیری مخفی، رای سفید بدهند و در جلسه دوم، با انصراف از حضور در مجلس مانع از رسیدن تعداد اعضای جلسه به حد نصاب قانونی شوند.
ناظران امور لبنان معتقدند حزبالله نمیخواهد بحران خلا ریاستجمهوری لبنان پایان یابد مگر اینکه نامزد موردحمایتش این خلا را پر کند؛ زیرا این سازمان که همین حالا هم قدرت را در دست دارد، از ادامه بحران موجود هیچ آسیبی نمیبیند.