نمایندگان پارلمان اروپا روز چهارشنبه، ۲۴ خرداد (۱۴ ژوئن)، در شهر استراسبورگ، با تصویب پیش‌نویس قانونی که استفاده پلیس از فناوری تشخیص زنده چهره در مکان‌های عمومی را ممنوع می‌کند، گام بزرگی در راه تصویب یکی از نخستین قانون‌های جهان در عرصه هوش مصنوعی برداشتند.

به گزارش گاردین، پارلمان اروپا قانون‌هایی را با هدف تعیین استاندارد جهانی فناوری هوش مصنوعی تصویب کرد که مجموعه‌ای از موضوع‌های گوناگون، از  تشخیص‌های پزشکی خودکار گرفته تا کاربرد برخی از انواع پهپادها، ویدیو‌های تولید شده با هوش مصنوعی (دیپ‌‌فیک)، و بات‌هایی چون «چت‌جی‌پی‌تی‌» را در بر می‌گیرد.

نمایندگان پارلمان اروپا پیش از اینکه این پیش‌نویس به قانون تبدیل شود، جزئیات آن‌ را با کشورهای عضو اتحادیه مرور و بررسی خواهند کرد.

هوش‌ مصنوعی پرسش‌های زیادی را از نظر اجتماعی و اخلاقی و اقتصادی پیش روی جوامع گذاشته است. اما، به گفته تیری برتون، کمیسر اروپا در حوزه بازار داخلی، اکنون زمان فشار دادن «دکمه توقف» نیست و برعکس، زمان سرعت عمل و مسئولیت‌پذیری است.

در جریان تصویب این پیش‌نویس، اعتراض نمایندگان راست میانه پارلمان از «حزب مردم اروپا» به ممنوعیت کامل تشخیص چهره به‌طور زنده در خیابان‌های اروپا محقق نشد.

این پیش‌نویس در نهایت با ۴۹۹ رای موافق، ۲۸ رای مخالف، و ۹۳ رای ممتنع تصویب شد.

به گزارش گاردین، پیش‌بینی می‌شود که رهبران اروپایی ممنوعیت کامل بیومتریک را لغو کنند. نیروهای پلیس در سراسر آن قاره مایل‌اند از قابلیت شناسایی مجرمان در خیابان یا اماکن عمومی استفاده کنند.

نمایندگان «حزب مردم اروپا» در پارلمان اروپا گفته‌اند این فناوری در مبارزه با جرم و جنایت و اطلاعات ضد‌تروریسم و همچنین در جست‌وجوی کودکان گم‌شده می‌تواند اهمیت زیادی داشته باشد.

در پیش‌نویس حاضر، استفاده از تشخیص عاطفی، که در بخش‌هایی از چین برای شناسایی رانندگان خسته کامیون استفاده می‌شود، در محل‌های کار و مدرسه‌ها ممنوع خواهد شد.

روبرتا متسولا، رئیس پارلمان اروپا، این پیش‌نویس را اقدامی قانونی توصیف کرد که بدون شک استانداردهای جهانی را برای سال‌های آینده تعیین خواهد کرد. او گفت اتحادیه اروپا اکنون توانایی ایجاد رویکردی در این زمینه در سراسر جهان را دارد و دوره بررسی موشکافانه این پیش‌نویس آغاز شده است.

براندو بنیفی، یکی از گزارشگران کمیته هوش مصنوعی پارلمان اروپا، که این قانون را به مرحله رای‌گیری رساند، می‌گوید که در مورد تشخیص چهره، این قانون «ضمانتی روشن برای جلوگیری از هر گونه خطر نظارت توده‌ای همه‌گیر» است.

دراگوس تودوراچه، همکار او، نیز گفت که اگر این قانون قبلا لازم به اجرا شده بود، دولت فرانسه نمی‌توانست امسال قانونی را تصویب کند که امکان تشخیص زنده چهره برای نظارت تجسسی بر جمعیت در المپیک ۲۰۲۴ را فراهم می‌کند.

بر اساس این قانون، ابداع‌کنندگان چت‌بات‌های هوش‌ مصنوعی ملزم خواهند بود ثابت کنند که همه اطلاعاتی که برای ساخت ماشین استفاده کرده‌اند با رعایت قانون بوده است. اگر نتوانند ثابت کنند، ممکن است مجبور شوند بلافاصله برنامه‌های خود را حذف کنند یا تا حد ۷ درصد از درآمد خود جریمه بپردازند. این جریمه برای غول‌های فناوری ممکن است تا صدها میلیون یورو هزینه داشته باشد.

در حالی که حامیان هوش مصنوعی می‌گویند این فناوری جامعه را در حوزه کار، مراقبت‌های بهداشتی، و فعالیت‌های خلاقانه متحول می‌کند و از آن استقبال می‌کنند، گروه دیگری معتقدند که هوش مصنوعی ممکن است به تضعیف دموکراسی و کنترل همه‌جانبه حریم خصوصی افراد بینجامد.

با این حال، اگر هدف بلندپروازانه اتحادیه اروپا برای دستیابی به توافق برای تصویب نهایی این قانون تا پایان سال جاری تحقق یابد، این قانون زودتر از سال ۲۰۲۶ اجرا نخواهد شد.