پاسارگاد، تخت جمشید و کاخ‌های نیاوران و سعدآباد که مهم‌ترین یادگارهای دوران پادشاهی در ایران به شمار می‌روند، طی سال‌های اخیر در میان موزه‌ها و بناهای تاریخی، بیشترین آمار بازدیدکنندگان را به خود اختصاص داده‌اند؛ به‌ طوری‌ که داده‌های رسمی در سال ۱۴۰۰ نشان می‌دهد بالغ‌ بر ۵۱۵ نفر از دو مجموعه‌ تاریخی نیاوران و سعدآباد بازدید کرده‌ و بیش از ۵۸۸ هزار نفر به تماشای تخت جمشید و پاسارگاد رفته‌اند. این آمار که معادل یک‌پنجم آمار بازدید از موزه‌های کل ایران است، در سال ۱۴۰۱ و نوروز ۱۴۰۲ به‌طور معناداری افزایش یافت.

بررسی‌ پایگاه داده‌های باز ایران از آمار موزه‌های کل کشور در سال ۱۴۰۰ نشان می‌دهد که کاخ سعدآباد با سهم ۱۳ درصدی و کاخ نیاوران با سهم هفت درصدی پربازدیدترین موزه‌های ایران بودند. بر مبنای این گزارش، کاخ گلستان نیز با سهم ۳.۴ درصدی سومین موزه پربازدید بوده است و پس از آن، موزه چهلستون اصفهان، از مجموعه عمارت‌های عهد صفویه و موزه نادری مشهد بیشترین آمار بازدیدکننده را داشته‌اند.

در میان بناهای تاریخی، استان فارس با رکورد جذب یک‌سوم بازدیدکنندگان بناهای تاریخی جایگاه خود را به عنوان قطب گردشگری ایران تثبیت کرده است. آمارها نشان می‌دهد در یک سال منتهی به ۱۴۰۱ حافظیه در شیراز همچنان پربازدیدترین مکان تاریخی استان فارس بوده است و پس از آن تخت جمشید، آرامگاه سعدی و پاسارگاد رتبه‌های دوم تا چهارم را داشته‌اند.

مرور آمار بازدید از موزه‌ها در سال ۱۴۰۱ افزایش تمایل ایرانیان به بازدید مکان‌های تاریخی متعلق به دوران پادشاهی را نشان می‌دهد؛ به‎ طوری‌ که در تعطیلات نوروز بیش از ۷۰۰ هزار نفر از کاخ سعدآباد و بالغ‌ بر ۲۵۰ هزار نفر از تخت‌جمشید بازدید کردند.

تمایل فراوان ایرانیان برای بازدید از بناهای تاریخی متعلق به دوران پادشاهی در ایران پس از خیزش انقلابی در شهریورماه ۱۴۰۱ جهش معناداری پیدا کرد و به‌رغم محدودیت‌ها و ممنوعیت‌هایی که حکومتی‌ها برای علاقه‌مندان ایجاد می‌کنند، شمار زیادی از دوستداران تاریخ و فرهنگ ایران از این مجموعه‌ها بازدید کردند.

آمارهای رسمی وزارت میراث فرهنگی و اداره‌کل موزه‌ها نشان می‌دهد در نوروز ۱۴۰۲ تخت‌جمشید، میراث به‌جا‌مانده از دوران شکوه و جلال ایرانیان، بیشترین بازدیدکننده را داشت و آرامگاه کورش در پاسارگاد و مجموعه‌های تاریخی و فرهنگی سعدآباد و نیاوران نیز در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند.

بر مبنای گزارش مدیرکل پایگاه‌های میراث ملی و جهانی، در نوروز ۱۴۰۲، محوطه‌های باستانی و تاریخی استان فارس با نزدیک به ۶۰۰ هزار بازدید رتبه اول را داشتند و تنها در تعطیلات نوروز بالغ‌ بر ۲۷۰ هزار نفر از تخت جمشید بازدید کردند.

در همین بازه زمانی، بیش از یک میلیون نفر هم به تماشای مجموعه تاریخی سعدآباد رفته‌اند. رکوردی که به اذعان مسئولان گردشگری، بی‌سابقه است و نسبت به سال قبل از آن، افزایشی ۲۵ درصدی را نشان می‌دهد.

افزایش قابل‌توجه شمار بازدیدکنندگان نوروزی از مجموعه فرهنگی و تاریخی سعدآباد از آن جهت اهمیت دارد که بسیاری از ایرانیان در جریان خیزش سراسری، خدمات رضاشاه و محمدرضاشاه پهلوی به ایران را ستودند و شعارهایی مانند «رضا شاه روحت شاد» پای ثابت اعتراض‌ها بود. این موضوع وقتی اهمیت مضاعف پیدا می‌کند که بدانیم شمار بازدیدکنندگان نوروزی کاخ نیاوران نیز نسبت به سال‌های گذشته افزایش یافته بود.

افزایش معنادار علاقه‌مندان بازدید از بناهای تاریخی متعلق به دوران پادشاهی از دید حکومتی‌ها نیز پنهان نمانده است. نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران سال گذشته هم‌زمان با هفتم آبان، روز بزرگداشت کوروش، و در جریان خیزش انقلابی مردم ایران، تمام راه‌های منتهی به آرامگاه کوروش را مسدود کردند؛ روندی که سال‌های قبل آن نیز تکرار شده بود.

این اقدام‌‍‌ها نگرانی‌ و هراس مضاعف حکومتی‌ها از علاقه ایرانیان به بازگشت دوران شکوه و جلال ایران را نشان می‌دهد. جمهوری اسلامی ایران طی سال‌های اخیر به شکلی هدفمند تخریب آثار و بناهای تاریخی ایران را در دستور کار قرار داده است. به‌ عقیده کنشگران فرهنگی، حکومتی‌ها از این جهت با میراث فرهنگی و تاریخی ایران زاویه دارند که علاقه به آن‌ها را با رویکرد و سیاست‌های خود در تعارض کامل می‌دانند.