بیشتر مردم شنیده‌اند که باید روزانه هشت لیوان آب بنوشند، اما میزان نیاز به آب در افراد مختلف متفاوت است و امکان دارد یا خیلی زیاد یا خیلی کم آب بنوشند که البته مورد دوم رایج‌تر است.
نوشیدن آب خیلی کم موجب کم‌آبی بدن می‌شود و طیف وسیعی از علائم را ایجاد می‌کند، از سرگیجه گرفته تا مواردی حاد که به مرگ ختم می‌شوند. نوشیدن آب زیاد هم ممکن است عواقبی خطرناک داشته باشد، زیرا آب زیاد بر تعادل الکترولیت بدن تاثیر می‌گذارد. کارشناسان توصیه می‌کنند افراد به نشانه تشنگی دقت کنند و در صورت احساس تشنگی، آب بنوشند. همچنین توصیه می‌کنند میزان آبی را که باید بنوشید، با مشورت پزشک مشخص کنید.
روزی چقدر آب بنوشیم؟
شبکه خبری سی‌بی‌اس گزارش می‌دهد که نوشیدن هشت لیوان آب قاعده‌ای کلی و شناخته‌شده است اما بدن از غذاهایی که می‌خوریم و سایر نوشیدنی‌ها نیز مایعات دریافت می‌کند. معمولا حدود ۲۰ درصد مایعات روزانه موردنیاز بدن از طریق غذا تامین می‌شود. طبق گفته آکادمی ملی علوم، مهندسی و پزشکی ایالات متحده آمریکا (NASEM)، مردان بزرگسالی که در آبوهوای معتدل زندگی می‌کنند، باید روزانه حدود ۱۵.۵ فنجان مایعات مصرف کنند و زنان بزرگسال ساکن در آبوهوای معتدل نیز روزانه به حدود ۱۱.۵ فنجان مایعات نیاز دارند. در دوران قاعدگی، بارداری یا شیردهی هم باید مایعات بیشتری بنوشند.
میزان مصرف آب روزانه بسته به آب‌وهوا و فصل سال متفاوت است. در روزهای گرم، بسیاری از مایعاتی که فرد مصرف می‌کند، از طریق عرق کردن دفع می‌شود؛ زیرا بدن با این کار خود را خنک می‌کند. به گفته پژوهشگران، هر فرد به طور متوسط ۲.۶ میلیون غده عرق دارد و آب و الکترولیت‌ها در اثر تعریق دفع می‌شوند.
بدن برای عملکرد صحیح باید مایعات و الکترولیت کافی داشته باشد. کم‌آبی به سرگیجه، گیجی، خستگی و تشنگی شدید منجر می‌شود. همچنین به عوارض جدی‌تری مانند تشنج یا نارسایی کلیه می‌انجامد.
توصیه مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) این است که در یک ساعت بیش از ۱۳۶۰ گرم یا شش فنجان آب ننوشید. نوشیدن بیش از حد آب یا سایر مایعات مانند نوشیدنی‌های ورزشی ممکن است نیاز به رسیدگی پزشکی اورژانسی ایجاد کند، زیرا غلظت نمک خون بسیار پایین می‌آید. با این اتفاق، سطح آب بدن افزایش می‌یابد و سلول‌ها به دلیل تلاش برای تنظیم غلظت الکترولیت‌ها، متورم می‌شوند و برای بدن مشکلاتی پدید می‌آید.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
دکتر پولاواراپو، مدیر بخش فوریت‌های پزشکی، می‌گوید: «چنانچه زیاد آب بنوشید، بدن آن را به داخل سلول‌ها می‌راند تا غلظت سدیم و سایر الکترولیت‌ها متعادل شود. بنابراین سلول‌های مغز و سایر سلول‌های بدن متورم می‌شوند.»
کارشناسان بهداشت به شبکه خبری سی‌بی‌اس گفتند که نوشیدن بیش از حد آب مشکل رایجی نیست و فرد سالم و معمولی باید بدن خود را هیدراته نگه دارد. پولاواراپو هم خاطرنشان می‌کند: «این موضوع نگران‌کننده‌ای نیست. کافی است به اندازه نیازتان آب بنوشید.»
مسمومیت با آب یا آب‌رسانی بیش از اندازه در ورزشکاران استقامتی، مبتلایان به مشکلات کلیوی و کسانی که داروهای خاص مانند داروهای ضدافسردگی و ادرارآور مصرف می‌کنند، بیشتر دیده می‌شود. افراد مسن نیز به دلیل کاهش عملکرد کلی اندام‌ها به دلیل افزایش سن بیشتر در معرض خطرند و آسیب‌پذیری آنان در برابر آب‌رسانی بیش از حد را بیشتر است.
نشانه‌هایی که می‌گویند زیادی آب نوشیده‌ایم
یکی از متخصصان تغذیه کلینیک مایو می‌گوید مشکل اینجا است که بسیاری از نشانه‌های کمبود آب ممکن است با ازدیاد آب اشتباه گرفته شوند. هر دو این مشکلات به تهوع، گرفتگی عضلانی و خستگی منجر می‌شود اما برای تشخیص تفاوت آن‌ها چند راه کلیدی وجود دارد: توجه به تشنگی و رنگ ادرار
اگر احساس تشنگی می‌کنید، احتمالا باید آب بیشتری بنوشید. رنگ زرد تیره ادرار هم نشان‌دهنده نیاز به نوشیدن مایعات بیشتر است اما ادرار شفاف نشان می‌دهد که برعکس، باید آب کمتری نوشید.
اگر بیش از حد آب بنوشید چه می‌شود؟
مصرف آب بیشازحد به وضعیتی به نام هیپوناترمی (کم‌سدیمی) منجر می‌شود. در این حالت، غلظت نمک بدن بسیار کم می‌شود که به آن مسمومیت با آب هم می‌گویند. اگر در مدت زمانی کوتاه مقدار زیادی مایعات بنوشید، تعادل الکترولیت بدن از بین می‌رود. در این حالت ممکن است کلیه‌ها نتوانند آب اضافی را دفع کنند.
دکتر دیوید متز، استاد دانشکده پزشکی دانشگاه پنسیلوانیا، می‌گوید: «اگر بیش از اندازه آب خالص بنوشید، محلول‌های بدن به فضای اضافی رانده می‌شوند و ممکن است به اختلال الکترولیتی مبتلا شوید که باعث مشکلاتی عمده در مغز می‌شود و حتی به تشنج می‌انجامد.»
سایر نشانه‌های هیپوناترمی عبارت‌اند از تهوع، سردرد، استفراغ، تغییر وضعیت ذهنی/ گیجی، غش، بی‌حالی و کما. در برخی موارد شدید، هیپوناترمی به مرگ نیز منجر می‌شود.
در سال ۲۰۱۴، یک بازیکن ۱۷ ساله فوتبال در گرجستان بعد از نوشیدن دو گالن آب و دو گالن نوشابه غیرگازدار هنگام تمرین جان باخت.
در هوای گرم چقدر باید آب بنوشیم؟
پیش از آنکه احساس تشنگی کنید، آب بنوشید. اگر بیرون از خانه و در هوای گرم کار می‌کنید، هر ۱۵ تا ۲۰ دقیقه یک فنجان آب بنوشید. نوشیدن تدریجی مقدار کمی آب بهتر از آن است که یک‌باره حجم زیادی آب بنوشید.
مردم تشنگی را عاملی می‌دانند که آن‌ها را به نوشیدن آب ترغیب می‌کند اما تشنگی تقریبا نشانه دیرهنگام بی‌آبی بدن است. بنابراین منتظر تشنگی نمانید.
و نکته آخر اینکه هرچند نوشیدن آب برای جایگزین کردن آب ازدست‌رفته از راه تعریق مهم است، باید به‌طورمنظم وعده‌های غذایی سالم نیز مصرف کنید تا نمکی که با تعریق دفع می‌شود، جبران و تعادل الکترولیتی بدن حفظ شود.
