فکر کنید در رستوران نشسته‌اید وغذای پرحجم‌تان را تمام کرده‌اید. معده‌تان پر و شلوارتان به نظر تنگ‌تر شده است. حتی جا برای یک لقمه دیگر هم ندارید. اما همین که ظرف دسر (پی‌غذا) از مقابل چشمانتان رد می‌شود، حس گرسنگی برمی‌گردد. واقعا چه رازی در این خوراکی‌های شیرین است که معده به محض دیدنشان جا باز می‌کند؟

به گزارش لایوساینس، لن اپستین، استاد برجسته بیماری‌های کودکان و رئیس بخش پزشکی رفتار در دانشکده پزشکی و علوم زیست‌پزشکی جاکوبز در دانشگاه بوفالو در نیویورک، می‌گوید: «راز ماجرا در تنوع است.»

اپستین می‌گوید: «یکی از دلایلی که مردم از خوردن یک وعده غذایی پرهیز می‌‌کنند این است که از آن غذا خسته شده‌اند. آن‌ها قبلا بارها آن غذا را خورده‌اند و دیگر با دیدن آن تحریک نمی‌شوند.»

اپستین در گفت‌و‌گو با لایوساینس گفت: «افراد از طعم غذا کاملا مطلع‌اند. اما اگر طعم، بو، یا حتی مواد متفاوتی به غذا اضافه کنید، به‌راحتی می‌توانید بر حس "اوه من سیرم" غلبه کنید.»

به این حالت «سیری حسی خاص» می‌گویند. زمانی این حس در فرد بیدار می‌شود که علاقه‌اش به غذایی خاص- به‌دلیل خوردن مکرر آن- کاهش می‌یابد.

در سال ۲۰۱۱، پژوهشی به سرپرستی اپستین بر روی ۳۲ زن انجام شد. شرکت‌کنندگان یا یک بار در هفته طی پنج هفته، یا اینکه ۵ روز متوالی در یک هفته، ماکارونی و پنیر (Macaroni and cheese) خوردند.

نتیجه این پژوهش نشان داد زنانی که هر روز ماکارونی و پنیر می‌خوردند نسبت به آن‌هایی که هفته‌ای یک‌ بار ماکارونی و پنیر می‌خوردند میل کمتری به غذا نشان دادند.

در تحقیق دیگری که در سال ۲۰۱۳ انجام شد، اپستین ۳‍۱ کودک را به سه گروه تقسیم کرد. گروهی که پنج روز هفته همان ماکارونی و پنیر را می‌خوردند. گروه دیگر نمونه‌های متنوع ماکارونی و پنیر خوردند و گروه آخر هم انواع غذاهای پرانرژی مانند ناگت مرغ و همبرگر با پنیر خوردند.

کودکانی که تنوع غذایی داشتند خیلی بیشتر از گروهی غذا خوردند که فقط ماکارونی و پنیر می‌خوردند.

این الگوی رفتاری در موارد دیگر نیز صدق می‌کند و احتمال اینکه بعد از خوردن یک غذای شور به دسر‌های شیرین روی آورید بسیار است.

یکی از دلایلی که افراد بیش از نیاز بدنشان غذا می‌خورند همین تنوع غذایی است.

برخی متخصصان بر این باورند که این علاقه‌مندی به تنوع غذایی به نوعی سازگاری تکاملی است. بدین‌ ترتیب، افراد انواع ویتامین‌ها و پروتئین‌ها را از گرو‌ه‌‌های متنوع غذایی به بدن می‌رسانند.

باربارا رولز، مدیر آزمایشگاه مطالعه رفتار غذایی انسان، می‌گوید: «در درازمدت، به ترکیبی از انواع غذاها نیازمندیم، اما مشکل اینجا است که ما با تنوع بسیار در غذاهای پرکالری مواجهیم.»

هنگامی که شیرینی می‌خوریم، در مغز دوپامین ترشح می‌شود. دوپامین ماده‌ای شیمیایی در مغز است که احساس پاداش و لذت به ما می‌دهد.

اپستین می‌گوید: «اگر خوردن دسر بخشی از لذت روزانه شما است، آزاد شدن دوپامین بعد از غذا انتظار غذایی‌تان را تغییر می‌دهد و همین امر میل شدید به خوردن ایجاد می‌کند. بنابراین، ممکن است پس از پایان یک وعده غذایی پرحجم، باز هم به سراغ دسر بروید.»

رولز می‌گوید: «اگر می‌خواهید از مصرف غذاهای ناسالم بعد از شام خودداری کنید، چند راه وجود دارد. برای مثال، سعی کنید مواد غذایی شیرین دیگری نظیر میوه‌‌ بخورید. همچنین، می‌توانید این تنوع را به شیوه سالم‌تری به رژیم غذایی‌تان اضافه کنید. بدین ترتیب، انواع خوبی از غذاهای سالم و کم‌کالری و سرشار از مواد غنی در اختیار دارید که می‌توانید از آن‌ها لذت می‌برید.»