مشکلاتی که قلب و عروق خونی را تحت تاثیر قرار می‌دهند، معمولا ابتدا در پاها ظاهر می‌شوند. علائمی که باید به آن‌ها توجه کنیم عبارت‌اند از: تورم از جمله ورم زانو، تغییر رنگ و سردی انگشتان پاها.

بنا به گزارش اس‌سی‌ام‌پی، پاها در مورد سلامت قلب و گردش خون اطلاعات زیادی به ما می‌دهند. شان فرنان، متخصص کلینیک پا در هنگ‌کنگ، می‌گوید: «نقش اصلی سیستم قلبی عروقی این است که خون حاوی اکسیژن را به سراسر بدن ما انتقال دهد، در حالی که پاها هنگام حرکت به کمک ما می‌آیند.»

همه ما برای حفظ سلامت قلب و عروق باید تحرک داشته باشیم، اما رابطه بین قلب و پاها عمیق‌تر از این است و برخی از مشکلات مربوط به قلب و رگ‌های خونی معمولا ابتدا در پاها ظاهر می‌شوند.

از علائم شناخته‌شده اولیه بیماری‌های قلبی عروقی، تنگی نفس، ضربان نامنظم قلب و درد قفسه سینه‌ است اما دکتر دیوید لوکاییپ، مشاور قلب و عروق در بیمارستان ادونتیست هنگ‌کنگ، می‌گوید یکی دیگر از علائم کلیدی که باید مراقب آن باشیم، «تورم در اندام‌های تحتانی و پاها» است.

ورم یا پف‌کردگی به‌دلیل حبس مایعات در بافت‌های بدن به وجود می‌آید و می‌تواند در هر بخش از بدن رخ دهد، اما بیشتر احتمال دارد که در پاها ظاهر شود. یکی از دلایل رایج ایجاد ورم در پاها نارسایی احتقانی قلب است که باعث می‌شود یک یا هر دو حفره پایینی قلب پمپاژ را متوقف کنند. در نتیجه خون در پاها، قوزک‌ها و ساق‌ها جمع می‌شود و تورم ایجاد می‌کند.

کاهش مصرف نمک یکی از را‌ه‌های مقابله با ورم یا همان پف‌کردگی است. کارشناسان توصیه می‌کنند روزانه کمتر از دوهزار میلی‌گرم نمک مصرف کنید و همواره برچسب مواد غذایی را با دقت بخوانید تا متوجه شوید چقدر سدیم مصرف می‌کنید.

یکی دیگر از راه‌های برطرف کردن ورم پا بالا نگه‌داشتن آن‌ها است. اگر نارسایی قلبی دارید باید بدانید که پمپاژ قلب شما با شدت کمتری انجام می‌شود. در این حالت می‌توانید به محض دیدن تورم در پاها، دراز بکشید و پاها را به سمت بالا بگیرید. با این کار، نیروی جاذبه به یاری قلب و گردش خون می‌شتابد.

فرنان می‌گوید چندین علامت دیگر در پاها هم نشان‌دهنده مشکلاتی در سلامتی قلبی و عروقی‌ است که یکی از این علائم سردی پا‌ها است. کاهش نسبتا تدریجی دمای پوست از بالا تا پایین پا طبیعی است اما اگر پایین پاها ناگهان خیلی سردتر شوند ممکن است نشانه انسداد عروق باشد.

فرنان می‌افزاید: «اگر ناخن‌های پای شما کندتر از حد معمول رشد می‌کنند، احتمالا به‌ دلیل کاهش جریان خون در پاها است. البته کاهش تدریجی جریان خون با افزایش سن، طبیعی است اما تغییرات سریع نشانه‌ای است که با مشاهده آن باید به پزشک یا متخصص مراجعه کنیم.»

تغییر رنگ پوست هم ممکن است یک هشدار باشد. همان‌طور که به سمت پاهایتان نگاه می‌کنید، تغییر ظریف در رنگ پوست طبیعی است اما فرنان می‌گوید چنانچه پوست پایین‌تر بسیار رنگ‌پریده‌تر باشد، می‌تواند نشانه‌ای از کاهش جریان خون به اندام‌ها باشد؛ وضعیتی که به‌عنوان کاهش پرفیوژن شریانی شناخته می‌شود.

اگر دیابت دارید، سالانه به پزشک متخصص پا هم مراجعه کنید و هر گونه تغییر در رشد ناخن و رنگ پوست را جدی بگیرید. اگر در پایتان زخم یا بریدگی ایجاد شد هم به‌دقت از آن مراقبت کنید.

درد و گرفتگی ماهیچه ساق پا به‌ویژه هنگام دراز کشیدن نیز هشداردهنده است. یه گفته فرنان، «دراز کشیدن و خوابیدن به کاهش جریان خون در پاها منجر می‌شود و ممکن است مشکلات اساسی سلامتی را بزرگ‌تر کند و نشانه‌ای از بیماری شریان محیطی باشد.»

یکی دیگر از علائم بالقوه جدی‌تر، لنگش متناوب (intermittent claudication; IC) است؛ احساس درد، درد عمیق و گرفتگی در پاها که فقط هنگام ورزش رخ می‌دهد و با توقف ورزش به‌سرعت فروکش می‌کند. این علامت را نادیده نگیرید. چرا که احتمالا نشانه بیماری پیشرفته‌تر است و می‌تواند هشداری برای بیماری‌های جدی‌تر باشد، بنابراین مراجعه به پزشک و متخصص ضروری است.

در اینجا پنج راهکار برای حفظ سلامت قلب و عروق آمده است که با انجام دادن آن‌ها می‌‌توانید عملکرد قلبتان را بهبود ببخشید.

۱. سیگار نکشید

۲. رژیم غذایی حاوی نمک، چربی، شکر کم و سبزیجات فراوان را دنبال کنید

۳. دست‌کم ۳۰ دقیقه در روز ورزش کنید

۴. فشار خون، قند خون و سطح کلسترول خون در بدنتان را کنترل کنید

۵. معاینه پزشکی منظم داشته باشید