در یک اتفاق بی‌سابقه در دو سال گذشته پس از حاکمیت طالبان، روز چهارشنبه هشتم شهریور بهای افغانی در برابر دلار بیشتر از شش درصد صعود کرد. به این ترتیب یک دلار آمریکا که تا هفته پیش ۸۷ افغانی معامله می‌شد، اکنون در بازار افغانستان بین ۷۳ تا ۷۴ افغانی خریدوفروش می‌شود.

درست هم‌زمان با اعلام کاهش بهای دلار در افغانستان، کمیته احیای اقتصادی کابینه پاکستان از افزایش سرسام‌آور نرخ دلار در پاکستان ابراز نگرانی کرد و مدعی شد که «افغان‌ها برای رفع نیازشان از پاکستان ارز می‌خرند و به این ترتیب به نرخ دلار فشار وارد می‌کنند».

در حال حاضر ارزش یک دلار آمریکا در بازارهای پاکستان بین ۳۰۴ تا ۳۲۳ روپیه پاکستانی است که بیشتر مبادلات هم در بازار سیاه جریان دارد.

رسانه پاکستانی اکسپرس تریبون در یک گزارش اختصاصی به نقل از یک منبع معتبر حاضر در نشست کمیته احیای اقتصادی کابینه پاکستان، نوشت که شهید اشرف ترار، وزیر ارتباطات پاکستان، در این نشست، نگرانی‌هایش را در مورد تاثیر افغانستان بر بازار مبادلات پاکستان مطرح کرده است.

این منبع افزود به منظور جلوگیری از استفاده افغانستان از بازار ارزی پاکستان پیشنهادهای مختلفی به کمیته احیای اقتصادی کابینه داده شده؛ این به معنای آن است که مبادلات ارزی غیررسمی میان افغانستان و پاکستان به یکی از معضلات اصلی در راه تثبیت بازار ارز پاکستان تبدیل شده است.

مقام‌های پاکستانی پیش از این نیز از قاچاق گسترده ارزهای خارجی به‌ویژه دلار به افغانستان خبر داده بودند.

با به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان نوسان شدیدی در بازار ارز پاکستان ایجاد شد و یک دلار که قبل از سقوط افغانستان، حدود ۱۲۵ روپیه پاکستانی خریدوفروش می‌شد، اکنون بیشتر از ۳۰۰ روپیه ارزش دارد. به این ترتیب در دو سال گذشته، خزانه دولت پاکستان تقریبا خالی شد و پاکستان به ناچار از چین و برخی کشورهای دیگر وام گرفت.

اما در سوی دیگر، طالبان که پس از به قدرت رسیدن در افغانستان، به دلیل مسدود شدن کانال‌ کمک‌های مالی کشورهای غربی، با کمبود بودجه شدید مواجه شدند، با فشار وارد کردن بر گمرک‌ها و اخذ مالیات‌ سنگین از مردم و بازرگانان خارجی و داخلی، سوءاستفاده از کمک‌های بشردوستانه و قاچاق گسترده ارز از کشورهای همسایه برای تثبیت ارزش ارز افغانی در برابر دلار تلاش کردند.

بانک جهانی در دو سال گذشته در محاسبات سالانه‌اش اعلام کرد که ثابت نگه داشتن ارزش افغانی در شرایط بحرانی افغانستان یک گام مثبت است اما نکته اینجا است که در این دو سال، جامعه جهانی به عنوان کمک‌های بشردوستانه هر هفته بیش از ۴۰ میلیون دلار پول نقد وارد افغانستان کرده است و گزارش‌ها نشان می‌دهند که طالبان از این پول برای تثبیت بازار ارز استفاده کرده و به اشکال مختلف به نفع خود بهره برده‌اند. گزارش‌ اخیر بازرس ویژه آمریکا برای بازسازی افغانستان هم این موضوع را تایید کرد.

از سوی دیگر، گزارش‌های تاییدنشده نشان می‌دهند که یک‌سوم ارز در گردش پاکستان بالغ بر سه تریلیون روپیه پاکستانی که بیشتر اسکناس‌های پنج هزار روپیه‌ای است، در دست اتباع افغانستان است که با آن‌ها دلار می‌خرند. رسانه‌های پاکستان برای کاهش قاچاق دلار به افغانستان شایعاتی مبنی بر بی‌اعتبار شدن اسکناس پنج هزار روپیه‌ای پخش کردند اما شمشاد اختر، وزیر دارایی کابینه موقت پاکستان، در پاسخ به پرسش خبرنگاران در این مورد، این شایعه را رد کرد.