رئیس اتحادیه نوشت‌افزار روز سه‌شنبه ۱۴ شهریور در آستانه بازگشایی مدارس و آغاز سال تحصیلی در ایران، از سرکشی مداوم بازرسان وزارت صمت، سازمان تعزیرات حکومتی و اتاق اصناف بر فعالیت فروشندگان نوشت‌افزار خبر داد.
این مقام اتاق اصناف با اشاره به تشدید بازرسی‌ها در بازار نوشت‌افزار تصریح کرد: «در صورت مشاهده دفتر با طرح شخصیت‌های والت‌دیزنی یا کارتونی واحد متخلف جریمه و پلمب می‌شود.»
ممنوعیت تولید و توزیع لوازم‌التحریر با طرح‌هایی که به گفته مسئولان مروج فرهنگ غربی است، اگرچه در چند سال گذشته تشدید شده و هر سال در روزهای پایانی تابستان و آغاز فصل خرید نوشت‌افزار ابلاغ می‌شود، نتوانسته است از علاقه دانش‌آموزان ایرانی به این سبک لوازم‌التحریر بکاهد.
هر بار بحث ممنوعیت فروش نوشت‌افزار با تصاویر غربی مطرح می‌شود، موضوع حمایت از کالاهایی با طرح‌های منطبق با تبلیغات فرهنگی جمهوری اسلامی پیش کشیده می‌شود. اما تولیدکنندگان داخلی با توجه به علاقه مشتریان ترجیح می‌دهند از طرح‌هایی استفاده کنند که یا برگرفته از انیمیشن‌های خارجی‌اند یا روی آن‌ها مناظر شهرهای غربی، بازیگران هالیوودی، کره‌ای و ترکیه‌ای، ورزشکاران یا خوانندگان غیرایرانی نقش بسته است.
حساسیت جمهوری اسلامی به این مسئله سبب شده برخی موسسات و نهادهای تبلیغاتی نظام اسلامی از سال ۱۳۹۰ تلاش کنند به نام مقابله با نفوذ فرهنگی غرب در میان کودکان، نوشت‌افزارهایی با طرح‌هایی به ادعای آن‌ها ایرانی‌ــ‌اسلامی تولید کنند. در همین راستا، سال ۱۳۹۱ «مجمع نوشت‌افزار ایرانی‌ــ‌اسلامی» تشکیل شد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
محمد یقینی، مدیرعامل مجمع نوشت‌افزار اسلامی، تیرماه امسال درباره برنامه‌های این مجمع برای مدیریت و کنترل بازار تقاضای نوشت‌افزار تصریح کرد: «وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت صمت باید دست به دست هم بدهند و قانونی تصویب کنند تا طبق آن، استفاده از طرح‌هایی با مضامین غیرایرانی و غیراسلامی ممنوع شود.»
به ادعای یقینی، با وجود آنکه طبق قوانین موجود فروش نوشت‌افزار با تصاویر غربی ممنوع است، چاپخانه‌ها به دلیل استقبال کودکان از تولید انبوه این کالاها برای تولیدکنندگان ابایی ندارند.
با این حال علی‌اکبر ابراهیمی، مدیرکل دفتر چاپ وزارت ارشاد مدعی است که این وزارتخانه از صدور مجوز برای تولید چنین محصولاتی خودداری کرده است و با تولیدکنندگان و چاپخانه‌های دخیل در تولید آن‌ها برخورد می‌کند. به گفته ابراهیمی، این ممنوعیت سال‌ها است وجود دارد و در این سال‌ها برخی چاپخانه‌ها به دلیل چاپ طرح‌های غیرایرانی روی نوشت‌افزارها و دفترمشق‌ها پلمب شده‌اند.
آنچه این قوانین را مبهم و تشخیص تخلف را دشوار می‌کند، نامشخص بودن مصادیق جدید آن در قانون است. در این قانون تنها تصریح شده که استفاده از طرح‌های غربی و نامتناسب با فرهنگ ایرانی‌ــ‌اسلامی ممنوع است. به این ترتیب طبق این قانون، استفاده از تصاویر بازیگران و خوانندگان سریال‌های ترکیه‌ای و کره‌ای که در ایران طرفداران زیادی دارند، نباید موردی داشته باشد، چون نمی‌تواند غربی تلقی شود.
از سوی دیگر به نظر می‌رسد آنچه سبب شده حکومت بر این رویه تاکید داشته باشد، تلاش برای القای ایدئولوژی و فرهنگ انقلابی - اسلامی است که برای کودکان چندان جذابیتی ندارد.
آنچه جمهوری اسلامی حمایت از تولید الگوهای ایرانی و اسلامی می‌نامد، در بازار به شکل نوشت‌افزار با تصاویر رهبران جمهوری اسلامی، فرماندهان سپاه پاسداران، شهدای جنگ ایران و عراق و کشته‌شدگان نظامی ایران در سوریه تحت نام شهدای حرم تولید شده است و تولیدکنندگان این آثار حتی از طرح‌های کاملا ایرانی مانند تصاویر قهرمانان شاهنامه یا اماکنی مانند تخت‌جمشید و پاسارگاد هم استفاده نمی‌کنند.
مدیر یکی از موسسات تولید نوشت‌افزار سال ۱۳۹۳ وعده داد بازار لوازم‌التحریر ایران با ورود کالاهای ایرانی‌ــ‌اسلامی از شرایط فعلی رها خواهد شد. رویکردی که اگرچه در تمام طول دهه ۹۰ وعده داده شد و برخی تولیدکنندگانی هم برای افزایش تولید و هزینه‌های تبلیغات تسهیلاتی دریافت کردند، هر سال در اواخر تابستان آنچه همچنان در فروشگاه‌های لوازم‌التحریر برای فروش گذاشته می‌شود، طرح‌هایی‌اند که «غربی و مبتذل» نامیده شده‌اند.
در این میان، وزارت صمت و وزارت ارشاد در دوره گران شدن نوشت‌افزار وارداتی تلاش کردند از این فرصت بهره ببرند و با برگزاری نمایشگاه‌های فروش لوازم‌التحریر ارزان که تنها به کالاهای تایید‌شده خودشان اختصاص داشت، بخشی از جامعه هدفشان را جذب کنند اما این سیاست نیز به دلیل گرانی سرسام‌آور نوشت‌افزار طی یک سال گذشته و افزایش بیش از ۵۰ درصدی قیمت‌ها در ایران شکست خورد. اینک در آستانه سال تحصیلی جدید بار دیگر تولیدکنندگان محصولات انقلابی مدعی‌اند دلیل استقبال نکردن کودکان از تولیدات آن‌ها کم بودن کنترل و ممنوعیت نشدن فروش محصولات با تصاویر غربی است.
در این میان تنها مسئله‌ای که از نظر دستگاه فرهنگی جمهوری اسلامی اهمیت ندارد، سلیقه و ذائقه دانش‌آموزانی است که بنا است از این اقلام استفاده کنند. از طرفی، خانواده‌ها نیز در این شرایط اقتصادی دشوار ترجیح می‌دهند هزینه گزافی که ناچارند برای خرید نوشت‌افزار صرف کنند، برای تهیه وسایلی مطابق سلیقه فرزندانشان باشد تا در افزایش علاقه آن‌ها به تحصیل سهمی ولو کوچک ایفا کند.
از نظر شهروندان، اصرار بر کنترل سلیقه بازار بخشی از سیاست کلان تبلیغاتی نظام مبنی بر دخالت در تمام جزئیات زندگی مردم است؛ سیاستی که قصد دارد نه‌تنها پوشش که حتی اقلام موردنیاز کودکان در دوران تحصیل را هم کنترل کند.
