درباره زیان‌های سیگار بارها شنیده‌‌ایم، اما احتمالا از اثر دود آن- دود دست دوم- بر افزایش سطح سرب در بدن کودکان و نوجوان کمتر می‌دانیم.

بنا به گزارش کانورسیشن، دود دست دوم بر کودکان و نوجوانانی که در معرض آن قرار می‌گیرند اثر زیان‌باری دارد.

پژوهشگران داده‌های ملی در مورد میزان سرب خون و قرار گرفتن کودکان و نوجوانان ۶ تا ۱۹ ساله آمریکا در معرض دود سیگار را از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸ بررسی و تحلیل کردند.  

محققان میزان سرب و متابولیت نیکوتین را بررسی کردند. هنگام استنشاق دود تنباکو، در فرایندی شیمیایی، ماده‌ای به نام کوتینین در بدن تولید می‌شود. میزان کوتینین در بدن نشان می‌دهد که چه میزان در معرض دود تنباکو بوده‌ایم.

با توجه به نتایج تحقیق مزبور، در گروه‌هایی که به میزان زیاد و متوسط در معرض دود سیگار قرار داشتند، میانگین سرب خون به‌ترتیب ۱۸ و ۲۹ درصد بیشتر از گروهی بود که کمتر در معرض دود سیگار بودند.

افزایش میزان سرب در خون کودکان ۶ تا ۱۰ ساله بیشتر از میزان این افزایش در شرکت‌کنندگان مسن بود. نکته شایان توجه این بود که در مقایسه با کودکان خانواده‌های پردرآمد، کودکان خانواده‌های کم‌درآمد ۲۷ درصد سرب بیشتر در خون داشتند.

چرا میزان سرب در بدن این قدر مهم است؟

بر خلاف بسیاری از سموم دیگر، در صورت کاهش میزان قرار گرفتن در معرض سرب، مقدار این ماده در بدن رقیق نمی‌شود. همچنین، بدن به‌طور طبیعی نمی‌تواند این سم را دفع کند. سرب دراستخوان‌ها جمع و در خون ترشح می‌شود. تنها راه از بین بردن آن مصرف داروهای خوراکی است.

همچنین، قرار گرفتن در معرض سرب سبب ایجاد مشکلات عصبی متعدد و شدیدی از جمله آسیب عصبی، مشکلات شناختی، از دست دادن هوش یا آی‌کیو می‌شود و ممکن است موجب دشواری‌های مغزی مانند بیماری آلزایمر و اسکیزوفرنی شود.

سرب برای کودکان بسیار مضرتر است تا برای نوجوانان و افراد مسن‌تر، زیرا بدن کودکان در حال رشد سریع است.

از دیگر عواملی که ممکن است میزان سرب در خون کودکان را افزایش دهد برخی لوازم خانگی روزمره از جمله برخی ظروف سرامیکی است. بعضی از ادویه‌ها، اسباب‌بازی‌ها، محصولات رنگ مو، و لوازم آرایش نیز حاوی سرب‌اند. محققان حتی پی‌ برده‌اند که در برخی آب‌نبات‌ها در مکزیک سرب وجود دارد.

بنا به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در آمریکا، تقریبا ۳۵ درصد کودکان آن کشور، یعنی بیش از ۲۳ میلیون نفر، بین سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۶ در معرض دود سیگار یا همان دود دست دوم قرار داشته‌اند.

محققان می‌کوشند با ارائه یافته‌های پژوهش‌های جدید خطر قرار گرفتن در معرض سرب را گوشزد کنند و کاهش دهند. پژوهشگران با تحقیق در مناطق محلی می‌کوشند در این مورد آگاهی‌رسانی بیشتری کنند. به نظر آن‌ها، پژوهش‌هایی از این دست به درک بهتر از خطر قرار گرفتن کودکان در معرض دود سیگار کمک می‌کند.