رایج‌ترین قرص خواب‌هایی که برای کمک به آرامش و ایجاد احساس خواب‌آلودگی استفاده می‌شوند، بنزودیازپین‌ها و آنتی‌هیستامین‌ها هستند که به مغز سیگنال‌هایی می‌فرستند که زمان خواب فرا رسیده است. قرص خواب‌ها نیز مانند هر داروی دیگری، عوارض جانبی دارند که از خواب‌آلودگی در طول روز تا مشکلات تمرکز متغیر و اغلب موقتی‌اند. اما تحقیقی که در مجله «سلامت خواب» (Sleep Health) منتشر شده است بین مصرف قرص خواب و افزایش خطر مرگ زودهنگام هم ارتباطی پیدا کرده است.
به گزارش پرید، نویسندگان این مطالعه، خطر مرگ و امید به زندگی ۴۸۴ هزار و ۹۱۶ نفر را از سال ۱۹۹۴ تا ۲۰۱۱ بررسی کردند. از این افراد خواسته شد کیفیت خواب، مدت زمان خواب و قرص خواب‌هایی که مصرف می‌کنند (در صورت مصرف)، اعلام کنند. آزمایش‌های پزشکی این افراد هر گونه مشکلی قبلی را که ممکن بود بر خطر مرگ زودهنگام آنان تاثیر بگذارد، رد کرده بود.
شرکت‌کنندگان بر اساس الگوی خوابشان، به چهار دسته تقسیم شدند: بسیار کم‌خواب (کمتر از چهار ساعت خواب شب)، کم‌خواب (۶ــ۴ ساعت خواب شب)، خواب متوسط (۸ــ۶ ساعت خواب شب) بسیار پرخواب (بیش از هشت ساعت خواب شب).
افرادی که قرص خواب مصرف نکرده و در شب به طور منظم شش تا هشت ساعت خوابیده بودند، در مقایسه با افرادی که کمتر از چهار ساعت یا بیش از هشت ساعت می‌خوابیدند، کمترین خطر مرگ را داشتند. با این حال یافته جالب این بود که افرادی که شش تا هشت ساعت در شب می‌خوابیدند اما قرص خواب هم می‌خوردند، ۵۵ درصد بیشتر از افرادی که از قرص مصرف نمی‌کردند، در خطر مرگ قرار داشتند.
دکتر یو سان، پژوهشگر بیمارستان ان چو کونگ تایوان که این رهبری این مطالعه را برعهده داشت، گفت: «نتایج شگفت‌انگیز است. بسیاری از افراد برای به خواب رفتن با خیال راحت قرص خواب می‌خورند و اینکه متوجه شویم مصرف آن‌ها ممکن است خطر مرگ فرد را بیش از دو برابر افزایش دهد، بسیار مهم است.»
نویسندگان همچنین مشاهده کردند افرادی که قرص خواب مصرف می‌کنند، نسبت به افرادی که از این قرص‌ها استفاده نمی‌کنند، امید به زندگی کمتری دارند. به طوری که امید به زندگی مردان ۵.۳ سال و زنان ۵.۷ سال کوتاه‌تر بود. علاوه بر این، نرخ مرگومیر ناشی از سرطان در افرادی که قرص خواب استفاده می‌کردند، نسبت به کسانی که شش تا هشت ساعت در شب می‌خوابیدند و قرص خواب مصرف نمی‌کردند، بیشتر بود.
قرص‌های خواب‌آور چطور خطر مرگ را افزایش می‌دهند؟
دانشمندان به طور قطعی نمی‌دانند آیا قرص خواب‌ها به طور مستقیم باعث افزایش خطر مرگ می‌شوند یا خیر اما دکتر لین، متخصص بیماریهای ریوی و خواب، می‌‌گوید افرادی که هر شب به قرص خواب نیاز دارند، معمولا مشکلات سلامتی دیگری از جمله افسردگی، اضطراب یا مشکلات تنفسی نیز دارند که هر سه این مشکلات به طور مستقل با سلامت ضعیف مرتبطند و ممکن است به مرگ زودهنگام کمک کنند.
با این حال قرص خواب‌ها به‌تنهایی نیز می‌توانند خطرناک باشند. اول اینکه بسیاری از قرص خواب‌ها بنزودیازپین‌ها (مثل کلونازپام یا زاناکس) هستند؛ نوعی دارو که فعالیت مغز را کاهش می‌دهد. استفاده طولانی‌مدت از بنزودیازپین‌ها می‌تواند به مشکلات حافظه و کاهش تمرکز منجر شود. همچنین ممکن است وضعیت عاطفی و رفتار افراد را تغییر دهد. این آثار به طور غیرمستقیم به افزایش خطر مرگ کمک کنند، زیرا بر عملکرد روزانه تاثیر می‌گذارند و به‌ویژه در افراد مسن‌تر، احتمال وقوع تصادف‌ها را افزایش می‌دهند.
تحقیقات دیگری هم ارتباط میان مصرف بنزودیازپین‌ها با افزایش مرگومیر در افراد ۶۵ سال یا کمتر را نشان داده‌اند
به طور کلی افرادی که از بنزودیازپین‌ها استفاده می‌کنند، ۶۶ درصد بیشتر احتمال دارد بستری شوند یا بمیرند، زیرا زمانی که بنزودیازپین‌ها با آگونیست‌های گیرنده غیر بنزودیازپینی ترکیب شوند، احتمال بروز عواقب جدی برای سلامتی تقریبا چهار برابر می‌شود.
آیا باید استفاده از قرص خواب‌ها را متوقف کنید؟
با اینکه نتایج این مطالعه نگران‌کننده‌اند، محدودیت‌هایی وجود دارد که قبل از کنار گذاشتن قرص خواب‌ها باید در نظر بگیرید. اول اینکه این یک تحقیق مشاهده‌ای بوده و نرخ بالاتر مرگ ممکن است ناشی از بیماری‌هایی غیرقابل توضیح باشد، نه صرفا قرص خواب. دوم اینکه این مطالعه به اظهارات افراد درباره عادات شبانه آن‌ها متکی بود و خاطره‌ها همیشه دقیق نیستند.
از طرفی توجه داشته باشید که متوقف کردن خودسرانه مصرف این قرص‌ها نیز خطرناک است و برخی قرص خواب‌ها باید به‌تدریج قطع شوند، وگرنه خواب شما بدتر خواهد شد.
