تداوم تنش‌های ارمنستان و جمهوری آذربایجان؛ باکو ادعا کرد سربازان ارمنی به نیروهایش شلیک کردند

نخست‌وزیر ارمنستان با رهبران فرانسه، آلمان، جمهوری اسلامی ایران، گرجستان، و وزیر خارجه آمریکا، تلفنی گفت‌وگو کرد

پارلمان قره‌باغ روز جمعه به رئیس‌جمهوری جدید رای داد و در زمان رای‌گیری نیروهای نظامی از ساختمان پارلمان محافظت کردند- Marut VANYAN / AFP

جمهوری آذربایجان روز شنبه نهم سپتامبر، اعلام کرد که نیروهای ارمنستان در طول شب به سوی نیروهای این کشور تیراندازی کرده‌اند و در مقابل یگان‌های ارتش آذربایجان دست به «اقدام تلافی‌جویانه» زده‌اند؛ ارمنستان این وقایع را تکذیب کرده است. 

خبرگزاری رویترز نوشت این ادعا و پاسخ ارمنستان در شرایطی مطرح شد که تنش‌ها بین دو کشور بر سر منطقه قره‌باغ اخیرا بالا گرفته است. ارمنستان و جمهوری آذربایجان از سه دهه پیش بر سر این منطقه ارمنی‌نشین درگیر بوده‌اند و دو بار وارد جنگ شده‌اند. 

وزارت دفاع آذربایجان اعلام کرد که یگان‌های ارمنی با سلاح‌های سبک به سوی سربازان جمهوری آذربایجان در سادارک در شمال نخجوان، شلیک کردند. این منطقه از آذربایجان هم‌مرز با ارمنستان، ترکیه و ایران است. 

در بیانیه وزارت خارجه جمهوری آذربایجان به خسارات جانی احتمالی اشاره‌ای نشده است. وزارت دفاع ارمنستان تیراندازی نیروهای آن کشور به مواضع آذربایجان را رد کرده است. 

دولت ارمنستان و رسانه‌های دولتی ارمنی اعلام کردند که نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر آن کشور، روز شنبه با رهبران فرانسه، آلمان، جمهوری اسلامی ایران، گرجستان، و همچنین آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده، تلفنی گفت‌وگو کرده است. 

جمهوری آذربایجان نیز گفت که وزیر خارجه‌اش با یوری کیم، از مقام‌های ارشد وزارت خارجه ایالات متحده، درباره شرایط موجود تلفنی صحبت کرده است. 

دولت ارمنستان گفت که پاشینیان به بلینکن و ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری جمهوری اسلامی، که متحد سنتی ارمنستان به شمار می‌رود، گفته که تنش‌ها در مرز افزایش یافته است و آذربایجان در حال استقرار نیروها در اطراف قره‌باغ است. رویترز نوشت که باکو این را رد کرده است.

ایروان گفت که پاشینیان در گفت‌وگو با بلینکن و رئیسی ابراز آمادگی کرده است که برای کاهش تنش‌ها با الهام علی‌اف، رئیس‌جمهوری آذربایجان، دیدار فوری داشته باشد. خبرگزاری دولتی آرمنپرس نوشت که که پاشینیان گفت‌وگوی مشابهی با امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه، و اولاف شولتس، صدراعظم آلمان، داشت.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

حکمت حاجی‌اف، مشاور سیاست خارجی علی‌اف، به رویترز گفت که چنین پیشنهادی به باکو ابلاغ نشده است. 

هم‌زمان، آذربایجان انتخاب رئیس‌جمهوری در قره‌باغ کوهستانی در روز شنبه را محکوم کرد. این منطقه در عرصه بین‌الملل به‌عنوان بخشی از آذربایجان شناخته شده است، اما حدود ۱۲۰ هزار تن از ساکنین آن ارمنی‌اند.

قره‌باغ کوهستانی در جنگی در اوایل دهه ۱۹۹۰ پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی عملا استقلال یافت، اما آذربایجان در جنگ با ارمنستان در سال ۲۰۲۰ بخش قابل توجهی از خاک قره‌باغ را پس گرفت.

این قلمرو از ماه دسامبر و زمانی که غیرنظامیان آذربایجان تنها جاده اتصالی به ارمنستان را مسدود کردند، ارتباطی با بیرون نداشته است. نیروهای باکو بعدا یک ایستگاه بازرسی را در جاده نصب کردند که از طرف ایروان به‌عنوان نقض آتش‌بسی که مسکو میانجی آن بود، محکوم شد.

روز شنبه، پارلمان جدایی‌طلب قره‌باغ، سامول شهرامانیان، افسر نظامی و رئیس سابق دستگاه امنیتی قره‌باغ، را به‌عنوان رئیس‌جمهوری جدید انتخاب کرد. پیش‌تر در ماه جاری میلادی، رئیس‌جمهوری قبلی استعفا داد و گفت که حضور او مانعی برای گفت‌وگو با آذربایجان است. 

شهرامانیان در سخنرانی‌اش در پارلمان خواستار مذاکره مستقیم با آذربایجان و احیای مسیرهای حمل و نقل به ارمنستان شد.

وزارت خارجه آذربایجان رهبری ارمنی قره‌باغ را «رژیم جدایی‌طلب دست‌نشانده» و رای آن را غیرقانونی خوانده است.

در این بیانیه آمده است که باکو قاطعانه با تهدیدها علیه حاکمیت و تمامیت ارضی خود در مرزهای به‌‌رسمیت‌ شناخته‌شده مقابله خواهد کرد. این بیانیه افزود که تنها راه رسیدن به صلح و ثبات در منطقه، خروج بی‌قید و شرط و کامل نیروهای مسلح ارمنستان از قره‌باغ  و «انحلال رژیم دست‌نشانده» است.

روسیه از سال ۲۰۲۰ نیروهای حافظ صلح را در منطقه مستقر کرده است، اما ارمنستان می‌گوید که این نیروها ناکارآمدند. 

پیش‌تر، در روز جمعه روسیه سفیر ایروان در مسکو را احضار کرد تا به آنچه رشته اقدام‌های غیردوستانه ارمنستان توصیف کرد، اعتراض کند. 

روابط بین روسیه و ارمنستان در هفته‌های اخیر تیره و تار شده است، زیرا ایروان در تماس با کشورهای غربی روسیه را به «بی‌اعتنایی مطلق» در قبال ارمنستان متهم کرده ست.